Bijbelse boodschap staat haaks op ik-gerichtheid
Ds. L.W. den Boer schreef een waardevolle reactie (RD 23-10) op mijn column over de crux van de Alpha-cursus. Als ik lees hoe God in Goedereede door de Alpha-cursus werkt, gaat mijn hart open. Dat geldt ook voor diverse andere reacties die ik ontving.
Wat je ook van mijn column vindt, hij levert mooie reacties op. Moslima’s die tot bekering komen, deelnemers die na de cursus trouw de kerk bezoeken. Deze reacties bevestigen het vermoeden waarmee ik afsloot: „Ook vanuit de gereformeerde gezindte wordt Alpha gebruikt voor evangelisatie. Ongetwijfeld met een eigen invulling.” Wat de reactie van broeder Den Boer betreft, ik ben het van A tot Z met hem eens. Ik doe zelf ook aan straatevangelisatie en denk daarbij eigenlijk nooit aan dogmatiek. Er staat een mens tegenover me, die ik in de ogen kijk en poog in wijsheid tot Christus te leiden.
Het verschil is dat we uit een andere bron putten. Den Boer is als predikant nauw betrokken bij de cursus in zijn gemeente. Hij ziet mooie dingen gebeuren. Mijn bron is een andere: de website Alpha-cursus.nl. Ik realiseer me heel goed dat mijn column voor allen die op welke manier dan ook bij een Alphacursus betrokken zijn en daar gezien hebben hoe de Heere die cursus gebruikt, een koude douche is. Waarom schreef ik dan zo negatief over de Alphacursus?
Extra power
Ik schreef de column in verband met een zorg die me al jaren drukt. Ik zie een ernstige dwaling in de kerken van de 21e eeuw. Het is een denklijn die haar wortels heeft in de verlichting. Eerst werd de focus verlegd van liefde tot God naar liefde tot onze naaste. Nu, in de laatmoderne tijd, gaat het steeds meer om de liefde tot het eigen ik. Je wordt christen omdat je dan beter tot je recht komt.
De website van de Alphacursus is daar een kenmerkende uiting van. Ik lees op de website bijvoorbeeld over het themaweekend over de Heilige Geest : „… als je Jezus erkent als je Verlosser en Redder en tot God de Vader bidt, dan heb je, hoppa, de Heilige Geest al ontvangen. Hij vermengt Zich met jouw geest. Hij helpt je, Hij denkt met je mee, Hij troost je, Hij motiveert je om je talent te ontwikkelen. Kortom, een beetje extra power in je leven.” Niet alleen laat het gebruik van het woord „hoppa” zien dat niets meer heilig is, zelfs de Heilige Geest niet, maar duidelijk wordt ook dat de Heilige Geest gezien wordt als kracht om de mens tot ontplooiing te brengen. De verhalen op de website –ik las de eerste zeven– ademen eveneens de geest van een ik-gericht Evangelie. God geeft je een gevoel van eigenwaarde terug, maakt je rustig, zet je in de startblokken van het leven, en geeft iedereen de tijd om zich te ontwikkelen.
Verlossing nu
Bij Wilhelmus à Brakel las ik ergens een metafoor die de kern van evangelisatie tekent. In een bergachtig gebied rent een groep mensen over een weg; ze weten niet waarheen. Langs de kant staan mensen die weten dat de weg plotseling zal eindigen in een diepe ravijn. Ze roepen: ”Stop, ga niet verder, luister!”. Veel missionaire praktijken zijn tegenwoordig anders. Sake Stoppels constateert in een onderzoek naar de mindset van protestantse pioniers ( CHE, 2021 ) dat bij de grote meerderheid het begrip verlossing verschoven is van een eeuwigheidsperspectief naar het hier en nu. Verlossing is geworden tot de gedachte dat je alles al gekregen hebt, dat je fouten mag maken, dat je goed genoeg bent, dat je vreugde vindt ongeacht de omstandigheden, dat je je weet te verhouden tot je problemen, je innerlijke kracht weet te bewaren, niet cynisch wordt.
Verdwaalde zondaar
Ik waardeer de wijsheid van Den Boer. Evangelisatie vraagt om relatie. In tegenstelling tot straatevangelisatie biedt een cursus die uit meerdere dagdelen beslaat, de ruimte om te bouwen aan vertrouwen en een veilige omgeving. Tegelijk vindt evangelisatie plaats tegen de achtergrond van de schrik des Heeren en de rechterstoel van Christus (2 Korinthe 5:10-11). Je wilt geen afscheid nemen, zonder dat mensen weten waarheen ze op weg zijn. Evenmin zonder dat ze de indrukwekkende boodschap van het Evangelie hebben gehoord. Namelijk dat het Jezus’ liefste werk is een verdwaalde zondaar op te zoeken, op Zijn schouders te leggen om hem of haar te koesteren en zo voor eeuwig thuis terug te brengen.
Er blijft iets wringen. De website van Alpha. Zoals uit mijn column blijkt, zie ik de ik-gerichte benadering, waarbij verlossing zich richt op de psychologische en sociale pijn van het leven, niet als een relatieve maar als een essentiële afwijking van de boodschap van het kruisevangelie.
De auteur is mediator, coach en ondernemer.
