Obama en McCain beiden pro-Israël
Zowel de Democratische presidentskandidaat Barack Obama als zijn Republikeinse rivaal John McCain ziet Israël als een belangrijke bondgenoot. Beiden hebben beloofd de Joodse staat in de toekomst te zullen steunen. Israëli’s lijken dus gerust te kunnen zijn over de volgende Amerikaanse president. Toch blijken er belangrijke verschillen te bestaan in de houding die de twee tegenover het Israëlisch-Palestijnse conflict aannemen.
Israëli’s die tevens het Amerikaanse staatsburgerschap hebben en Amerikanen die pro-Israël zijn, moeten proberen uit te vinden wie van de twee kandidaten het ’beste’ zal zijn voor de Joodse staat. Dr. Michael Oren, een deskundige op het gebied van Amerikaans-Israëlische betrekkingen en verbonden aan het Shalem Centrum in Jeruzalem, zegt dat het antwoord op die vraag afhankelijk is van wat kiezers goed of slecht achten voor Israël. Zo beschouwt de een de oprichting van een Palestijnse staat naast Israël als een rampzalige ontwikkeling, terwijl de ander daarin het enige middel ziet om het voortbestaan van het land als Joodse en democratische staat te waarborgen en kans op vrede te creëren.
Oren, die de conclusies van zijn onderzoek naar de houding van de kandidaten deze week presenteerde aan de pers, wees erop dat president George Bush in elk geval bijzonder pro-Israël was. De huidige man in het Witte Huis zei herhaaldelijk dat Israël het recht heeft zichzelf te verdedigen.
Oren wijst erop dat Obama en McCain de strategische samenwerking met Israël willen voortzetten. Beide kandidaten staan achter het voorstel van Bush om de militaire hulp aan de Joodse staat in de komende tien jaar met 30 miljard dollar te verhogen. Israël en de VS zullen blijven samenwerken op het gebied van training, het uitwisselen van inlichtingen en het ontwikkelen van geavanceerde wapens.
Maar beide kandidaten verschillen van mening over de te volgen koers in het Midden-Oosten. Obama beschouwt het Arabisch-Israëlische conflict als het kernconflict in het Midden-Oosten. Met andere woorden: als Israëli’s en Palestijnen vrede sluiten, kunnen ook andere brandhaarden in het Midden-Oosten worden geblust. McCain echter is van mening dat de radicale islam het grootste probleem is. Pas als de dreiging van een nucleair Iran en van de radicale islamitische groepen Hezbollah en Hamas zijn geweken, kunnen Israëli’s en Palestijnen in vrede naast elkaar bestaan.
Verschillen blijken ook in de reisprogramma’s. McCain, die in maart Israël doorkruiste, liet de Palestijnse gebieden links liggen. Hij nam wel een kijkje bij de grens met Gaza. Dat is het gebied waar regelmatig Qassamraketten inslaan, die militante Palestijnen vanuit de door Hamas bestuurde Gazastrook afschieten. Obama gaat woensdag eveneens naar de zuidelijke stad Sderot. Hij doet echter ook Ramallah aan, waar hij een ontmoeting heeft met president Mahmud Abbas. Hij zal beschermd worden door de al-Aqsa Martelaren Brigades, een groep die in Israël vooral bekendheid verwierf door bloedige terreuraanslagen.
Beide kandidaten zijn voor een verenigd Jeruzalem. Obama gaf echter aan dat de uiteindelijke status van de stad moet worden bepaald door zowel Israëli’s als Palestijnen. McCain staat achter de Israëlische soevereiniteit in Jeruzalem. Hij zei ook dat de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem moet worden verplaatst.
McCain onthoudt zich van het leveren van kritiek op de Joodse nederzettingen op de Westoever. Hij roept de Palestijnen op hun terreurgroepen te ontmantelen en wil doorgaan met het huidige vredesproces dat vorig jaar in Annapolis begon. Oren acht het mogelijk dat Obama een nieuw vredesinitiatief lanceert, dat geen tolerantie biedt ten aanzien van de nederzettingen en het netwerk van militaire wegversperringen. McCain wil Hamas buiten de onderhandelingen laten, maar zijn concurrent zal deze moslimbeweging bij het vredesproces willen betrekken als deze aan bepaalde voorwaarden voldoet.
Opinieonderzoeken in Israël laten zien dat McCain populairder is dan Obama. Waarschijnlijk zal Obama bij zijn bezoek woensdag aan de Joodse staat en de Palestijnse gebieden daar geen verandering in kunnen aanbrengen. Wel kan hij proberen zijn steun onder de Joden in de VS te vergroten door te laten zien dat hij ook om Israël geeft. De meeste Amerikaanse Joden stemmen traditiegetrouw op de Democraten.