Paus Franciscus in besloten kring begraven
In Rome is zaterdag paus Franciscus begraven. Volg de ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
Paus Franciscus is in besloten kring begraven in de Basiliek van Santa Maria Maggiore. Dat heeft het Vaticaan bekendgemaakt. De begrafenis vond plaats in het bijzijn van een selecte groep geestelijken, medewerkers van het Vaticaan en naasten.
Het graf is vanaf zondagochtend toegankelijk voor het publiek. Volgens het Vaticaan namen eerder deze week ongeveer een kwart miljoen mensen afscheid bij de open kist in de Sint-Pietersbasiliek. De uitvaartmis van zaterdag, die ongeveer twee uur duurde, zou een vergelijkbaar aantal mensen hebben getrokken.
Langs de route die de kist aflegde naar de Basiliek van Santa Maria Maggiore, stonden volgens het Vaticaan 150.000 mensen. De begrafenisstoet deed ongeveer een half uur over de route van bijna 6 kilometer.
De traditionele rouwperiode van negen dagen is zaterdag begonnen. Hierna komt de focus op de verkiezing van een paus. Het is nog niet bekend wanneer het zogeheten conclaaf begint. Tijdens deze bijeenkomst kiezen kardinalen de nieuwe leider van 1,4 miljard katholieken wereldwijd.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky hoopt op resultaat na een kort overleg met de Amerikaanse president Donald Trump in Vaticaanstad. Beide leiders waren daar voor de uitvaart van paus Franciscus. Volgens Zelensky is gesproken over een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren tussen Rusland en Oekraïne, zo meldt hij op sociale media.
Hij noemt het een „zeer symbolische bijeenkomst die historisch kan worden, als we gezamenlijke resultaten boeken”. Trump vindt dat Zelensky zo snel mogelijk akkoord moet gaan met een Amerikaans vredesvoorstel. Maar Zelensky vreest dat hij te veel moet inleveren ten gunste van de Russen.
De ontmoeting duurde 15 minuten en vond plaats in de Sint-Pietersbasiliek. Een foto toonde de twee leiders, die elkaar voor het eerst persoonlijk ontmoetten sinds hun historische ruzie in februari in Washington, zittend tegenover elkaar. Het Witte Huis noemde de ontmoeting zeer productief.
Kort was er sprake van dat de twee elkaar ook nog na de uitvaart zouden spreken. Een woordvoerder van president Zelensky had dat aangegeven. Maar tot een tweede ontmoeting kwam het uiteindelijk niet door „het strakke tijdschema” van de presidenten, aldus Kyiv later.
De kist van paus Franciscus is aangekomen bij de Basiliek van Santa Maria Maggiore. Vlak voordat het lichaam naar binnen werd gebracht, mochten geestelijken en andere genodigden bij de ingang van de kerk een laatste eerbetoon brengen.
De groep genodigden bestond onder meer uit daklozen, gevangenen, migranten en transgender personen. Zij hielden een witte roos vast en waren de laatsten die afscheid mochten nemen voor de begrafenis in Franciscus’ favoriete kerk.
De begrafenis, achter gesloten deuren, wordt geleid door kardinaal Kevin Farrell. Die gaat als camerlengo over de dagelijkse zaken van het Vaticaan totdat er een nieuwe paus is.
Franciscus is de eerste paus in ruim honderd jaar die niet in de Sint-Pietersbasiliek wordt begraven. De paus, geboren als Jorge Mario Bergoglio, wenste een sober graf in de Basiliek van Santa Maria Maggiore. Hij krijgt daarom een tombe met alleen de naam Franciscus als inscriptie en aan de muur een reproductie van zijn borstkruis.
Het graf is gemaakt van marmer uit de Italiaanse regio Ligurië, waar de voorouders van de Argentijnse paus vandaan komen. Vanaf zondagochtend kan iedereen het graf bezoeken.
