De Oostenrijkse kandidaat-Eurocommissaris Magnus Brunner (Migratie) staat open voor de komst van zogeheten terugkeerhubs, waar afgewezen asielzoekers buiten Europa hun uitzetting naar het land van herkomst moeten afwachten. Onder meer het Nederlandse kabinet heeft daar oren naar. Tijdens de ruim drie uur durende hoorzitting door het Europees Parlement, vroegen de sociaaldemocraten om een harde toezegging van Brunner dat die er nooit gaan komen. Die toezegging deed hij allerminst.
Wel moeten afgewezen asielzoekers humaan worden behandeld in deze terugkeercentra, door sommigen deportatiecentra genoemd. Ook moeten terugkeerhubs voldoen aan alle wettelijke eisen en moeten mensenrechten worden gerespecteerd. „Altijd en overal, dat is niet onderhandelbaar”, zei Brunner. Dat geldt wat hem betreft voor alle onderdelen van het Europese asiel- en migratiebeleid.
Delen van het dit voorjaar moeizaam tot stand gekomen Europese asiel- en migratiepact moeten als het even kan versneld worden ingevoerd, zei Brunner. In dat pact hebben de EU-lidstaten strengere regels afgesproken voor de toelating, verdeling en opvang van asielzoekers. Het pact moet in juni 2026 van kracht worden.
Als een EU-lidstaat die afspraken niet wil invoeren, dan zal Brunner niet schromen lidstaten daartoe te dwingen, desnoods via de hoogste rechter van de Europese Unie, zei hij tijdens de hoorzitting.
De beoogde Eurocommissaris beloofde verder snel met een voorstel te komen om de terugkeer van afgewezen asielzoekers eenvoudiger en efficiënter te maken. Dat onderdeel is buiten het pact gehouden. De Nederlandse Europarlementariër Malik Azmani (VVD, onderdeel van de liberale fractie Renew) vroeg om een concrete datum, maar die kreeg hij niet. „Zo snel mogelijk”, was alles wat Brunner wilde toezeggen.
Brunner wil ook meer deals sluiten met landen van herkomst van asielzoekers, zoals de EU die onder meer met Tunesië heeft gesloten. Het doel daarvan is dat die landen uitgeprocedeerde asielzoekers terugnemen, in ruil voor bijvoorbeeld leningen. Op aandringen van de Nederlandse Europarlementariër Anna Strolenberg (Volt, onderdeel van de Groenen) zegde hij toe dat het Europees Parlement voortaan „betrokken” zal worden bij toekomstige deals. Het werd niet duidelijk of het Europarlement eventuele deals kan tegenhouden.
Het is Strolenberg een doorn in het oog dat deals worden gesloten met landen waar mensenrechten worden geschonden.