Discussie over kolonisten van Catan illustreert lichtgeraaktheid samenleving
Het bekende bordspel Kolonisten van Catan heet tegenwoordig: Catan. De reden daarvoor waren klachten over de bijsmaak van het woord ”kolonisten”. In het Algemeen Dagblad legde een woordvoerder van 999 Games woensdag uit dat er elk jaar klachten binnenkwamen over de naamgeving. Ze zou te veel doen denken aan de koloniale tijd. De makers van het spel kregen ook kritiek vanuit pro-Palestijnse hoek omdat zij vinden dat met het spel de bouw van Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever wordt gesteund.
De wijziging leverde de uitgever veel kritiek op. Het verhaal blijkt een tikkeltje genuanceerder te liggen. Tegenover andere media liet dezelfde woordvoerder van de speluitgever weten dat er sprake was van een zakelijk besluit. Om de internationale herkenbaarheid van het spel te verbeteren, wilde de Duitse licentiehouder alle versies wereldwijd de naam Catan geven. Daarom moest het woord ”kolonisten” uit de naam verdwijnen. In alle stilte is daarom vier jaar geleden de naam veranderd. Toen de woordvoerder het AD te woord stond, wist hij niet van de werkelijke reden. Zijn citaten waren wel correct, maar niet compleet.
Ondanks de nuancering blijft dus staan dat de ”kolonisten” mede zijn verdwenen om redenen van politieke correctheid. Het was op zijn minst een mooie bijvangst om klagers tevreden te stellen.
De ophef toont aan hoe lichtgeraakt Nederland is als het gaat om niet-politiek correcte daden in het verleden. En op zich is dat te begrijpen. Historie valt niet weg te poetsen, Maar toch verdwenen de negerzoenen. Het Mauritshuis verplaatste een beeld van de naamgever vanwege zijn betrokkenheid bij de slavernij. En elk jaar laait de discussie op over de kleur van Zwarte Pieten, de koloniale afbeeldingen op de zijkant van de gouden koets en over straten met namen van nationale helden.
Maar wat is wijsheid in dezen? Zelfkennis en relativeringsvermogen kunnen ons op weg helpen. Nederland is geen land van heiligen. In het verleden zijn er dingen gebeurd waar we anno 2018 anders tegen aankijken en die achteraf gezien niet hadden gemoeten, zoals de slavenhandel. Daar mag kritiek op zijn. Voorlichting en onderwijs over wat goed en fout is gegaan, blijven nodig. Dingen die fout zijn gegaan, mogen leiden tot een morele herijking.
Maar is alles wat zich nu aandient wel zo correct? Hopelijk gaan we ons in de toekomst nog eens schamen vanwege het feit dat we kinderen in de moederschoot doden en vrouwen uitbuiten in de prostitutie.
Maatvoering is echter wel belangrijk. Het verleden hoeft niet weggepoetst te worden. Anderzijds: niet voor alle dingen waardoor mensen zich gekwetst voelen, hoeft de samenleving zich aan te passen, zoals straatnamen en namen van spelletjes wijzigen. Dat riekt naar een moderne vorm van kolonialisme.