„De grootsheid van paus Franciscus schuilde in zijn eenvoud en medemenselijkheid”, schrijft minister-president Dick Schoof op X na de uitvaart van de paus. „Die levensinstelling was ook vandaag bij zijn uitvaart duidelijk te zien en te horen.”
„Het was een bijzondere en indrukwekkende bijeenkomst”, aldus de premier. „Alle mensen die afscheid namen van paus Franciscus, hier in Rome of thuis voor de televisie, voelden zich juist door zijn eenvoud met hem verbonden.”
Ook minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken) was bij de uitvaart. „Talloze mensen en nationaliteiten - een indrukwekkend eerbetoon aan zijn oproep tot eenheid en gezamenlijkheid”, deelde hij na afloop op X. De paus was volgens NSC-minister Veldkamp een „moreel kompas van de wereld”. „Hij sprak zich uit, zette dingen in beweging en bracht mensen samen. We zullen hem met veel warmte herinneren.”
Ambassadeur bij de Heilige Stoel Annemieke Ruigrok stond ook op de aanwezigenlijst van het Vaticaan. Zij deelde donderdag beelden van de kist in de Sint-Pietersbasiliek, waar de ambassadeur haar respect betuigde.
Langs de route die de kist met het lichaam van paus Franciscus aflegt naar de Basiliek van Santa Maria Maggiore, staan veel mensen. Het publiek kan zo een laatste eerbetoon aan de rooms-katholieke leider brengen voordat hij zaterdagmiddag wordt begraven.
De kist ligt op een aangepaste versie van een pausmobiel, het voertuig waarmee de paus zich tijdens publieke optredens verplaatste. Veel mensen applaudisseren bij het passeren van de wagen. Ook worden massaal foto’s gemaakt.
De Italiaanse autoriteiten hebben een grote veiligheidsoperatie opgezet om de processie veilig te laten verlopen. Het publiek staat achter een lint en er zijn veel veiligheidsmedewerkers op de been.
Het lichaam van paus Franciscus is onderweg naar de Basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome. De processie met de kist legt een route van circa 6 kilometer af.
De stoet gaat via Porta del Perugino, een westelijke poort van Vaticaanstad, de rivier de Tiber over. De processie gaat daarna over de hoofdstraat Corso Vittorio Emanuele langs de Piazza Venezia en daarna het Colosseum, voordat de kist bij de Basiliek van Santa Maria Maggiore arriveert.
De stoet wordt volgens het Vaticaan bij aankomst verwelkomd door een groep „armen en behoeftigen”. Zij staan symbool voor Franciscus’ toewijding aan mensen die in armoede leven of te maken hebben met onderdrukking. De paus krijgt in de basiliek op eigen verzoek een sober graf met alleen zijn naam op de tombe.
De uitvaartmis van paus Franciscus is na ongeveer twee uur afgelopen, langer dan aanvankelijk gepland. De kist met het lichaam van de religieuze leider is weer terug in de Sint-Pietersbasiliek.
De houten kist werd iets na 10.00 uur naar buiten gedragen en op een tapijt geplaatst, met geestelijken aan een zijde en hoogwaardigheidsbekleders aan de andere kant. Er klonk applaus toen het publiek de kist zag.
Er waren volgens het Vaticaan meer dan 250.000 belangstellenden op de mis afgekomen. Zij pasten niet allemaal op het plein. Op verschillende plekken stonden schermen waarop de mis werd uitgezonden.
De processie naar de Basiliek van Santa Maria Maggiore, Franciscus’ laatste rustplaats, zou volgens de oorspronkelijke planning rond 11.30 uur vertrekken. De stoet gaat zich op wandeltempo door Rome verplaatsen voordat die ongeveer anderhalf uur later bij de bestemming aankomt. Er staan al veel mensen langs de route en de Basiliek van Santa Maria Maggiore.
Koning Willem-Alexander zegt voorafgaand aan Koningsdag in Doetinchem iets over de maandag overleden paus Franciscus. Dat doet hij in een videoboodschap die om 12.00 uur wordt uitgezonden op NPO 1.
