Toch kunnen boeken en blogs goede diensten bewijzen om je te ontplooien. Het is alleen de kunst om in het woud van publicaties de juiste titels te vinden. Bij deze zoektocht is het allereerst van belang om vast te stellen waarvóór je hulp nodig hebt. Er zijn opruimcoaches, loopbaancoaches, lifecoaches, ontwikkelingscoaches, gezondheidscoaches en zelfs gelukscoaches. Op al die terreinen zijn talloze (zelfhulp)-boeken voorhanden. Internet staat er vol mee.

Maar om mee te beginnen is een solide handboek aan te bevelen.

1. ”Ontwikkelingsgericht coachen”, Rudy Vandamme (SU De Ronde tafel, 2014).

Klassieker van psycholoog, filosoof en antropoloog Rudy Vandamme (1958). Wordt als handboek gebruikt op verschillende coachingopleidingen. Het gaat om een synthese van twee oudere werken van Vandamme: ”Handboek ontwikkelingsgericht coachen” (2003) en ”De Vork” (2009). Uitgangspunt van Vandamme is dat ook volwassen mensen zich –op een vergelijkbare manier als bij kinderen– ontwikkelen. Dat is een levenslang proces, waarbij identiteitsontwikkeling centraal staat. Hulpvragen worden gekoppeld aan existentiële vragen en maatschappelijke thema’s. Vandamme levert geen praktische oplossingen voor concrete problemen, maar streeft ernaar dat mensen zo worden toegerust dat ze in staat zijn zelf hun doelen te verwezenlijken. Hij heeft daarvoor het zogenoemde Vorkmodel ontworpen. Persoonlijke ontwikkeling heeft daarin plaats langs vier sporen, als de tanden van een vork.

2. ”Krachtgericht coachen”, Fred Korthagen en Ellen Nuijten (Boom Uitgevers, 2015).

Praktisch boek over de vraag hoe je als coach het beste uit mensen kunt halen. In ”Krachtgericht coachen” worden elementen uit verschillende benaderingen gecombineerd tot een aanpak die „diepgaand leren en effectief functioneren” bevordert. Ook hier weer een ontwikkelingsgerichte benadering. De essentie van ”Krachtgericht coachen” is dat de ‘behandeling’ wordt afgestemd op de idealen en kernkwaliteiten van de betrokkenen. Daarbij wordt ook aandacht gegeven aan het zich bewust worden en het aanpakken van interne belemmeringen. De aanpak wordt wetenschappelijk onderbouwd en met veel voorbeelden en oefeningen geïllustreerd.

Prof. dr. Fred Korthagen is emeritus hoogleraar onderwijskunde van de Universiteit Utrecht met als specialisaties opleiden, training en coaching. Ellen Nuijten werkt sinds twintig jaar als personal coach en teamcoach en is gespecialiseerd in het activeren van het psychologisch kapitaal van individuen en teams.

3. ”Handboek voor kerkelijke coaches”, Anne Pals (Buijten en Schipperheijn, 2014).

Handboek voor het coachen van vrijwilligers in de kerkelijke gemeente. Aan de orde komen vragen zoals: Hoe kun je mensen motiveren om hun gaven en talenten vruchtbaar in te zetten? Hoe voorkom je dat vrijwilligers vastlopen of dat er conflicten ontstaan? En wat doe je als het toch zover is gekomen? Het boek geeft zicht op de processen die spelen, zodat tijdig ingrijpen mogelijk wordt. Volgens de auteur geeft coaching inzicht in afzonderlijke gaven en talenten, zet het leerprocessen in werking, leidt het tot zelfsturing en tot een toename van onderlinge verbondenheid.

Dit handboek is bedoeld voor zowel professionele leidinggevenden als voor vrijwilligers die interesse hebben in coachen en coachend leidinggeven. Het is zowel individueel te gebruiken als in een kleine groepen. De bijlagen bevatten handige checklists voor het voeren van coachingsgesprekken en programma’s voor het organiseren van toerustingsavonden voor de gemeente, gericht op de ontwikkeling van ieders persoonlijke gaven.

Anne Pals is begeleidingskundige en docent supervisie en coaching en coördinator bij het Instituut Professioneel Begeleiden aan de Christelijke Hogeschool te Ede. Hij is tevens dertig jaar vrijwilliger in een kerkelijke gemeente.

4. christencoach.com, weblog van Wim Harrijvan.

Wim Harrijvan is opgeleid als werktuigbouwkundige, maar houdt zich tegenwoordig bezig met coaching en training. Hij doet dit vanuit zijn christelijke achtergrond. „Ik dring graag tot de kern door”, schrijft hij op zijn site. „Ik neem mensen mee door ze te begrijpen, mee te voelen, uit te dagen en te activeren vanuit hun eigenheid en aansluitend bij hun situatie. Een levend geloof in God doortrekt mijn werk en mijn manier van werken. Uit Bijbelse waarden en principes put ik inspiratie. Ik ben ervan overtuigd dat elk levensgebied doortrokken is van geloof, tegengeloof en ongeloof.”

Op de site plaatst Harrijvan af en toe een blog. De laatste (december 2016) ging over ”Jezelf zijn, zonder zelfbeeld”.

Via een zelftest met twaalf vragen geeft Harrijvan bezoekers van de site inzicht in hun persoonlijke manier van denken en handelen. Het draait in deze test om de vraag: Hoe ga je om met mensen en situaties? Het christelijke element komt hierin niet naar voren. „Ik vind het passender om die onderwerpen persoonlijk met je te bespreken”, schrijft Harrijvan.

5. Emmaus Coaching en Emmaus Pastoraat

Dineke van Kooten uit Delft runt een onderneming met twee takken. Emmauscoaching.nl is vooral bedoeld voor zakelijke coaching. Hier kunnen bijvoorbeeld bedrijven of afdelingen van bedrijven terecht. Emmauspastoraal.nl richt zich meer op predikanten, christelijke gemeenten, non-profitorganisaties en individuen. Ook echtparen kunnen hier terecht voor vragen en begeleiding.

Voor haar werk wordt Van Kooten geïnspireerd door het Bijbelverhaal over de Emmaüsgangers, „twee mensen die in verwarring terug naar af gaan.”

Sinds 2011 verzorgt Emmaüs Pastoraat de cursussen ”Leer jezelf kennen” en ”Je leven heiligen in het licht van God”. Op haar site houdt ze ook een blog bij.