Douwe Wiegman heeft bij zijn Terschellinger strandpaviljoen West aan Zee een elektrische strandrolstoel gezet. Gratis te gebruiken door mensen met een lichamelijke beperking. De Action Trackchair heeft iets weg van een eenpersoonstank, zonder kanon maar met rupsbanden. En zo gedraagt deze rolstoel zich ook, als een tank. Aangestuurd met een eenvoudige joystick krauwt de machine zich zonder mankeren door het rulle zand en over het natte strand op weg naar de vloedlijn. Daar waar land en zee elkaar ontmoeten en er niets meer is tussen jou en die oneindige watermassa. Waar de golven leeglopen op het zand en de meegevoerde schelpen, wier en kwallen achterlaten. Waar de zee weer afgeeft wat er eerst is ingegooid: touw, plastic, hout en flessen.

Dynastie

Wiegman is op Terschelling een vertrouwde naam. Was Hessel Wiegman (die in 2017 overleed) vooral bekend als de zeehondenredder van Terschelling, zijn broer Douwe bouwde een naam op als eigenzinnige ondernemer. Trouwens, de Wiegmanfamilie –al sinds 1850 woonachtig op het eiland– is wijd vertakt. Wiegmannen zijn te vinden in de bouw, in de verhuur van auto’s, tuktuks en scooters, in de autospuiterij, en zelfs in de politiek.

Maar de meesten gingen in de voetsporen van Douwe Wiegman sr. Die bouwde een klein imperium op in de Terschellinger horeca met gelegenheden zoals Moustache, Wigwam, Zeezicht, Donell en pension Wiegman. De saamhorig- heid in de familie bleef groot; ons kent ons tenslotte. De meeste nazaten wonen in de Boomstraat. De naam- bordjes op de nummers 1, 5, 9, 11, 33, 35, 37 en 39 kennen weinig variatie.

Douwe jr. voegde in 2015 strandpaviljoen West aan Zee aan zijn portefeuille toe. Dit jaar moet deze behuizing –die elke zomer opgebouwd en elke winter afgebroken moet worden– plaatsmaken voor een permanent onderkomen. Duurzaam gebouwd, op hardhouten palen, 3 meter boven de grond.

West aan Zee adverteert met een ”drijvende buggy voor invaliden”, waarmee mensen met een beperking op zee kunnen ‘zwemmen’. Daarnaast beschikt het strandpaviljoen over een Action Trackchair. Het is een rupsvoertuig van Amerikaanse makelij, oorspronkelijk bedoeld voor invalide oorlogsveteranen.

Volgens een overzicht op internet (accessibletravelnl.com) is Wiegmans Action Trackchair de enige die langs de Nederlandse kust is te vinden. Wiegman kan er niet mee zitten. De rolstoel is te leen voor ieder die anders niet aan de vloedlijn kan komen. Een flinke investering? Dat is het inderdaad, het ‘instapmodel’ kost meer dan 10.000 euro. Waarom dan geen huur gevraagd? Wiegman vindt het niet nodig. „Moet je de gezichten eens zien van de mensen die ermee over het strand rijden. Dat is beloning genoeg. Daar doe je het voor.”

Geweldige service

Sine (33) is vanwege een energiestofwisselingsziekte gebonden aan een rolstoel. „De strandrolstoel is een geweldige service”, vindt zij. „Eerder kwam ik hoogstens tot áán het strand. Je kijkt dan vanaf de boulevard of de kade over het zand. Prachtig, maar de zee blijft op afstand. Nu rijd ik over het brede strand door tot aan het water. De lucht van het zoute water, gemengd met die van wier, schelpen en krabben is nergens zo apart en sterk als juist daar. Het is heerlijk zomaar een poosje aan dat altijd bewegende water te zitten en uit te kijken over de weidsheid van de zee. Te genieten van de meeuwen. Of van de strandlopertjes; die rappe vogeltjes, waarnaar je uren kunt kijken. Net als naar aapjes.”

Cadkat

Naast de Action Trackchair bestaan er meer soorten strandrolstoelen, met of zonder elektrische aandrijving. Sinds anderhalf jaar staat bij het Terschellinger strandpaviljoen Heartbreak Hotel een elektrische strandrolstoel „voor iedereen die ’m nodig heeft.” Cedric Hartendorp, eigenaar van het paviljoen: „Eerst stond er een gewone rolstoel met heel dikke banden. Het was een prettig ding voor degene die geduwd werd, maar een onding voor de begeleider die de stoel over het strand moest sleuren.

Bij een collega op Texel zag ik een prachtig elektrisch aangedreven exemplaar. Met een zonnedakje dat voor de eigen stroomvoorziening zorgde. Ik bedacht me geen moment: zo een moest ik er ook hebben. Maar de prijs loog er niet om. Gelukkig kon ik meeliften met een subsidieproject van het dorp Oosterend. Ik presenteerde de strandrolstoel als verfraaiing van het dorp. En dat was de subsidiecommissie met me eens. Ze betaalden de helft van de investering.”

Er wordt dankbaar gebruikgemaakt van de stoel. „Ik hoorde van mensen dat ze vijftien jaar niet op het strand waren geweest. En nu, in de strandrolstoel, kunnen ze weer naar de vloedlijn komen. Of aan de voet van de duinen van de zon genieten.”

Hartendorp beschouwt de stoel als gratis service voor mensen met een beperking. „Ik heb er ook geen reclamestickers op geplakt. Tegelijk merk je dat mensen het gebaar zo op prijs stellen dat ze na het gebruik van de strandrolstoel even uitblazen op het terras en wat drinken of wat eten.” Sine: „Dat gun je zo’n man natuurlijk ook. Jammer genoeg heeft hij vandaag geen erwtensoep. Dat serveert Heartbreak Hotel alleen maar bij snertweer.”

Off the road

De Action Trackchair wordt voortbewogen door twee 12 volts batterijen en aangestuurd door een joystick. De motor kan op verschillende snelheden worden ingesteld. De rolstoel haalt een maximumsnelheid van 6 kilometer per uur en heeft een bereik van 16 kilometer (afhankelijk van de belasting). Een draaicirkel heeft de Trackchair niet; hij kan om zijn eigen as draaien. De stoel kan naar achteren worden gekanteld om het zitcomfort te vergroten. De standaardprijs bedraagt ruim 10.000 euro.

De CadWeazle (fabrikant Cadkat) heeft op een zonnige dag op vlak terrein een bereik van 50 kilometer. De maximumsnelheid bedraagt 6 kilometer per uur. De batterij heeft een vermogen van 90 AH. Het gewicht is ongeveer 125 kilo. De draaicirkel is redelijk groot. Dat is op het strand geen probleem, maar bij de strandopgang vraagt het wat manoeuvreerkunst. De aanschafprijs begint bij ongeveer 13.500 euro.

De Jutter-Wombat is een duwrolstoel voor onverharde terreinen. De fabrikant is Off the Road Wheel Systems. Deze rolstoel is de meest voorkomende bij veel paviljoens langs de kust. Het gewicht is 33 kilo, het maximum gebruikersgewicht ligt tot de 110-120 kilo. Op het ‘natte’ deel van het strand is de stoel goed te gebruiken. In het rulle zand vraagt het duwen nogal wat spierkracht.