De videoboodschap is bijzonder: de koning sprak de televisiekijkers op Koningsdag eerder alleen tijdens de coronapandemie toe.
De festiviteiten in Doetinchem beginnen dit jaar om 12.00 uur, ruim een uur later dan gebruikelijk vanwege de uitvaart van paus Franciscus. Het afscheid van de paus begon om 10.00 uur bij de Sint-Pietersbasiliek in Rome.
Willem-Alexander en Máxima lieten maandag al weten dat ze „diep getroffen” zijn door het overlijden van de paus, die net als Máxima uit Argentinië kwam. „Met warmte herinneren wij ons de persoonlijke ontmoetingen met hem, onder andere tijdens ons staatsbezoek aan de Heilige Stoel in 2017. Paus Franciscus straalde in alles barmhartigheid uit”, schreven ze.
Advertentie
Paus Franciscus heeft altijd aangedrongen op het beëindigen van conflicten in de wereld „met rede en met eerlijke onderhandelingen”. Dit zei de kardinaal die de uitvaartmis opdraagt, Giovanni Battista Re, over de op 88-jarige leeftijd overleden Argentijnse paus.
Die werd volgens de kardinaal geconfronteerd „met de oorlogen van de afgelopen jaren, met onmenselijke gruwelen en ontelbaar veel doden en verwoestingen”. Franciscus heeft zich daar constant tegen gekeerd met oproepen om een oplossing te vinden.
Battista Re wees er ook op dat de paus geloofde dat de kerk „voor iedereen is, een huis met de deuren open, een kerk in staat om iedereen te dienen ongeacht hun geloof of toestand en te helpen wonden te genezen”.
Battista Re zei in zijn preek dat Franciscus ook de harten van mensen heeft geraakt met zijn werk om armen en noodlijdenden te helpen. „Ontelbaar zijn bijvoorbeeld zijn vermaningen geweest om het lot van vluchtelingen en verdrevenen te verbeteren. De paus heeft altijd betoogd dat er bruggen moeten worden gebouwd en geen muren.”
Talrijke mensen verzamelen zich al bij de Romeinse basiliek Santa Maria Maggiore, waar paus Franciscus zaterdagmiddag wordt begraven. De kerkleider kwam zeker honderd keer in deze historische kerk in het centrum van Rome.
De belangstelling voor de uitvaart van Franciscus is enorm, aldus het Vaticaan. Op en bij het Sint-Pietersplein in het Vaticaan waar de uitvaartmis plaatsvindt, zijn circa 200.000 mensen verzameld. Onder de deelnemers zijn duizend geestelijken en talrijke staatshoofden en regeringsleiders, onder wie de Nederlandse premier Dick Schoof.
De Italiaanse kardinaal Giovanni Battista Re gaat voor in de kerkdienst. Daarna wordt de kist teruggebracht naar de Sint-Pietersbasiliek van waaruit de tocht naar de laatste rustplaats van de paus wordt begonnen. De deelnemers aan de uitvaartmis gaan uiteen en volgen de kist niet. Volgens de planning komt de stoet rond 13.00 uur bij de laatste rustplaats aan. De begrafenis is dan in besloten kring.
Rome en Reformatie liggen ver uit elkaar, maar de eeuwen door waren er grensgangers. Mensen die willen putten uit beide tradities. Ze zijn er ook nu. Hoe kwamen ze aan de grenslijn? En hoe vergaat het hun daar?
Een groot aantal royals is zaterdag aanwezig bij de uitvaart van paus Franciscus in Rome. Veel van hen namen kort voor de mis begon afscheid bij de kist in de Sint-Pietersbasiliek.
Onder de gasten bevinden zich afgevaardigden van alle Europese koningshuizen, met uitzondering van Nederland. De Britse prins William is er namens zijn vader koning Charles en ook koning Filip en koningin Mathilde van België, koning Carl Gustaf en koningin Silvia van Zweden, koningin Mary van Denemarken en koning Felipe en koningin Letizia van Spanje zijn er.
