Tijdens de generale synode van de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK) blijkt er veel waardering en steun te zijn voor het rapport van de commissie-Schaafsma, dat ervoor pleit homoseksuelen die samenleven in liefde en trouw formeel toegang te geven tot het Heilig Avondmaal en tot kerkelijke ambten.
Dat bleek vrijdag in Elspeet, waar de synode een hele vergaderdag besteedde aan het rapport.
Veel gemeenten in de NGK hebben inzake de voorstellen van de commissie-Schaafsma overigens allang richting gekozen, zegt afgevaardigde Rita Noordzij (regio Alkmaar). „In Zaandam zijn de voorstellen uit dit rapport al vijftien jaar praktijk.” Bovendien geldt dat „de synode niet meer de instantie is die als enige toegestane meningen verkondigt”.
Zeer positief uit zich ook Aad Stolk, afgevaardigde uit de regio Amersfoort: „Zoals ik uitzie naar de nieuwe aarde, zo zie ik ook uit naar een kerk waarin ras, geaardheid of gender geen rol speelt. Al deze zaken zouden voor de kerk niet van belang moeten zijn, zelfs niet interessant. Ik hoop dat we op zo’n kerk niet zo lang zullen moeten wachten als op de nieuwe aarde.”
Homoseksuele kerkleden „zijn mijn medegelovigen”, zegt ds. H.H. (Herman) Scheffer (regio Dordrecht-Middelharnis). „Al deze mensen zijn net als ik geschapen naar het beeld van God. Ik wil ook hun geloof en ervaring serieus nemen. Dat geeft mij de rust om hun de ruimte te geven mee te doen, ook als ambtsdrager. Het geeft mij ook de rust hun relatie in de kerk te vieren en in te zegenen als zij daarom vragen.”
Sfeerbeeld van de synodevergadering van de NGK, vrijdag gehouden te Elspeet. Achter de tafel, met gebarende handen, synodepreses ds. P.G. Sinia. beeld André Dorst
Sfeerbeeld van de synodevergadering van de NGK, vrijdag gehouden te Elspeet. Aan het woord is ds. Aliëtte Meerveld-Poortinga (regio Assen). beeld André Dorst
Sfeerbeeld van de synodevergadering van de NGK, vrijdag gehouden te Elspeet. beeld André Dorst
Sfeerbeeld van de synodevergadering van de NGK, vrijdag gehouden te Elspeet. Ongeveer in het midden, met blauw jasje en bril, Henk Schaafsma, voorzitter van de studiecommissie over homoseksualiteit. beeld André Dorst
Sfeerbeeld van de synodevergadering van de NGK, vrijdag gehouden te Elspeet. Middenachter, met baard en snor ds. K. (Kornelis) Harmannij. beeld André Dorst
Sfeerbeeld van de synodevergadering van de NGK, vrijdag gehouden te Elspeet. Vooraan zittend ds. Rudi de Graaf, moderamenlid. beeld André Dorst
Sfeerbeeld van de synodevergadering van de NGK, vrijdag gehouden te Elspeet. beeld André DorstOpgejaagd
Zorgen leven er bij verschillende afgevaardigden wel over de grote verschillen tussen diverse gemeenten als het gaat om visie op en omgaan met homoseksuele kerkleden. Aad Stolk: „Ik zie een verschuiving van: hoe gaan we om met onze homoseksuele broeders en zusters? naar: hoe gaan we om met onze broeders en zusters die homoseksualiteit niet volledig accepteren?” Afgevaardigde ds. G.A. (Gerbram) Heek: „Er is een grote ongelijktijdigheid. Er zijn gemeenten die wat in het rapport-Schaafsma staat allang praktiseren, maar er zijn ook gemeenten die hier nog lang niet aan toe zijn, die nog midden in de man-vrouwdiscussie zitten en die zich door dit rapport overvallen en opgejaagd voelen.”
„Sommige gemeenten voelen zich door dit rapport overvallen en opgejaagd” - Ds. G.A. Heek, predikant te Buitenpost
Een enkele gemeente in de regio Stadskanaal gaf in de achterliggende tijd „nadrukkelijk aan helemaal niet met het rapport aan de slag te wíllen”, stelt ds. G. (Gert) Meijer. „Dat geeft aan dat er ook een ander spectrum is dan de positieve geluiden die vanmorgen steeds naar voren zijn gebracht. Uiteindelijk is er in onze regio wel een kleine minderheid die gekozen heeft voor het toelaten van lhbti-broeders en -zusters aan het avondmaal. Maar er wordt nog weinig gesproken over het toelaten van deze mensen tot de ambten, laat staan over het inzegenen van relaties.”
Spanningen
Globale instemming met de lijn van het rapport-Schaafsma sluit kritische vragen van afgevaardigden niet uit. Zo vindt ds. K. (Kornelis) Harmannij (regio Nunspeet) de Bijbelse onderbouwing van het rapport zwak. Ds. W.S. (Wim) Schaaij (regio Gorinchem) is „op zich blij met het rapport”, al heeft hij wel zorgen, bijvoorbeeld over het feit dat in zijn eigen gemeente, waar het avondmaal dit jaar is opengesteld voor samenwonende homoseksuelen, „spanningen” zijn ontstaan. „Zo’n 70 procent van de gemeente is voor, zo’n 30 procent tegen.” Volgens de predikant is in de NGK-bezinning op de thematiek te weinig aandacht geweest voor de visie van veel van zijn gemeenteleden dat liefdesrelaties tussen mannen of vrouwen wel mogen, maar dan zonder seksuele omgang.
Met stip het meest kritisch uit zich vrijdag hebraïcus Wolter Rose, die lid is van de commissie-Schaafsma, maar die vanaf het begin een minderheidsstandpunt innam. „Over een maand moet u over dit thema, voor het aangezicht van God, een beslissing nemen”, zegt hij tegen de synodeleden. „Ik heb een vraag voor u: een God Die blijkbaar stelselmatig Zijn eigen wet en orde verzet (dus passeert, AdJ) omwille van kwetsbare mensen, is dit werkelijk het karakter van God? Wordt dit Godsbeeld van een bestendig wisselvallige God de grondslag voor een nieuwe ethiek, waarbij uiteindelijk een kerkelijke vergadering van een klein kerkgenootschap mag bepalen wat goed en kwaad is? Als je het mij vraagt, is dit niet het karakter van God, het is een karikatuur van Hem.”
Beraadslaagt de synode ’s morgens en aan het eind van de middag plenair over het rapport van de commissie-Schaafsma, na de lunch gaan de afgevaardigden in besloten groepen uiteen om verder over de thematiek door te praten. Op 16 november is, in Deventer, de slotzitting van deze generale synode. Synodevoorzitter ds. P.G. (Peter) Sinia (Ede): „Als moderamen gaan we de komende weken wat we vandaag beluisterd hebben, omzetten in besluitteksten, die we zo zullen formuleren dat ze vermoedelijk door deze vergadering gedragen zullen worden.”
Verootmoediging
Op de synode blijkt vrijdagmiddag een meerderheid te bestaan die vindt dat de vergadering op 16 november „woorden van verootmoediging” moet uitspreken richting andersgeaarden die zich in het verleden bezeerd hebben aan de houding van de kerk tegenover onder meer homoseksuelen. Het moderamen zal hiervoor een tekst opstellen. Uit een peiling ter vergadering blijkt dat een kleine meerderheid ervoor is dat de synode een studiecommissie gaat benoemen die zich moet gaan buigen over allerlei vragen rond relatievorming, echtscheiding, seksualiteit en ook gender.
