Woensdagmiddag. Het zit niet mee. Vlucht HV051 van Transavia kampt met dikke vertraging. Een technisch mankement houdt de Boeing 737-800 op Schiphol aan de grond. De navigatiedatabase kan de coördinaten van de testroute niet laden.

Transavia vliegt in allerijl een ander toestel in. Staat de start aanvankelijk gepland voor 15.30 uur, uiteindelijk komen de wielen van het vervangende vliegtuig pas om 17.22 uur van de grond. Opluchting alom langs de route. Toch nog.

Grappen op Twitter zijn niet van de lucht. „Wat een heisa over die #belevingsvlucht”, twittert Coen Springelkamp. „Typisch gevalletje not in my backyard (niet in mijn achtertuin), maar wel allemaal voor 39 euro vanaf Schiphol naar Barcelona. Enfin, ik neem nog een snufje kerosine.”

Tijdens de zogeheten belevingsvlucht vliegt het toestel over alle naderings- en vertrekroutes van Lelystad Airport. Zeven routes in zes uur tijd. Om omwonenden het vliegtuiggeluid op relatief geringe hoogte te laten ervaren. Extra brandstof compenseert het ontbreken van passagiers en koffers.

Vanaf 2020 vertrekt vanaf Lelystad een vloot vakantievliegtuigen naar de zon. Tot groot ongenoegen van inwoners van Flevoland, Overijssel en Gelderland komen de toestellen op relatief geringe hoogte over. Het hogere luchtruim is overvol.

Media drommen samen op kinderopvang De Gekke Geit in Klarenbeek, onder de rook van Apeldoorn. Stichting Red de Veluwe en actiegroep Lelygate hebben de pers uitgenodigd om hun geluid te laten horen. „Wij willen het lawaai van Lelystad Airport er niet ook nog eens bij”, zegt Klarenbeker Erik Neuteboom, die ook last heeft van de kleine luchtvaart op vliegveld Teuge.

Ook de politiek is rijk vertegenwoordigd. Een raadslid, een wethouder, een Statenlid, twee Kamerleden. Geiten happen gretig in de broek van CU-Kamerlid Eppo Bruins – de motor achter de belevingsvlucht.
Klarenbeek ligt precies onder aanvliegroute én vertrekroute. Vliegtuigen komen hier op 2700 meter over. Maar als een vertrekkend en een aankomend toestel elkaar op hetzelfde tijdstip naderen, moet er eentje 400 meter dalen, weet Neuteboom. De Klarenbeker maakt zich grote zorgen. „Ik ben bang dat het met de rust in het dorp gedaan is. Het is maar de vraag of we straks nog buiten in de zon kunnen zitten.”

Venijnig

Een venijnig snorrend Cessnaatje verstoort de stilte. Irritant. Tien minuten na vertrek van het testtoestel van Schiphol staan alle aanwezigen op scherp. Turend, speurend. In de verte, tussen hoge stapelwolken… Nee, nog niets te zien. Dan onverwachts… is het toestel alweer voorbij. Niet iedereen heeft het gezien en gehoord.

Joost van Dijk van stichting Red de Veluwe reageert met „neutraal” op de vraag of de herrie mee- of tegenviel. Hij maakt zich grote zorgen over „de verkwanseling” van de Veluwe door de „extreme laagvliegroutes.” Dieren kunnen toch nauwelijks last hebben van dit beetje geluid? „Da’s maar zeer de vraag.”

Neuteboom van De Gekke Geit geeft eerlijk toe „niet met z’n oren te hebben staan klapperen” bij het horen van de overvliegende Boeing. Eén belevingsvlucht is ook niet representatief. „Straks komen er vijftien vluchten per uur over. Dan is het met de rust gedaan.”

CU’er Bruins hoort van omwonenden dat zij de herrie nog wel mee vonden vallen. „Maar deze vlucht was op 2700 meter. Straks komen toestellen over op 1800 meter. Het is afwachten wat dat oplevert.” Hoe vond Bruins, tot voor kort woonachtig bij Schiphol, zelf het geluid? „Ik heb vooral geluisterd naar omwonenden”, zegt hij diplomatiek.

Geluidstechnici slagen er in Klarenbeek niet in het vliegtuiglawaai van de overkomende 737-800 op te vangen, zegt ing. Erik Roelofsen, directeur van de Nederlandse Stichting Geluidshinder, een tikje teleurgesteld. De stichting doet in opdracht van de actiegroepen geluidsopnames. „Ongeveer kosteloos.”

Vogels fluiten
Boven het Gelderse Nijbroek klimmen vliegtuigen van Lelystad Airport over twee jaar van 1800 naar 2700 meter hoogte. De stijging zal de nodige geluidsoverlast met zich meebrengen, is de verwachting. Ook in Nijbroek drommen bewoners, fotografen en cameramensen samen.

Vogels fluiten. Nog even geduld. Op 5 kilometer hoogte passeert een ander toestel met de nodige herrie. Dan komt de belevings-Boeing in beeld. Het toestel zet de klim in naar hogere regionen. Bezoekers kijken elkaar aan. Verbijsterd. „Ik vind het wel meevallen.”

Eén motor?
In het gras staat een geluidmeter. Techneut Roelofs noteert –„precies één minuut over zeven”– de resultaten. „Het gemiddelde geluid is 52,5 decibel, het maximale 59,3 decibel.” De decibellen komen overeen met een passerende auto op 10 meter afstand, zegt hij. Of een trein. Maar dan op grote afstand.

Een vrouwelijke bezoeker vertrouwt het zaakje niet. „Hoe is het mogelijk dat het eerste vliegtuig, op veel grotere hoogte, veel meer lawaai maakt dan de belevingsvlucht?” Ze vermoedt een list. „Misschien heeft de Boeing stiekem met één motor gevlogen.”