Moskou beschouwt de Zee van Azov als deel van de Russische territoriale wateren. Een verdrag uit 2003 zegt dat die wateren worden gedeeld tussen de twee landen, maar sinds de annexatie van de Krim in 2014 ziet de situatie in de grensstreek tussen Rusland en Oekraïne er heel anders uit.

De Russische veiligheidsdienst (FSB) stelde zondag dat de Oekraïense marine „gevaarlijke manoeuvres” uitvoerde, waardoor maatregelen noodzakelijk waren. Volgens Oekraïne blokkeerde Rusland echter drie marineschepen om via de Straat van Kertsj vanuit de Zwarte Zee de Zee van Azov binnen te varen. Daardoor was het voor Oekraïense schepen niet mogelijk om terug te keren naar de thuishaven Marioepol.

Volgens de FSB was de aanwezigheid van de Oekraïense schepen echter onwettig en „provocatief”. „Ze willen een conflictsituatie creëren”, aldus de veiligheidsdienst.

Door de noodtoestand is het Oekraïense leger in de hoogste staat van paraatheid. De krijgswet geeft de autoriteiten onder meer bevoegdheid om de presidentsverkiezingen voor eind maart uit te stellen. De Oekraïense overheid eist vergoeding voor de geleden schade en terugkeer van drie gewonde soldaten.

Vladimir Dzjabarov, vicevoorzitter van het comité van Buitenlandse Zaken in de Russische Doema verdenkt de Oekraïense president ervan de verhoudingen met opzet te hebben laten escaleren: „Dit is allemaal georkestreerd door Porosjenko, die in de presidentiële verkiezingen achter staat in de peilingen. Zijn doel is om de noodtoestand uit te roepen in Oekraïne om zo de verkiezingen uit te stellen en langer aan de macht te blijven.”

Sinds de inlijving van de Krim beheerst Rusland beide oevers van de Straat van Kertsj. Begin dit jaar opende president Poetin een lange brug over de straat.

Aan de noordoever van de Zee van Azov ligt Marioepol, een belangrijke haven van Oekraïne. Maar Rusland is er duidelijk op uit die haven minder bereikbaar te maken. De Zee van Azov is feitelijk een Russisch binnenmeer geworden.

Rusland dreigt al sinds de opening van de brug met de afsluiting van de zee. Oekraïne zei zijn handelsvloot met marineschepen door de Straat van Kertsj te gaan begeleiden. Eerder riep de Oekraïense overheid op om het werk aan de brug te saboteren.

Beide landen hebben de VN-Veiligheidsraad gevraagd zich maandag over de kwestie te buigen.