Schandalen overschaduwen stembusgang Japan
Japan gaat zondag naar de stembus. Premier Shigeru Ishiba, die begin oktober aantrad en verkiezingen uitschreef, heeft de lat laag gelegd. Hij is tevreden als zijn door schandalen geplaagde LDP en coalitiepartij Komeito een minimale meerderheid halen in het Lagerhuis.
Wie Japanse politiek zegt, zegt LDP. Deze partij, voluit Liberaal-Democratische Partij, bepaalt al sinds de oprichting in 1955 het politieke gezicht van de eilandstaat. Enkele korte onderbrekingen daargelaten regeert de partij al zeven decennia, sinds 1999 met vaste coalitiepartner Komeito, een boeddhistische partij.
Het zou echter kunnen dat hier na zondag (voorlopig) een eind aan komt. Een smeergeldschandaal kleeft aan de grootste regeringspartij. Grote giften die binnenkwamen en gemeld hadden moeten worden, bleven onder de radar. Nadat dit naar buiten kwam, volgde een strafrechtelijk onderzoek en moesten diverse LDP-politici het veld ruimen, onder wie enkele kabinetsleden. De populariteitscijfers van de regering kelderden.
Verenigingskerk
In 2022 was het land al opgeschrikt door de moord op oud-premier Shinzo Abe. In de nasleep ervan kwam de LDP (ook de partij van Abe) onder vuur te liggen. Degene die Abe doodschoot, verklaarde dit te hebben gedaan vanwege de banden van de oud-premier met de Verenigingskerk, ook wel bekend als de Moonsekte. Die kerk zou de familie van de dader financieel hebben geruïneerd. De LDP had heel wat uit te leggen toen uitkwam dat veel partijleden aan de Verenigingskerk zijn gelieerd.
In een poging zijn partij te redden, stapte premier Fumio Kishida vorige maand op. Een van de eerste daden van zijn opvolger, outsider Shigeru Ishiba, was nieuwe verkiezingen uitschrijven.
Volgens de peilingen krijgt de LDP een klap. De partij, die nu 256 van de 465 parlementszetels bezet, zou weliswaar nog de grootste worden, maar zo’n 50 zetels moeten inleveren. En dat niet alleen: ook de coalitie zou op losse schroeven komen te staan, omdat LDP en Komeito samen de vereiste 233 zetels voor een meerderheid niet halen. Een stabiele meerderheid van 261 zetels, waardoor de samenwerkende partijen parlementaire commissies naar hun hand kunnen zetten, is helemaal ver uit beeld.
Hoge inflatie
Als de peilingen uitkomen, zullen LDP en Komeito een extra coalitiepartner moeten zoeken, of moet de oppositie zich verenigen en LDP buitensluiten. Het eerste scenario is het meest realistisch. Omdat de grootste oppositiepartij CDP een coalitie met LDP uitsluit, ligt het voor de hand dat de Japanse Innovatie Partij of de Japanse Democratische Partij voor het Volk (DPP) toetreden tot de regering. Beide partijen staan niet te trappelen, hoewel DPP de deur op een kier houdt.
Japan is de vierde economie ter wereld. Belangrijke binnenlandse problemen zijn vergrijzing, economische stagnatie en hoge inflatie. Buiten de landsgrenzen moet Japan het hoofd bieden aan dreigingen vanuit China, Noord-Korea en Rusland. Afgelopen regeringsperiode herzag het land zijn Nationale Veiligheidsstrategie. In vijf jaar tijd moeten de defensie-uitgaven worden verdubbeld tot 2 procent van het bruto binnenlands product in 2027.
De verkiezingen van zondag vormen de lakmoesproef voor Ishiba, die tot voor kort defensieminister was. Bij een ongunstige uitslag voor LDP en Komeito lijken zijn dagen als leider van het land geteld. Sanae Takaichi, die het in de verkiezingen vorige maand nipt moest afleggen tegen Ishiba, is erg zichtbaar in de verkiezingscampagne. Volgens waarnemers doet zij er alles aan om het leiderschap van Ishiba zo kort mogelijk te laten duren en staat ze klaar om het stokje van hem over te nemen.