Het onderzoek is „geen blauwdruk die we op alle jongeren kunnen leggen”, schrijven de onderzoekers. „Elke jongere is uniek, heeft een eigen karakter en achtergrond. Wel kunnen deze Jeugdtrends je helpen om een beeld te vormen van de huidige jeugdcultuur. Zodat we samen jongeren kunnen prikkelen met een relevante boodschap.”

Het overzicht beschrijft zes trends. Na elke trend worden tips gegeven hoe de kerk kan reageren op deze ontwikkelingen.

1. Verlangen naar huisje-boompje-beestje

Jongeren maken zich zorgen over problemen als oorlogen, klimaatverandering, racisme, discriminatie en woononzekerheid en daardoor ook over hun eigen toekomst.

Ze verlangen naar „huisje, boompje, beestje”, stellen de onderzoekers. „Ze willen gewoon een burgerlijk leven leiden, uitzicht hebben op een gezin, een huis en een leefbare omgeving. Door alles wat er speelt in deze tijd, is dit echter lastiger te bereiken dan voorheen.”

2. Vriendschappen maken blij

Wat jongeren het meest blij maakt in het leven zijn vriendschappen.  Hoewel jongeren veel contacten hebben, zien jongerenwerkers dat de eenzaamheid onder jongeren toeneemt. „Digitale vriendschappen missen soms diepgang. Jongeren verlangen naar echte vrienden.”

Ook in de kerk spelen vriendschappen een cruciale rol. Vrienden helpen in de identiteitsontwikkeling. „Jongeren gaan vooral naar activiteiten van de kerk als hun vrienden er ook zijn.” De kerk zou zich daarom sterk moeten maken om jongeren te verbinden met elkaar, maar ook met gemeenteleden van andere generaties.

3. Druk om succesvol te zijn

Jongeren ervaren grote druk om te presteren. „Enerzijds worden jongeren verwend en doen ouders heel veel voor ze. Anderzijds leven ze in een (digitale) wereld waarin te veel druk en ellende op ze afkomt. Dit zorgt bij veel jongeren voor mentale problemen.”

Het is volgens het rapport goed dat het stigma rond mentale problemen steeds meer verdwijnt.  „Mentale problemen zijn meer en meer bespreekbaar. Ook de kerk kan haar positie innemen als een plek waar je altijd welkom bent en niet hoeft te voldoen aan de maatschappelijke normen.”

4. Minder kerkelijk, wel gelovig

Jongeren bezoeken steeds minder vaak kerkdiensten en komen steeds minder naar activiteiten in het jeugdwerk. „Kerken worstelen met de vraag hoe ze jongeren kunnen bereiken en betrekken.”

Tegelijk hunkeren veel jongeren naar zingeving en naar een relatie met God. „Als kerk hebben we de taak jongeren te leren wie God is. Jongeren verlangen naar een verhaal dat groter is dan hun eigen kleine leventje.”

5. Schermcultuur zorgt voor brokkelbrein

Jongeren brengen veel tijd door achter een scherm. Een van de gevolgen van het intense telefoongebruik is het ”brokkelbrein’’. Een brokkelbrein is niet meer in staat om langdurig ononderbroken aandacht te besteden aan één taak of zaak. „Jeugdwerkers geven aan dat het regelmatig niet lukt om een thema te behandelen of om een groep stil te krijgen en iets over te brengen. Jongeren lijken niet te kunnen focussen.”

„Het lukt jongerenwerkers regelmatig niet om een thema te behandelen of om een groep stil te krijgen” - Onderzoekers rapport Jeugdtrends 2024

6. Onzekerheid over genderidentiteit

Er is een groeiende onzekerheid onder jongeren over hun genderidentiteit. De onderzoekers raden kerken aan om ruimte te bieden voor vragen die leven bij jongeren. „Wanneer gendervragen niet bespreekbaar zijn, heeft dat impact op hun leven en bestaat de kans dat ze hun antwoorden ergens anders gaan zoeken.”

Aan het onderzoek werkten zes organisaties mee: Kerkpunt, een toerustingsorganisatie die werkt in de Nederlandse Gereformeerde Kerken en de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Hervormd-Gereformeerde Jeugdbond, MissieNederland, de Protestantse Kerk in Nederland, Unie-ABC en Youth for Christ. De organisaties maakten gebruik van de resultaten van een enquête onder ruim duizend jongeren, eigen ervaringen en literatuur.