De pestepidemie die van 1347 tot 1351 minstens een derde van alle Europeanen doodde, had een verwoestende uitwerking op de moraal, schreef Simon van Covino. Tijdgenoot Matteo Villani beaamde het volledig, aldus Barbara Tuchman in ”De waanzinnige veertiende eeuw”. Er lijkt een parallel met de recente corona-epidemie. Agressie, verharding en botheid exploderen. Alles staat op scherp. Overal.
De veertiende-eeuwers zochten naar de oorzaak van de pest. Ze kwamen uit bij Gods toorn, maar konden niet zonder een menselijke zondebok. Joden werden doelwit, verdacht van allerlei boosaardigheid. Een oude Duitse complottheorie herleefde: Joden vergiftigen waterbronnen. Pogroms volgden. Duizenden mensen werden afgeslacht en levend verbrand. Hele gemeenschappen verdwenen. Vandaag fungeren sociale media als TikTok, Snapchat, Instagram en Telegram als gekaapte kanalen voor een georganiseerde Jodenjacht.
Na de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv barste in Amsterdam hysterisch antisemitisch geweld los. Sport verbroedert niet altijd. Vermoedelijk zelden. Ook de Israëlische voetbalsupporters staan niet bekend als lieverdjes.
Veel vechtlustigen vertoonden Noord-Afrikaanse trekken. Zo ook de jongeren die al maanden stadsterreur bedrijven in Rotterdamse winkelstraten. Een hardnekkig integratieprobleem wordt verondersteld. Olie op het vuur van de snel ontvlammende gemoederen.
Bij eerdere pro-Palestinademonstraties, zoals die op de Universiteit van Amsterdam, was het kleurenpalet duidelijk gemengd. Dat geldt van alle pro-Palestijnse groepen op oorlogspad. Ook van de meute die de opening van het Holocaustmuseum eerder dit jaar hinderde. Zijn dit de nieuwe bruinhemden? Terzijde: Hitlers ”Mein Kampf”, dat bol staat van antisemitisme, werd in Arabische vertaling ooit vanuit het Westen naar het Midden-Oosten geëxporteerd. Antisemitisme is duidelijk niet alleen het handelsmerk van moslims.
Was het recente geweld in Amsterdam nu puur antisemitisch of werd er ook gereld uit onvrede, frustratie, haat, verveling of voor de kick?
Burgemeester Halsema mag nog blijven. Verre voorganger Gijs van Hall werd na de rellen bij het huwelijk van kroonprinses Beatrix en Claus von Amsberg in 1966 ontslagen.
Er ligt ondertussen wel een serieus probleem op het bord van bestuurders en moslimorganisaties. Lange tijd werd de Joden verweten dat ze niet echt integreerden in de samenleving. Terecht of onterecht, zij gedroegen zich echter nooit als paard van Troje of vijfde colonne. Is de islam het probleem of zit het dieper…?
