Buitenland
Merkel heeft doel bereikt

BERLIJN (ANP) - Angela Merkel (55) heeft haar doel bereikt. Zij kan regeren met de liberale FDP en de ’grote’ coalitie met de sociaaldemocratische SPD vaarwel zeggen. Heel haar campagne richtte zich daarop.

28 September 2009 07:36Gewijzigd op 14 November 2020 08:45
BERLIJN - Angela Merkel (55) heeft haar doel bereikt. Zij kan regeren met de liberale FDP en de ’grote’ coalitie met de sociaaldemocratische SPD vaarwel zeggen. Heel haar campagne richtte zich daarop. Foto EPA
BERLIJN - Angela Merkel (55) heeft haar doel bereikt. Zij kan regeren met de liberale FDP en de ’grote’ coalitie met de sociaaldemocratische SPD vaarwel zeggen. Heel haar campagne richtte zich daarop. Foto EPA

Merkel (55) werd op 22 november 2005 de eerste vrouwelijke, de eerste Oost-Duitse en de jongste bondskanselier ooit van de Bondsrepubliek. Ze schaamde zich er niet voor een dergelijke hoge positie na te streven. „Macht is een noodzakelijke voorwaarde om iets vorm te geven. Zonder macht kun je de beste ideeën hebben, maar niets verbeteren”.

De domineesdochter groeide op in de DDR. Na een uitmuntend eindexamen studeerde ze natuurkunde in Leipzig. Ze specialiseerde zich in de kwantumchemie.

Ook voor Merkel was 1989 het jaar van de omwenteling. Ze werd lid van Demokratischer Aufbruch en woordvoerder van de partij, die in augustus 1990 opging in de christendemocratische CDU.

De afgevaardigde Merkel viel al snel in de smaak bij toenmalig CDU-bondskanselier Helmut Kohl. Hij noemde haar liefkozend „mijn meisje”. In 1991 kreeg ze haar eerste ministerspost, die van Vrouwen- en Jeugdzaken. Vanaf 1994 zaten Milieu, Natuurbescherming en Nucleaire Veiligheid in haar portefeuille. Vooral in die laatste portefeuille kon zij de kennis die ze in haar studie had opgedaan, goed gebruiken.

Binnen de christendemocratische partij bouwde ze het noodzakelijke netwerk op. Toen Kohl na de dramatische verkiezingsnederlaag van 1998 in opspraak raakte omdat hij verdachte donaties via geheime bankrekeningen naar politici had gesluisd, liet de inmiddels doorgewinterde politica hem openlijk vallen. In april 2000 werd ze vrijwel unaniem tot voorzitter van de CDU gekozen.

Twee jaar later moest ze het bij de race om de christendemocratische kanselierskandidatuur nog afleggen tegen Edmund Stoiber, de leider van zusterpartij CSU uit Beieren. Stoiber verloor de verkiezingen van SPD-bondskanselier Gerhard Schröder, wat uiteindelijk gunstig zou uitpakken voor Merkel.

Toen ze nog oppositieleidster was, wilde de Amerikaanse president George Bush haar al ontmoeten toen hij begin 2005 Duitsland bezocht. In tegenstelling tot de SPD steunde de CDU altijd het buitenlandse beleid van de Amerikaanse regering, ook wat betreft Irak. Merkel noemde het onverantwoordelijk om het gebruik van „militair geweld als laatste middel” categorisch uit te sluiten.

Als onomstreden christendemocratische kanselierskandidate voor de vervroegde verkiezingen in september 2005 beloofde ze de Duitsers geen gouden bergen. Daarop vergaarden de christendemocraten een teleurstellende 35,2 procent van de stemmen. Ze bleven ver van hun doel verwijderd om samen met de beoogde coalitiepartner, de liberale FDP, de absolute meerderheid te halen. Bij gebrek aan haalbare alternatieven zagen de CDU en CSU zich gedwongen samen te werken met de sociaaldemocraten in een zogenoemde grote coalitie.

Tijdens haar vierjarige regeringsperiode kon Merkel geen grote knopen doorhakken. Daarvoor was de SPD te veel tegenspeler. Maar dat berokkende de bondskanselier geen schade. Ze krijgt ongekend hoge waarderingscijfers. Het zakelijke Forbes Magazine bestempelt haar al vier jaar lang tot machtigste vrouw van de wereld.

Westerwelle

De liberale voorman Guido Westerwelle wordt hoogstwaarschijnlijk de nieuwe Duitse minister van Buitenlandse Zaken. Hij treedt daarmee in het voetspoor van illustere partijgenoten als Walter Scheel en Hans-Dietrich Genscher, die in de vorige eeuw in een coalitie met de de christendemocratische CDU of de sociaaldemocratsiche SPD dezelfde functie vervulden.

Westerwelle (47) beschouwt zich als voorvechter van een liberaler Duitsland: meer burger, minder staat. Een van zijn stokpaardjes is de afschaffing van de dienstplicht, iets waar de komende regeringspartner, de christendemocraten, niets van wil weten. Westerwelle staat er echter om bekend dat hij vaak zijn zin weet door te drijven.

Westerwelle werd in 2001 de jongste voorzitter van de liberale FDP tot nu toe. Zijn verkiezing symboliseerde de verjonging binnen de toen kwijnende partij. Sinds 2006 leidde hij ook de fractie. Hij was de afgelopen jaren de belangrijkste oppositievoerder in de Bondsdag.

De afgelopen jaren moesten zowel de regerende christendemocraten (CDU/CSU) als sociaaldemocraten (SPD) het ontgelden als „belastingverhogers’ en „schuldenmakers”. Maar sinds CDU-kanselier Angela Merkel en de FDP openlijk met elkaar flirtten als toekomstige regeringspartners, richtte Westerwelle zijn pijlen vooral op links.

Westerwelle studeerde rechten en is sinds 1991 advocaat. Bij de Bondsdagverkiezingen in 2002 was hij de eerste officiële FDP-kanselierskandidaat in de geschiedenis. Westerwelle wist natuurlijk ook wel dat hij kansloos was, maar hij wilde zijn zelfstandige positie tussen links en rechts benadrukken. Met een camper, de zogenoemde Guidomobil, dook hij overal op om stemmen te winnen. Tegenstanders spraken over een onserieuze Spass-campagne. De partij bleef met 7,4 procent ver verwijderd van de gehoopte 18 procent.

Het heeft de liberalen geen windeieren gelegd dat zij zich niet meer uitsluitend op de beterverdieners richtten, maar ook op de doorsnee-Duitser. „Autorijden en je huis verwarmen mogen geen luxe worden”, aldus Westerwelle.

De partij ziet zich inmiddels ook als strijder van gelijke rechten voor homoseksuelen. Duitse homo’s noemden de liberale leider al jaren Guido Schwesterwelle (Schwester betekent in het Duits behalve zuster ook nicht), omdat hij homoseksueel is. De leider van de liberalen maakte dat zelf in 2004 openbaar.

De FDP deed langer en vaker mee aan een regering dan alle andere partijen, de laatste keer van 1969 tot en met 1998. Na elf jaar oppositie maakt de FDP weer de sprong naar de regeringsmacht. Westerwelle bleef het de laatste tijd benadrukken: „Nu zijn wij weer aan de beurt”.


RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer