Prof. Van Vlastuin: Zekerheid over de Schrift direct verbonden met persoonlijke heilszekerheid
De Bijbel is genoeg, stelden prof. dr. W. van Vlastuin en ds. J.M.D. de Heer vrijdag in Rhenen. Genoeg om God te leren kennen én om door de Geest zeker te zijn van de Schrift zelf. Persoonlijke heilszekerheid is daar nauw mee verbonden.
De fraai verlichte Cuneratoren staat vrijdagavond uitnodigend te pronken in de duisternis. Binnen speelt organist Auke Oorbeek de Avondzang, over Christus, het eeuwige Licht. Zo’n 110 bezoekers zoeken intussen een plekje in de kerk aan de Rijn, om een avond bij te wonen van de Stichting Gereformeerd Erfgoed. Twee theologen spreken over het thema Schriftgezag.
Als eerste houdt dr. De Heer, predikant van de gereformeerde gemeente te Rotterdam-IJsselmonde, een lezing over ”De Schrift, niet meer en niet minder”. Hij citeert uit drie dogmatische werken: ”Synopsis Purioris Theologiae” (1625) en de handboeken van Johannes à Marck (1686) en Petrus van Mastricht (1724). Deze boeken zijn sinds kort te raadplegen op gereformeerdedogmatiek.nl. De website wordt in de pauze op een scherm gepresenteerd.
„Wat als de krachtige doorwerking van Gods Woord schaars wordt?" - Ds. J.M.D. de Heer, predikant Gereformeerde Gemeenten
De theologen die ds. De Heer citeert „spraken Gods Woord na en gingen in op actuele discussies”. De vragen van toen leven nog, constateert ds. De Heer. Hij stelt daarom voor om alle ouderlingen en middelbareschooldocenten in reformatorische kring te verplichten het ”Handboek dogmatiek” van À Marck te lezen. „1200 bladzijden in hedendaags Nederlands moet toch te doen zijn?”
Ministrygebed
Tegenover dopersen stelden de gereformeerde theologen dat rechtstreekse ‘ingevingen’ van de Heilige Geest tot dwalingen leiden, legt ds. De Heer uit. Aan de andere kant moesten ze zich tegenover rooms-katholieken juist verdedigen tegen het verwijt van geestdrijverij. „De Geest geeft geen openbaring buiten het Woord om, zegt À Marck, maar Hij leidt altijd opnieuw naar de Schrift.” Actueel, meent ds. De Heer: „In charismatische kringen spreekt men ook over voortgaande openbaring door de Heilige Geest, bijvoorbeeld in een ministrygebed.”
De gedachte dat de Bijbel alleen in zaken van voornaam belang onfeilbaar is, klinkt nog steeds, betoogt ds. De Heer, verwijzend naar actuele discussies over schepping en evolutie en over de vrouw in het ambt. „Maar, zegt À Marck, God brengt ons niet bij het hoofddoel van de Bijbel via de weg van onwaarheden.”
Het beste argument voor de betrouwbaarheid van de Schrift is het getuigenis van de Heilige Geest, aldus de theoloog. „Maar onze vaderen noemen ook redelijke argumenten.” Ook wezen ze op „de krachtige doorwerking van Gods Woord in mensenlevens”. Dat brengt ds. De Heer tot de „ingrijpende” vraag: „Wat als juist zúlke vruchten schaars worden?”
Volkomen rust
Een aanwezige vraagt daarop, aan het einde van de avond, of „de oorzaak van weinig bekeringen kan liggen aan onze huidige dogmatiek”. Die vraag vindt ds. De Heer „niet helder”. Wel denkt hij dat een „tanend gebedsleven” waarachtige bekering in de weg staat. God wil Zijn zegen verbinden aan de prediking, stelt de predikant. „Door de vermaningen deelt God de genade mee, zeggen de Dordtse Leerregels.”
Dat een gelovige aan de Schrift genoeg heeft, is ook de spits van de tweede lezing vrijdagavond, met als titel ”Hoe zijn we zeker van de Schrift?” Deze geeft prof. Van Vlastuin, hoogleraar theologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en predikant in de Hersteld Hervormde Kerk.
Als iemand het gezag van de Schrift niet aanvaardt, ligt dat aan hemzelf, stelt de hoogleraar. „Het Woord is geen dode letter, maar is levend en krachtig.” De onmacht van de zondaar om dat te aanvaarden, is het probleem. „Hier ligt de noodzaak van het getuigenis van de Heilige Geest, waardoor het Woord in ons hart doordringt.”
Johannes Calvijn stelde dat de gelovige „volkomen rust vindt in de Schrift”. Die is voor hem „zekerder dan zeker”. Prof. Van Vlastuin: „In een eeuw van postmodernisme mag dit ons wel opvallen. Hier klinkt taal uit de werkelijkheid van God.”
Vergeving
Persoonlijke zekerheid van de zaligheid is direct verbonden met zekerheid van de Schrift, zegt de predikant uit Wezep. „De Schrift geeft niet alleen informatie over God, maar brengt ons in ontmoeting met Hem. Als de Geest het Woord in ons hart verzegelt, verzegelt Hij ook de vergeving der zonden en de geestelijke adoptie.” Die zekerheid is „geen extra bij het Woord, maar bloeit op uit de omgang daarmee. Vleesgeworden en Schriftgeworden Woord zijn één.”
„Als de Geest het Woord in ons hart verzegelt, verzegelt Hij ook de vergeving der zonden” - Prof. dr. W. van Vlastuin, hoogleraar theologie
God bindt ons aan het Woord, stelt prof. Van Vlastuin. Hij citeert Jonathan Edwards: „Eén geestdrijver is gevaarlijker dan honderd tegenstanders van het werk van de Heilige Geest.” Die les betrekt de hoogleraar op de prediking vandaag. „Kan het zijn dat we in ons verlangen naar bevindelijk preken de Schrift achter ons laten? We hoeven de Schrift niet te vergeestelijken, want die is al bevindelijk. De Geest voegt niets aan het Woord toe, maar eigent dat toe aan het hart.”