Een lampenkap van kurk, een bijzettafel, een tijdschriftenhouder of zelfs keukenkastjes van kurk. Wie regelmatig woonbladen doorbladert, komt het allemaal tegen. En dat is bijzonder, want lange tijd had kurk een suf imago.

Sebastiaan Herbschleb (29) van Kurk-Design in Amsterdam: „Kurk werd lange tijd vooral gebruikt vanwege het gemak van het materiaal. Als prikbord dus. Of als onderzetter. Bovendien kochten mensen vloeren van kurk vanwege de sterk isolerende werking.”

Toen hij in 2013 samen met vriend Lukas van Eden met Kurk-Design begon, werd het materiaal nog steeds omgeven door dat suffe imago. „Het was onze missie om designers ervan te overtuigen dat je heel veel kunt doen met kurk. En dat het helemaal niet oubollig is.”

Inmiddels is het tij gekeerd. Sterker: kurk is weer helemaal in. Dat merken de twee ondernemers ook aan de omzet van hun bedrijf. „We krijgen duidelijk meer bestellingen binnen en inmiddels verkopen we ook goed op verschillende retaillocaties en op markten. Een heel verschil met drie jaar geleden. We waren gewoon de trendsetters. Laten we het daarop houden.”

Waar het enthousiasme voor het materiaal ineens vandaan komt, is volgens Sebastiaan Herbschleb lastig te achterhalen. Maar hij snapt het wel. „Kurk is mooi, natuurlijk en daarnaast ook nog voor 100 procent herbruikbaar. En het past in een trend van duurzaamheid en natuurlijk wonen. Kurk is daarbij een antiplastic. Het heeft enorme gebruiksmogelijkheden en is veel duurzamer dan plastic. Bij kurk zie je bovendien, net als bij hout, de structuur goed. Dat vinden mensen mooi.”

Kurkeik

Zijn enthousiasme over kurk is alleen maar gegroeid nadat Sebastiaan Herbschleb drie jaar geleden zag waar het natuurproduct precies vandaan komt. „Samen met mijn compagnon ben ik op het vliegtuig naar Portugal gestapt om te kijken hoe leveranciers van kurk aan het materiaal komen. Geweldig was dat. Kurk komt dus van de kurkeik. De schors van de boom wordt, zonder restafval, fijngemalen, gekookt en samen­geperst. De natuurlijke hars uit de boom werkt als lijm.

Een kurkeik kan wel 250 tot 300 jaar worden. Elke kurkboom moet 20 tot 25 jaar oud zijn voordat hij zijn eerste oogst geeft. Daarna begint er een nieuwe laag kurk te groeien. Vanaf dit moment wordt de kurkschors maar één keer in de negen jaar van de boom gehaald. Het mooie is dat de schors daarna gewoon weer aangroeit. Daarin is de kurkeik uniek. Negen jaar later kan er opnieuw geoogst worden.”

Dat snijden van de schors maakte Sebastiaan Herbschleb mee, tijdens zijn trip naar Portugal. „Het is puur handwerk. En mag alleen gebeuren door mensen met een speciale opleiding, omdat de kurkeiken beschermd erfgoed zijn. Het lossnijden van de schors kan ook maar in één bepaalde periode in het jaar, vlak voor het begin van de zomer. Als het heel warm is, zet de boom een beetje uit en komt er wat lucht tussen de boom en de schors. Dat gebeurt zodat de boom kan ademen. Op dát moment kun je de schors ervan afhalen.”

Neutrale kleur

Hun enthousiasme over het materiaal bracht de ondernemers ertoe om Kurk-Design op te richten, een (web)shop waarin ze producten van designers die met kurk werken, verkopen. „Je merkt dat ook bij designers werken met kurk populair wordt. Het is duurzaam én mooi. En omdat het een neutrale kleur heeft, is het goed te combineren in huis.”

Sebasiaan Herbschleb, die bouwtechnische bedrijfskunde studeerde: „Het bijzondere aan kurk is dat de eigenschappen nooit veranderen. Kurk blijft kurk, ook als je het bijvoorbeeld verbrandt. Het is daarom goed her te gebruiken. Dan doen wij zelf trouwens ook, met ons recycleproject. We zamelen wijnkurken in bij Amster­damse restaurants, inmiddels hebben we er al zo’n 10.000, en maken daar kunstwerken van door de verschillende wijnkleuren van de kurken te gebruiken.”

Kurk uit China

Dat ook IKEA inmiddels tafels en krukken van kurk levert, zien de ondernemers met gemengde gevoelens gebeuren. „Opeens vind je het materiaal overal. Zelfs bij een winkel als Xenos kun je producten van kurk kopen.”

Sebastiaan Herbschleb wil daar verder geen oordeel over geven. „Het is wel zo dat er verschil is tussen kurk en kurk. Onze kurk komt uit Portugal, waardoor we zeker weten dat het met liefde voor de natuur wordt geteeld. Momenteel komen er ook partijen uit China, waar kurkbomen niet de tijd krijgen om voldoende te groeien voordat de schors wordt verwijderd. Ook worden in sommige kurksoorten houtsnippers verwerkt. Dat kún je zien.”

Balans

Hoe je kurk kunt toepassen in je interieur? Volgens Sebastiaan Herbschleb past kurk bij veel verschillende soorten inrichtingen. „Onze kaskraker is het tijdschriftenrek van kurkleer, dat is kurk gecombineerd met stof. Die past overal bij. Mooi is het daarbij wel om niet één, maar twee woonitems waarin kurk is verwerkt te plaatsen. Dat geeft balans in je inrichting.”

Dit is het eerste deel in een serie over wonen waarin natuurlijke materialen de hoofdrol spelen.

Eigenschappen

Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van kurk?

• Kurk kan drijven.

• Kurk is ondoordringbaar voor vloeistoffen en gassen.

• Kurk is elastisch en samendrukbaar.

• Kurk absorbeert geluid.

• Kurk houdt warmte en kou tegen.

• Kurk is hypoallergeen en anti­allergisch.

• Kurk werkt brandvertragend.

• Kurk is extreem slijtvast en heeft een hoge wrijvingscoëfficiënt.

Bron: www.kurk-design.nl
----