Wat brengt het nieuwe jaar? De drie grootbanken hebben hun visies gepubliceerd. Om die samen te vatten: de prognoses zijn positief, maar niet uitbundig; er blijven knelpunten bestaan en we leven in een wereld met grote onzekerheden. ABN AMRO is het meest stellig: „De Nederlandse economie staat er goed voor.” Evenals ING en Rabobank voorziet dit financiële concern een gestage groei, in ieder geval voor de nabije toekomst.

„De Nederlandse economie staat er goed voor” - ABN AMRO

We hebben, zoals de Rabobank het aanduidt, enkele „tumultueuze jaren” achter de rug, waarin de bedrijvigheid inzakte. Na de terugval door de beperkingen in coronatijd trad een krachtig herstel op. Halverwege 2022 veranderde dat. Slechts een van de zeven kwartalen die volgden, liet een toename van het bruto binnenlands product (bbp) zien. Het jaar 2023 eindigde met een minimaal plusje van 0,1 procent; 2024 sluit beter af, waarschijnlijk dicht bij de 1 procent.

Het voorbije tweede kwartaal luidde de omslag in, met een onverwacht sterke expansie van 1,1 procent ten opzichte van de drie maanden ervoor. Over juli tot en met september rolde een stevige 0,8 procent uit de bus. Na een lange periode van milde krimp, die tijdens de energiecrisis begon, groeide de economie recent weer hard, analyseert ING. Voor 2025 komt de Rabobank met het gunstigste cijfer: 1,7 procent. ABN AMRO houdt het op 1,5 en ING op 1,3 procent. Het betekent een verdere versnelling, maar het valt niet aan te merken als een echte groeispurt.

Consument

De consument zal naar verwachting de voornaamste bijdrage leveren aan de voortgaande opleving. De lonen stijgen voorlopig harder dan de prijzen, waardoor huishoudens over extra koopkracht beschikken. Bovendien hoeft er geen vrees te bestaan voor financiële problemen als gevolg van werkloosheid. Banen zijn er immers genoeg. Die werkloosheid loopt wel iets op door meer faillissementen, maar blijft op een laag peil.

Al kan de consument meer besteden, de inflatie blijft wel hoog. De drie banken verwachten dat die de komende twee jaar nog steeds dik boven het streefniveau van 2 procent uitkomt, in 2025 zelfs boven de 3 procent. Nederland presteert op dit punt slechter dan de eurozone als geheel.

Al worden er hogere bestedingen voorspeld, het is de vraag of al die euro’s in de portemonnee ook worden uitgegeven. Het consumentenvertrouwen laat, na alle eerdere schrik door corona, de hoge energierekening en de ontspoorde inflatie, een opwaartse lijn zien, maar tot dusver toont de burger bij zijn koopgedrag toch terughoudendheid. Dit jaar zette hij veel geld op de spaarrekening. Liever een flinke reserve vormen, leek de gedachte.

Op sommige terreinen lopen we in Nederland tegen grenzen aan die de economische ontwikkeling ongunstig beïnvloeden. Zo is er de onverminderd krappe arbeidsmarkt. Het lukt ondernemers vaak niet om vacatures vervuld te krijgen. In toenemende mate dreigt de tekortschietende capaciteit van het elektriciteitsnet, met wachttijden voor een stroomaansluiting, eveneens een rem te gaan zetten op bedrijfsactiviteiten. Een andere belemmerende factor is de stikstofproblematiek.

Trump

Kijken we naar de afzet van Nederlandse bedrijven in het buitenland, dan luidt de conclusie dat de export onder druk staat. „Voor 2025 zijn onze verwachtingen iets beter, maar ook niet erg positief”, schrijft ING. In Duitsland, onze voornaamste markt in de eurozone, verkeert de industrie in zwaar weer. In China lijken de jaren van ongebreidelde groei voorbij en dat betekent dat het land minder importeert.

De Verenigde Staten vormen een ongewisse factor. Wat moeten we verwachten van Donald Trump? Hij dreigt met zijn handelsbeleid op oorlogspad te gaan door forse invoertarieven te heffen. Nederland is een open economie en zal de schadelijke effecten daarvan ongetwijfeld merken. De situatie in Oekraïne en de conflicten in het Midden-Oosten vergroten de risico’s op tegenvallers uiteraard.

ABN AMRO vat het totale beeld treffend samen: binnenlandse kracht in een onzekere wereld. Het komende jaar moet onze economie het met name hebben van de binnenlandse bestedingen van overheid, bedrijven en particulieren. Vooral op deze laatste categorie is de hoop gevestigd. Afwachten dus of de consument kooplustig zal zijn.