„Zingeving neemt deels de plaats van religie in”, concludeert Trouwjournaliste Marije van Beek uit het zingevingsonderzoek dat het dagblad liet doen. Missionair predikant P.L.D. (Peter) Visser haalt er juist uit dat mensen ongeneeslijk religieus zijn. „De mens zoekt rusteloos naar zijn Schepper.”
Dagblad Trouw publiceerde afgelopen week een onderzoek naar zingeving . Deze zomer vroeg onderzoeksbureau Ipsos namens het dagblad ruim 2000 Nederlanders van achttien jaar en ouder hoe zij hun leven zin geven. De samenstelling van de respondenten weerspiegelt de Nederlandse samenleving.
Uit het onderzoek blijkt dat Nederlanders uit van alles en nog wat zin halen. Antwoorden luiden: „Investeren in start-ups voor een beter klimaat, dat geeft mijn leven zin.” „Als ik mijn dierbaren een goed leven kan geven.” „Ondanks mijn leeftijd toch een kleine betekenis hebben in de maatschappij.”
Essentieel
De eerste vraag uit het onderzoek is of mensen zingeving belangrijk vinden. Van de respondenten zegt 4 procent daar ja op. Deze mensen noemen zingeving „essentieel”. Ze zijn relatief vaak religieus en streven een hoger doel na.
„Voor 37 procent van de respondenten is zingeving niet heel belangrijk” - Uitkomst zingevingsonderzoek Trouw
Zo’n 33 procent van de respondenten noemt zingeving „wel belangrijk”. Die groep wil goed zijn voor medemens en maatschappij. Ook streven deze mannen en vrouwen naar persoonlijke ontwikkeling. De grootste groep, 36 procent, is wat pragmatischer ingesteld. Zingeving is voor hen „niet heel belangrijk”. Werk, hobby’s en sociale contacten geven hun leven betekenis. Dan is er nog een groep over, 27 procent, die zingeving „niet belangrijk” vindt, voor wie het geen rol speelt of die het niet zo goed weet.
Test
Wát het leven dan zin geeft is vraag twee. Op de website van Trouw kunnen zinzoekers terecht om via een test te weten te komen tot welk type ze behoren. ”Ik probeer elke dag iets meer van de wereld te begrijpen” is zo’n stelling uit de test, waarbij op een schaal van één tot zeven aangegeven kan worden in hoeverre dit bij de invuller past. Op basis van die antwoorden rolt de knikker dan naar een van de putjes: artistiek, rationeel, praktisch, moreel, spiritueel of emotioneel.
De vragenlijst die de Ipsosrespondenten afgelopen zomer invulden zit wat minder eenduidig in elkaar. Daar kunnen mensen ook twee types zinzoeker tegelijk zijn of op geen van de types uitzonderlijk hoog scoren. De uitkomsten van dat onderzoek, die op de website van Ipsos te vinden zijn, geven interessante informatie weer. Zo blijkt het lonend om een praktische zinzoeker te zijn: deze mensen hebben een hoog inkomen. Bij de morele zinzoekers zitten veel links-progressieve mensen.
„We kunnen niet leven als een hoop atomen in een koud heelal” - Ds. P.L.D. Visser, missionair consulent CGK
Wiedes
„Nogal wiedes, zo veel mensen op zoek”, reageert ds. Visser, missionair consulent binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken. „We kunnen niet leven als een hoop atomen in een koud heelal. We willen dat dit leven zinvol is.” Volgens ds. Visser heeft de uitkomst van het onderzoek alles te maken met hoe de mens geschapen is. „Hoewel we met onze rug naar God toe staan, blijven we rusteloos zoeken naar onze Schepper.”
Ds. Visser vindt de term zingeving iets arms hebben. „Zolang een mens blijft zitten in die sfeer van zelf zin geven, komt hij geen stap dichter bij zijn Schepper. Dan moet de betekenis die we vinden altijd kloppen met ons gevoel, onze aanleg, onze zelfontplooiing. Maar zin, betekenis, valt ons toe van Boven.”
Luxe
De predikant neemt nog even de afslag naar het missionaire gesprek. „Breng dit onderzoek eens ter sprake bij een collega. Als je merkt dat dit thema leeft, kun je zeggen: „Wat bijzonder. Ik lees in mijn Bijbel dat mensen zoeken naar zin.” Dat geeft openingen om het goede nieuws over Jezus Christus te delen.”
In het onderzoek geeft 7 procent van de respondenten aan dat zingeving voor hem of haar helemaal geen rol speelt. Is die groep niet bereikbaar voor een gesprek over geloof of zingeving? Ds. Visser: „Om hier eens een goed gesprek over te hebben met de benen op tafel is luxe. Stel, je bent een hardwerkende vmbo’er en je hebt misschien ook nog eens een moeilijke thuissituatie. Dan zeg je bij de vraag naar zin: „Ga eens gauw aan de kant.” Maar als je met een scherp oog kijkt, heeft iedereen een drijfveer.”