WARSCHAU - De Polen moeten op 23 oktober opnieuw naar de stembus voor de tweede en beslissende ronde van de presidentsverkiezingen. In de zondag gehouden eerste ronde heeft geen van de kandidaten de 50 procent behaald die nodig was om meteen gekozen te worden.
De tweede ronde gaat tussen Donald Tusk van het liberale Burgerforum en de conservatief Lech Kaczynski, de huidige burgemeester van Warschau. Nadat 62 procent van de uitgebrachte stemmen was geteld gingen zij met respectievelijk 34,8 procent en 33,3 procent ruim aan de leiding. Slechts de helft van de kiesgerechtigden vond het de moeite waard om naar de stembus te gaan.
De uitslag bevestigt de neergang van de regerende ex-communisten, die ook bij de parlementsverkiezingen van 25 september door het Burgerforum van Tusk en de partij Recht en Gerechtigheid (PiS) van Kaczynski werden verslagen.
De machtsovername van rechts in de jonge EU-lidstaat lijkt met deze voorlopige uitslagen voltooid. Twee weken geleden werd bij de parlementsverkiezingen de linkse coalitie weggevaagd. De linkse president Kwasniewski is na twee termijnen niet herkiesbaar.
Zowel Tusk als Kaczynski zei goede hoop te hebben op de eindoverwinning. Tusk zei trots te zijn op het resultaat en op Polen. Kaczynski had er alle vertrouwen in dat hij in de komende twee weken voldoende steun zal weten te winnen om Tusk te verslaan. „Het beeld van een solidair Polen is voor miljoenen Polen, voor miljoenen Poolse gezinnen aantrekkelijker dan een beeld van een liberaal Polen”, zei hij.
Het valt moeilijk te zeggen wie van de twee het meest zal profiteren van de uitschakeling van de tien overige kandidaten. Van hen eindigde Andrzej Lepper van de uit agrarische kringen afkomstige Zelfverdedigingspartij met 13 procent van de stemmen als derde, gevolgd door de ex-communist Marek Borowski met 10 procent.
Ex-president en voorvechter van democratie Lech Walesa sprak voor de staatstelevisie schande van de lage opkomst. „Toen wij voor democratie vochten, dacht ik dat de burgers daar gebruik van zouden maken. Misschien hebben wij de Sovjets, de militaire politie, de knuppels langer moeten houden. Misschien heeft het communisme niet lang genoeg geduurd.”
Ook scheidend president Aleksander Kwasniewski, een ex-communist die Walesa in 1995 opvolgde en twee termijnen van vijf jaar volbracht, toonde zich „bedroefd” over de geringe opkomst.