Daarnaast maken prins Albert en prinses Charlène van Monaco, kroonprins Haakon en kroonprinses Mette-Marit van Noorwegen, groothertog Henri en groothertogin Maria Teresa van Luxemburg en erfprins Alois en erfprinses Sophie van Liechtenstein hun opwachting.
Van buiten Europa zijn onder anderen koning Abdullah en koningin Rania van Jordanië aanwezig net als sjeik Mohammed bin Zayed al-Nahyan van de Verenigde Arabische Emiraten en koning Letsie van Lesotho.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima konden niet komen in verband met de viering van Koningsdag.
De uitvaartmis voor paus Franciscus is begonnen op het Sint-Pietersplein, nadat de kist uit de Sint-Pieterskerk naar het plein was gedragen. Voorganger van de dienst is de Italiaanse kardinaal Giovanni Battista Re. Onder de aanwezigen zijn circa duizend geestelijken en talrijke regeringsleiders en staatshoofden. De mis duurt naar verwachting anderhalf uur.
De kist van hout en zink staat voor de Sint-Pietersbasiliek voor een geïmproviseerd altaar. Aan een zijde zijn de geestelijken verzameld, aan de andere kant de gasten uit circa 160 landen. Zij zijn gerangschikt op alfabetische volgorde.
De begin deze week op 88-jarige leeftijd overleden paus wordt na de dienst overgebracht naar de basiliek Santa Maria Maggiore, circa 3,5 kilometer oostelijker in het centrum van Rome. Hij wordt daar in besloten kring begraven. Het was zijn wens in deze kerk, die uit de vijfde eeuw stamt, te worden bijgezet.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Amerikaanse president Donald Trump gaan elkaar ontmoeten in Rome, meldt Zelensky’s woordvoerder. De twee zijn nu bij de uitvaart van de paus.
Hun vorige ontmoeting vond eind februari plaats in het Witte Huis en liep voor de camera’s uit op een ruzie. Trump beschuldigde Zelensky ervan respectloos en ondankbaar te zijn. De Oekraïense delegatie werd vervolgens uit het Witte Huis gezet en de geplande ondertekening van een mineralendeal ging niet door.
Zelensky en Trump hebben elkaar daarna nog telefonisch gesproken. De banden zijn weer verbeterd, maar de leiders botsen nog steeds. De Verenigde Staten werpen zich op als bemiddelaar bij de vredesonderhandelingen met Rusland. Trump zei vrijdag na aankomst in Italië dat de strijdende partijen „heel dicht” bij een deal zijn.
Paus Franciscus wordt na de uitvaartmis in het Vaticaan in een voor de begrafenis aangepaste pausmobiel naar de kerk in Rome gereden waar hij wordt begraven, de basiliek Santa Maria Maggiore.
Italiaanse media melden dat de basis van het voertuig de bodemplaat van een pausmobiel is waarmee de paus eerder een buitenlandse reis heeft gemaakt. De ‘uitvaartmobiel’ is zo gemaakt dat toeschouwers langs de route in Rome de kist makkelijk kunnen zien.
De stoet gaat na de uitvaartmis stapvoets naar de kerk waar de paus in besloten kring wordt begraven. Deelnemers aan de uitvaartmis volgen de kist niet op de laatste tocht, maar gaan dan uiteen.
De Amerikaanse president Donald Trump en first lady Melania hebben zaterdag afscheid genomen bij de kist van paus Franciscus in de Sint-Pietersbasiliek. Ze arriveerden vrijdagavond in Italië.
Op de gastenlijst staan vele geestelijken en delegaties uit meer dan 160 landen. Trumps voorganger Joe Biden en diens vrouw Jill zijn er ook, maar behoren niet tot de officiële delegatie van de Verenigde Staten.
Het is erg druk op het plein voor de kerk. Volgens de politie hebben meer dan 140.000 mensen zich op het Sint-Pietersplein verzameld. De mis begint om 10.00 uur en duurt ongeveer negentig minuten.
