„Voor evangelicale christenen is het een opluchting dat ze het gevaar Clinton hebben kunnen afwenden”, stelt prof. dr. J. C. Kennedy, die als decaan leidinggeeft aan het Utrecht University College. „Als Trump Democraat was geweest, hadden ze gezegd: Zie je wel, zo erg is het met Amerika gesteld, dat iemand met zo’n moraal kandidaat is. Nu lijken ze toch massaal op hem te hebben gestemd, omdat ze Hillary Clinton als een grote bedreiging zagen. Het is meer een stem tegen Clinton dan voor Trump. Christenen in de Verenigde Staten hebben het gevoel dat ze worden belaagd.”

Via vicepresident Mike Pence zullen ze wellicht wat invloed in het Witte Huis kunnen hebben, zegt Kennedy – zelf Amerikaan maar sinds 2003 in Nederland woonachtig. „Trump is echter erg eigengereid, dus je moet het allemaal maar afwachten. Als Clinton was gekozen, hadden we meer kunnen voorspellen.”

Weerzin onderschat

Die onduidelijkheid heerst er ook als het gaat om het buitenlandse beleid dat de nieuwe president gaat voeren. „We weten daar niets over; nul komma nul. Eigenlijk kunnen de Verenigde Staten niet veel anders dan hun huidige verhouding met Europa, Rusland en China in grote lijnen handhaven.”

Dat de uitslag als een grote verrassing kwam, laat volgens Kennedy zien dat waarnemers de gevoelens onder het Amerikaanse volk hebben onderschat. „De felheid, boosheid en angst moeten enorm zijn. Het is de vraag of Trump het vertrouwen in de politiek weet te herstellen. Hij wekt hoge verwachtingen, maar door hard optreden zal hij de tegenstellingen alleen maar verscherpen.”

De waarnemers hebben de weerzin tegen het politieke stelsel niet goed ingeschat, observeert ook dr. J. L. Krabbendam, adjunct-directeur van het Roosevelt Study Centre in Middelburg. „Wat een fantastisch land dat er zulke verrassingen mogelijk zijn”, reageert hij. „En hoe is het mogelijk dat iedereen er zo naast zat in zijn voorspellingen.”

De gevolgen van Trumps verkiezing zijn lastig in te schatten, zegt de Amerikakenner. „Het is moeilijk beleid te destilleren uit de clichés waarin Trump spreekt. In zijn aanvaardingstoespraak noemde hij nota bene verbetering van de infrastructuur als eerste aandachtspunt. Vervolgens komt hij met de tegenstrijdigheid dat hij zijn land wil versterken én iedereen in de wereld te vriend wil houden. Hij heeft geen enkele ervaring en beheerst de finesses van de internationale politiek niet.”

Polarisatie

Politiek is een vak, heel anders dan het leiden van een bedrijf, zegt Krabbendam. „Trump onderschat dat enorm. Anderzijds: Ronald Reagan werd afgeschilderd als een acteur die het land niet zou kunnen besturen, maar als een president verstandige mensen om zich heen verzamelt, kan zijn bewind wel succesvol zijn.”

Tot nu toe is Trump vooral negatief, stelt de historicus. „Thema’s als het buitenhouden van immigranten met een muur en het afbreken van de ziektekostenverzekering Obamacare slurpen energie en zijn niet productief. En de polarisatie ís al zo groot.”

Lees alle relevante artikelen over de verkiezingen in de VS hier.