DEN HAAG. Doffe berusting. Zo is de stemming bij het CDA net na het sluiten van de stemlokalen. Naarmate de tijd vordert, gaat de sfeer er echter op vooruit. Dat komt niet door de drank, maar doordat de peilers er weer eens flink naast zitten.
Woensdagavond 21.00 uur, CDA-campagnehuis aan de Fluwelen Burgwal in Den Haag. Het rumoer van de Haagse en landelijke christendemocraten verstomt. De eerste prognose van bureau Ipsos verschijnt op de schermen: uitgedrukt in raadszetels zal de partij zakken van ruim 1500 naar 1000. Ruim een derde eraf.
Dat betekent een zware domper. Het blijft dan ook even stil na de presentatie van de cijfers. Teleurgesteld volgen de christendemocraten de rest van de prognose.
En de partij was zo goed gemutst tijdens de campagne. Daar was ook reden toe. Bij tussentijdse verkiezingen in verband met gemeentelijke herindelingen kwam het CDA steeds goed uit de bus.
Net na achten zijn de landelijke CDA’ers, die zich gisteren bij de Haagse christendemocraten voegden, ook nog redelijk positief gestemd. Dat geldt ook voor het campagneteam van de stad Den Haag. „Wij hebben nu drie zetels in de Haagse raad, en rekenen op vier.”
CDA-Kamerlid Keijzer verwoordt na de presentatie van de eerste prognose om 21.00 uur de stemming: „Het positieve gevoel op straat vertaalt zich nog niet in de uitslagen.”
Na de eerste peilingen gaan de CDA’ers, die in groten getale zijn opgekomen, teleurgesteld in gesprek met elkaar.
Voor de uitslagen die op de tv worden getoond, bestaat weinig belangstelling meer. Het volume van de achtergrondmuziek gaat omhoog zodat de degenen die de uitslagen willen volgen, dat nauwelijks meer kunnen.
Om 21.30 uur blijkt dat de eerste prognoses nauwelijks afwijken van de definitieve voorspellingen. De campagneleider van de gemeente Den Haag, Van Dam, geeft het woord aan Tweede Kamerlid Rog, die ook de campagne in de hofstad ondersteunde: „We hebben wel wat peptalk nodig”, aldus Van Dam. Rog probeert er het beste van te maken: „Mijn complimenten voor de campagneteams. Er is nog een lange weg te gaan.”
CDA-Europarlementariër Van de Camp loopt ook rond in het campagnehuis – met een glas bier in de hand. Hij denkt dat de kiezers verwend zijn en dat burgers „in deze geatomiseerde samenleving” vooral voor zichzelf kiezen.
Maar dan blijkt gaandeweg het beeld te kantelen. De uitslagen vanuit de gemeenten zijn veel minder slecht dan was gedacht. Gejuich klinkt als blijkt dat de partij in Goes gewonnen heeft en in Tubbergen, in percentages uitgedrukt, zelfs de absolute meerderheid krijgt.
Naarmate de echte resultaten binnendruppelen, blijkt het mee te vallen: het CDA is bij de gemeenteraadsverkiezingen van de landelijke partijen toch degene met de meeste raadszetels. Veel CDA’ers krijgen dat echter niet meer mee. Al dan niet teleurgesteld verlaten ze het campagnehuis. En dat terwijl het klapstuk van de avond nog moet komen; de toespraak van Buma.
Om 00.15 uur is het zover. Nog snel worden er wat jongeren geplaatst achter het spreekgestoelte, zodat het nog wat lijkt voor de kiezers thuis, want de toespraak wordt rechtstreeks op televisie uitgezonden. Buma is fris en opgewekt: „We kunnen peilingen en prognoses verslaan. Ik voorspel u: het CDA blijft de grootste lokale landelijke partij. We gaan verder. We gaan Nederland weer groen kleuren.”
