„Hier schrik ik van”, zegt Diederik Fleur, zegsman bij Rijkswaterstaat. Hij becommentarieert woensdagmiddag een foto waarop iemand met een rijwiel in de hand langs de snelweg A2 loopt. Rijkswaterstaat legde het tafereel dinsdag nabij het Limburgse Echt vast en plaatste een gifje online. „Deze persoon presenteert zichzelf haast als prooi”, gruwt Fleur. „Zwalkend in het duister loopt hij tegen het verkeer in. Automobilisten schrikken. Hoe denkt deze wandelaar een vrachtwagen verderop op een vluchtstrook te kunnen passeren?”

Scootmobiel

Rijkswaterstaat zit in zijn maag met het groeiend aantal snelwegwandelaars, onder wie ook fietsers en mensen in een scootmobiel worden geschaard. In 2014 telde Rijkswaterstaat 1396 waaghalzen, in 2018 stond de teller op 3177, in 2019 op 3874. De stijging zou verband houden met een betere registratie. Ook weten weggebruikers de overheidsdienst vaker te vinden. Het gros van de meldingen komt via automobilisten die een snelwegwandelaar signaleren. Soms komt Rijkswaterstaat zo’n wandelaar op het spoor via één van de 3000 camera’s die de dienst gebruikt voor verkeersmanagement.

Snelwegwandelaars halen halsbrekende toeren uit. Meer dan eens rennen mensen die met een lege tank strandden, naar een tankstation aan de overkant van de snelweg. „Denk aan iemand die de A12 oversteekt. Acht rijkstroken heen, acht terug. Dan is het een wonder dat iemand zo’n actie overleeft.” Soms is de reden waarom mensen op een snelweg belanden „schrikbarend”, weet Fleur. „Een stel kreeg in de auto een echtelijke ruzie. De man zette zijn vrouw en kind op een vluchtstrook de auto uit en reed weg.”

Steeds meer mensen belanden op de snelweg omdat ze worstelen met hun navigatieapparatuur. „Denk aan een oudere in een scootmobiel die klakkeloos een routeplanner op de telefoon volgt. Als zo iemand zich niet realiseert dat hij een versie voor automobilisten gebruikt in plaats van voor wandelaars, kan het fout gaan. Vanuit Amsterdam komen verhalen over tunnellopers die de verkeerde routeplanner gebruiken. Recent reed iemand in de buurt van een veerpont de dijk af. „Mijn navigatie gaf aan dat ik rechtsaf moest”, klinkt het dan. Ons advies is: Blijf alert, vertrouw niet blindelings op navigatieapparatuur. Gebruik je gezonde verstand.”

Buitenlanders

Behalve lifters, verwarde mensen en beneveld uitgaansvolk treffen inspecteurs langs de snelweg ook buitenlanders aan die de verkeersregels niet helemaal doorzien. „Mensen in Afrika lopen soms over de autoweg. Dat is daar normaal. Ze beseffen niet altijd dat je dat in Nederland niet doet.”

Krijgt Rijkswaterstaat een melding over een snelwegwandelaar, dan gaat een weginspecteur vaak poolshoogte nemen. „Die moet proberen de boel veilig te stellen en de doorstroming van het verkeer te waarborgen.” Om te bevorderen dat een snelwegwandelaar een veilig heenkomen kan zoeken, verlaagt Rijkswaterstaat jaarlijks tientallen keren via matrixborden de snelheid op bijvoorbeeld de rijstrook waarlangs de waaghals loopt. Soms wordt die met een rood kruis afgesloten.