Het is „heel erg onwaarschijnlijk” dat Nederland het wettelijk vastgelegde klimaatdoel van 55 procent minder uitstoot in 2030 haalt, stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De kans dat dit lukt, is zelfs minder dan 5 procent. Het beleid van het nieuwe kabinet leidt er volgens het bureau mede toe dat deze kans gedaald is.
Het PBL kijkt in de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) wat beleid betekent voor de doelen. Dit is onderdeel van de klimaatnota, die het kabinet donderdag presenteert.
Kijkend naar het geldende klimaatbeleid en plannen die het kabinet nog heeft, stoten we volgens het bureau als land in 2030 tussen de 45 en 52 procent minder broeikasgassen uit dan in 1990. Dat is een slechter vooruitzicht dan vorig jaar. Toen kwam het PBL op een verminderde uitstoot van 46 tot 57 procent, waarmee het behalen van het doel voor 2030 nog steeds moeilijk zou worden, maar wel voor het eerst in beeld was.
Het PBL noemt drie redenen voor de voorspelde vertraging, waaronder beleid van het kabinet-Schoof. Zo wilde het vorige kabinet dat de hoogte van belastingen voor automobilisten per 2030 mee zou groeien met het aantal gereden kilometers, zodat mensen minder zouden autorijden. Het nieuwe kabinet gaat niet verder met dit plan. Ook wil het de maximumsnelheid weer omhoog naar 130 kilometer per uur, wat ook leidt tot meer uitstoot. Dit blijkt echter op slechts een paar plekken te kunnen, waardoor het negatieve effect volgens het PBL mogelijk klein blijft.
Verder wil het kabinet-Schoof dat Nederlandse boeren alsnog meer mest mogen uitrijden over hun land dan Europese collega’s. Ook naar die wens heeft het PBL gekeken. Als boeren minder mest uitrijden, daalt naar verwachting het aantal koeien en dus de methaanuitstoot. Als dit niet doorgaat, daalt de uitstoot dus minder hard.
Naast de kabinetsplannen spelen volgens het PBL nog twee andere zaken. De uitvoering van bestaand beleid is vertraagd, zoals de bouw van windparken op zee. Daarnaast daalden de energieprijzen afgelopen tijd. Als de prijs voor gas lager is, zetten mensen bijvoorbeeld vaker de kachel aan en stijgt de uitstoot.
Directeur van het PBL Marko Hekkert zegt dat Nederland lang goed bezig was, „maar het tempo is eruit”. Dat betekent mogelijk in latere jaren „pijnlijk” ingrijpen om in 2050 klimaatneutraal te zijn, zoals in de wet is vastgelegd. Het kabinet zal dus snel „forse” maatregelen moeten nemen. Maar, zo ziet Hekkert, „klimaat heeft voor dit kabinet niet de hoogste prioriteit”.