Vicepremier De Jonge en Tweede Kamerlid Omtzigt kregen in de eerste ronde respectievelijk 48,7 en 39,7 procent van de CDA-leden achter zich. Keijzer moest het met ruim 11 procent doen. Omdat geen van de drie meer dan de helft van de stemmen kreeg, moet een finale tussen de eerste twee de beslissing brengen. Die begint zaterdagavond. Woensdagmiddag maakt de partij de uitslag bekend.

Keijzers aanhangers kunnen de komende dagen het verschil maken. De staatssecretaris riep hen op om nu voor Omtzigt te kiezen. Die is volgens haar een teamspeler, die Keijzer en de erg populaire minister van Financiën Wopke Hoekstra onder zijn leiding een prominente rol zou gunnen, suggereerde ze. Ook Omtzigt zelf liet opnieuw de naam vallen van Hoekstra, die lang als belangrijkste gegadigde voor het lijsttrekkerschap gold maar besloot dat hij daarvoor toch te veel bestuurder is.

De lijsttrekkersverkiezing bij de christendemocraten krijgt zo een veel spannender finale dan verwacht. Toen Hoekstra afhaakte leek De Jonge, die al jaren te boek stond als de andere kroonprins van het CDA, het partijleiderschap nauwelijks nog te kunnen ontgaan. Maar Omtzigt mengde zich op de valreep nog in de strijd en het vasthoudende en ongepolijste Kamerlid bleek een formidabele rivaal voor de vicepremier, die de steun heeft van veel CDA-kopstukken.

„Om de stemmen van de derde kandidaat zal gestreden moeten worden”, zei partijvoorzitter Rutger Ploum zaterdagmiddag bij de bekendmaking van de uitslag van de eerste ronde. De stemmen van Keijzer en Omtzigt samen zouden Omtzigt in de eerste ronde aan de overwinning hebben geholpen. Maar ook De Jonge deed een beroep op de CDA’ers die achter Keijzer stonden om nu voor hem te kiezen. Hij belooft de partij terug te sturen naar het politieke midden en naar het landsbestuur.

De drie kandidaten onderscheidden zich weinig van elkaar, al schaarden linksere CDA’ers zich sneller achter De Jonge en leek Keijzer juist een tegenovergesteld profiel te kiezen. De ‘parlementaire pittbull’ Omtzigt verschilt tot dusver met name in aanpak en stijl. Waar De Jonge bijvoorbeeld samenwerking met Forum voor Democratie uitsluit en waarschuwt dat het CDA de steden niet moet opgeven, hield Omtzigt zich meer op de vlakte.

Omtzigt en De Jonge treffen elkaar maandagavond in een televisiedebat in de talkshow Op1. Het CDA is de enige partij van betekenis die een echte lijsttrekkersverkiezing op touw zet. Die strijd trekt veel aandacht en maakt, getuige de opkomst bij de eerste ronde, ook veel los in de partij. Er hebben ongeveer 12 procent meer leden een stem uitgebracht dan bij de verkiezing van acht jaar geleden.