Slotdebat helpt helft twijfelaars niet veel verder
DEN HAAG – Bijna de helft van de zwevende kiezers wist na het slotdebat dinsdagavond van de NOS nóg niet op wie ze moeten stemmen. Geen wonder: „Een stem op Rutte is een stem op Samsom.” „Een stem op de PVV is een stem op de PvdA.” Wordt daar als twijfelaar maar eens wijs uit.
Het laatste debat in een lange reeks tv-ontmoetingen tussen de lijsttrekkers moest de zwevende kiezer overtuigen. Ipsos Synovate zou bijhouden in hoeverre de politici daarin zouden slagen.
Tegen middernacht publiceerde het onderzoeksbureau de resultaten: 53 procent van de zwevende kiezers had zijn mind opgemaakt. Verreweg de meesten van hen baseerden hun keuze op de inhoud, op wat de lijsttrekkers tijdens het debat hadden gezegd.
Zo hoorden ze bijvoorbeeld CU-voorman Slob betogen dat hij staat voor „christelijke waarden, voor dienend leiderschap en voor zorg voor elkaar.”
SGP’er Van der Staaij verklaarde dat het belastingstelsel anders moet: „Wij willen mensen niet fiscaal straffen voor het verlenen van mantelzorg, voor het opvoeden van hun kinderen of voor het verzorgen van hun hoogbejaarde vader.”
Premier Rutte stelde dat hij graag doorgaat met het beleid dat onder zijn leiding is ingezet, terwijl zijn uitdagers Samsom en Roemer benadrukten dat het juist allemaal anders moet.
De wijze waarop de lijsttrekkers hadden gedebatteerd, gaf volgens Ipsos Synovate bij 19 procent van de zwevende kiezers de doorslag. Of daarbij ook de vooraf ingestudeerde oneliners meetelden, is onduidelijk. Ze vlogen in elk geval in groten getale rond. „Rutte heeft deze campagne al vaker gelogen dan dat Samsom in zijn leven is gearresteerd”, zei Wilders, verwijzend naar het actieverleden van de PvdA-leider. Rutte sloeg meteen terug naar Wilders: „U verliet de VVD, u verliet het Casthuis, en nu wilt u ook Europa verlaten. Ik hoop dat we het einde van dit debat halen.”
Voor de zwevende kiezer werd het er daarna niet helderder op. Een stem op de PVV is een stem op de PvdA, betoogde Rutte. „De PVV staat aan de kant. Stem VVD!” Wilders beweerde echter dat een stem op de VVD Samsom aan de macht helpt, omdat beide partijen samen een coalitie zullen vormen. Een stem op de SP is bovendien een stem op de VVD, zei hij, omdat dat ten koste gaat van Samsom.
De zwevende kiezers die er daarna helemaal niets meer van snapten, hebben tot kort voor 21.00 uur vanavond de tijd om alsnog een keuze te maken.
De duizend ondervraagden hadden althans allen aan Ipsos Synovate toegezegd te gaan stemmen. Maar misschien twijfelen ze nu ook dááraan.
