Snowden naar Ecuador, VS boos op Hongkong
De Verenigde Staten zijn teleurgesteld in Hongkong omdat de Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden ondanks herhaalde verzoeken niet is gearresteerd. Het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft zondag (lokale tijd) bekendgemaakt het niet eens te zijn met die beslissing.
Ook laat Amerika weten dat er in de onderlinge contacten op geen enkel moment door Hongkong is gewezen op fouten in het uitleveringsverzoek. Het verzoek van de Verenigde Staten aan Hongkong om Snowden te arresteren en uit te leveren, voldeed volgens Hongkong niet aan alle eisen.
Een Amerikaanse regeringsfunctionaris zei zondag dat de Verenigde Staten het paspoort van Snowden hebben ingetrokken.
Het Witte Huis zei maandag dat het verwacht van de Russische overheid dat het zal „kijken naar alle beschikbare opties” om de klokkenluider terug te sturen naar de Verenigde Staten.
Ecuador
Klokkenluider Snowden vraagt Ecuador om politiek asiel. Ecuador heeft daarover nog geen beslissing genomen. „Ik kan bevestigen dat we de asielaanvraag ontvangen hebben,” aldus minister Ricardo Patino van Buitenlandse Zaken maandag. „We zullen een beslissing nemen, maar we analyseren het eerst met grote verantwoordelijkheid.”
Zondag ging de Ecuadoraanse ambassadeur in Rusland naar de luchthaven van Moskou voor een ontmoeting met Snowden, die daar een tussenstop maakte. Hierbij was ook een vertegenwoordiger van de klokkenluiderssite WikiLeaks aanwezig.
Ecuador heeft eerder asiel verleend aan Julian Assange, de oprichter van WikiLeaks, die zich al een jaar in de ambassade van Ecuador bevindt in Londen uit vrees voor uitlevering aan de VS. Snowden reisde eerder op de dag van Hongkong naar Moskou.
De VS waarschuwden de landen op het westelijk halfrond dat Snowden gezocht wordt voor een zwaar misdrijf en dat hij geen toestemming mag krijgen om verder te reizen.
Vrijwillig
De autoriteiten in Hongkong zeiden dat Snowden vrijwillig is vertrokken. De VS hadden zaterdag bij Hongkong aangedrongen op diens uitlevering. Justitie in de VS wil Snowden vervolgen op beschuldiging van spionage en diefstal van staatseigendommen. De oud-medewerker van een bedrijf dat voor de Amerikaanse National Security Agency (NSA) werkte, maakte onlangs bekend dat deze inlichtingendienst telefoon- en internetgegevens verzamelde met behulp van het zogenoemde PRISM-programma.
Een Amerikaanse regeringsfunctionaris zei zaterdag nog dat de VS hopen dat Hongkong de kwestie snel zou afhandelen. „Als Hongkong niet snel handelt, zal dat onze bilaterale betrekkingen compliceren”, aldus de zegsman.
Een woordvoerder van de Russische president Vladimir Poetin zei niet op de hoogte te zijn van de reisplannen van Snowden. Niettemin heeft Snowdens vlucht naar Moskou de woede gewekt van de Amerikaanse senator Charles Schumer. Die zei dat Poetin geweten moet hebben van de vlucht van de klokkenluider naar Moskou. „Poetin lijkt er bijna altijd op gebrand om een vinger in het oog te steken van de VS”, aldus Schumer tegenover CNN. Hij waarschuwde Moskou dat de kwestie „ernstige gevolgen” zal hebben voor de Russisch-Amerikaanse betrekkingen.
GCHQ
Het Britse dagblad The Guardian berichtte vrijdag dat de Britse geheime dienst GCHQ ook burgers afluisterde. De krant schreef dit op basis van informatie die Snowden had verstrekt. De dienst zou anderhalf jaar lang gegevens van internationaal verkeer van internet- en telefoonkabels hebben afgetapt. Duitsland liet weten van Londen een uitgebreide verklaring te eisen over deze praktijken.
Minister Ronald Plasterk zei vrijdag dat de Nederlandse inlichtingendiensten het PRISM-programma niet gebruiken.