De eerste gasten van de uitvaart van paus Franciscus zijn aangekomen op het Sint-Pietersplein. Naast vele geestelijken worden onder meer delegaties uit meer dan 160 landen verwacht.
Onder de gasten zijn de Amerikaanse president Donald Trump, de Argentijnse president Javier Milei, de Franse president Emmanuel Macron, EU-leiders Ursula von der Leyen en António Costa en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Premier Dick Schoof en minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp zijn er namens Nederland. Ook de Amerikaanse oud-president Joe Biden is aanwezig.
Er komen ook leden van veel koningshuizen. Het Spaanse koningspaar Felipe en Letizia en de Britse prins William staan onder anderen op de gastenlijst. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima vieren zoals eerder gepland Koningsdag in Doetinchem. De festiviteiten in Doetinchem beginnen wel een uur later, vanaf 12.00 uur.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is aangekomen in Rome voor de begrafenis van de paus, aldus zijn woordvoerder. De leider zei eerder dat hij mogelijk niet naar Italië kon gaan.
„Als ik er niet op tijd ben, zal Oekraïne op een passend niveau vertegenwoordigd worden”, zei Zelensky vrijdag tegen journalisten in Kyiv, op de plek van een dodelijke Russische aanval. „De buitenlandminister en mijn vrouw zullen er zijn. Voor mij is het belangrijk om hier te zijn. Er staan vandaag verschillende belangrijke militaire bijeenkomsten gepland in Oekraïne.” De president zei niet te weten hoelang de bijeenkomsten zouden duren.
Vertegenwoordigers van meer dan 160 landen zijn naar Rome afgereisd, onder wie de Amerikaanse president Donald Trump. Mogelijk vindt er een ontmoeting plaats tussen Zelensky en Trump, aldus een anonieme topfunctionaris tegen persbureau AFP. De meest recente ontmoeting tussen de twee in februari liep in het bijzijn van de camera’s uit op een ruzie. Zelensky en de rest van de Oekraïense delegatie werden vervolgens uit het Witte Huis gezet.
Sinds die ontmoeting zijn nieuwe stappen gezet naar vrede tussen Oekraïne en Rusland. Trump zei na aankomst in Italië dat de strijdende partijen „heel dicht” bij een deal zijn. De Verenigde Staten willen snel een einde maken aan de oorlog en dreigden zich onlangs terug te trekken als niet snel genoeg vooruitgang wordt geboekt.
Het publiek verzamelt zich op het Sint-Pietersplein voor de uitvaart van paus Franciscus. De begrafenis van de leider van de Rooms-Katholieke Kerk begint om 10.00 uur.
Het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad ging in de vroege ochtend al open voor het publiek. De dienst duurt tot 11.45 uur en even later wordt de kist overgebracht naar de Santa Maria Maggiore in Rome. De paus wordt op eigen verzoek in zijn favoriete kerk begraven. Hij is de eerste paus in ruim honderd jaar die niet in de Sint-Pietersbasiliek wordt begraven.
De autoriteiten verwachten dat mogelijk 200.000 mensen op de uitvaart zullen afkomen. Er wordt ook rekening gehouden met tienduizenden mensen langs de route die de kist aflegt. Deze route is ongeveer 6 kilometer lang en gaat dwars door Rome, langs bekende herkenningspunten zoals Piazza Venezia en het Colosseum.
Het lichaam van de paus ligt sinds woensdag in de Sint-Pietersbasiliek aan het plein. Ongeveer 250.000 belangstellenden zijn woensdag, donderdag en vrijdag langs de open kist gelopen om een laatste eerbetoon te brengen. De kist werd vrijdag in een besloten ceremonie gesloten.
beeld EPA, Fabio Frustaci
beeld AFP, Alberto Pizzoli
beeld AFP, Jeff Paucoud
beeld AFP, Henry NichollsIn Rome wordt zaterdag paus Franciscus begraven. Het afscheid van de leider van de Rooms-Katholieke Kerk begint om 10.00 uur. Volg de ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
