Een „glorieuze revolutie” zou de kiezer bewerkstelligen, voorspelde PVV-leider Wilders enige tijd geleden in The Wallstreet Journal. „Kiezers in heel Europa zullen zich in het stemhokje verzetten. Ze zullen het supranationale experiment van de EU afwijzen.”

Uit het afgehuurde zaaltje in Scheveningen bleven ze in elk geval weg. Veel meer journalisten dan PVV-aanhangers verzamelden zich al vroeg op de avond in het café. Daarvoor moesten ze zich eerst een weg zien te banen door hordes beveiligers en politie-agenten en langs een explosievenhond. Het oude pistool aan een van de wanden was blijkbaar niet opgemerkt, en was hopelijk ongeladen.

Vertrekkend PVV-Europarlementariër Hartong –vijf jaar geleden nog wel aanwezig– was er evenmin bij. „Niet uitgenodigd voor uitslagenavond #PVV”, twitterde hij zuur. „Had me collegiaal afscheid toch anders voorgesteld.”

Plichtmatig gejuich

Dat de PVV-kiezers ook waren weggebleven uit het stemhokje, werd rond negen uur ’s avonds pijnlijk duidelijk. De PVV zou volgens exitpolls niet winnen, zoals de peilingen veronderstelden, maar juist verliezen en twee van de oorspronkelijke vijf zetels in het Europarlement kwijtraken.

Het kleine groepje PVV-aanhangers dat Scheveningen wel had opgezocht, viel stil. De gezichten betrokken. Dit kon niet waar zijn.

Toen de NOS-verslaggever live op tv kwam, ging even een plichtmatig gejuich op. Maar zodra hij weer uit beeld was, zakte de sfeer weer in.

Extra zuur waren de druiven voor de nummer vier op de kieslijst, de bekende arabist Hans Jansen. Hij waande zich vooraf zeker van een plek in het Europees Parlement. Nu rest nog slechts de hoop dat de definitieve uitslag op zondag toch meevalt.

Wilders liet zich intussen niet zien. „Hij komt om tien uur”, luidden de eerste geruchten. Dat moment verstreek. „Zeker druk bezig zijn overwinningsspeech te herschrijven”, suggereerde iemand.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart dit jaar was hij er nog als de kippen bij om zendtijd te vullen. Nu wachtte hij tot de live-uitzendingen op tv voorbij waren. Hoe minder aandacht voor het verlies van zijn partij, hoe beter.

Opbeuren

Pas rond elf uur verscheen hij dan eindelijk in het Scheveningse etablissement. Hij feliciteerde de verkiezingswinnaars en probeerde zijn aanhang nog wat op te beuren. „We kunnen de vierde zetel nog binnenhalen.”

Ook hij legde de oorzaak van het verlies bij de lage opkomst van zijn achterban. „Van onze kiezers is 65 procent thuisgebleven. Dat kan in ieder geval niet tot de conclusie leiden dat Nederland eurofieler is geworden.” De thuisblijvers hebben volgens hem juist hun afkeer van en desinteresse in de EU laten zien.

Hij en de zijnen hebben „gevochten als leeuwen”, stelde hij nog. Voor de toekomst bleef hij optimistisch: „Het enige wat ik tegen jullie en tegen onze politieke tegenstanders wil zeggen, is dat de PVV en wij met z’n allen niet kapot te krijgen zijn. Wij zullen teruggekomen op ieder niveau. Laten we elkaar beloven dat we de volgende verkiezingen, hopelijk snel, gaan winnen.”

Hij kondigde tot slot aan dat de PVV met haar Europese vrienden in één fractie gaat zitten in het Europees Parlement. „We gaan vol enthousiasme de samenwerking zoeken met gelijkgestemde partijen.”

Voor de buitenlandse media, die Wilders had uitgenodigd, bleek diens verlies vanmorgen in elk geval het belangrijkste nieuws over de Europese verkiezingen in ons land. The Wallstreet Journal ziet in de teruggang van de PVV een mogelijke klap voor euro­sceptische partijen in heel Europa. Als dat zo blijkt te zijn, komt er van de „glorieuze revolutie” die Wilders in die krant voorspelde, dus niks terecht.