Concreet gaat het om een verhoging van de zogeheten bruteringsfactor. Dat is de grondslag voor een opslag op de rente en aflossing die (ex-)studenten over hun lening betalen aan de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).

De bruteringsfactor is een onderdeel van de zogeheten wijzigingsregeling hypothecair krediet, die de minister van Financiën elk jaar vaststelt. Toezichthouders, hypotheekverstrekkers en adviseurs konden onlangs reageren op de voorgenomen regeling voor 2025.

Pechgeneratie

Vooral de zogeheten pechgeneratie zal de aanscherping voelen. Studenten kregen tussen 2015 en 2023 geen basisbeurs. Zij hebben daarom tijdens hun studie vaak meer geld geleend dan andere generaties, die wél zo’n gratis toelage ontvingen.

Statistiekbureau CBS meldde eerder deze maand dat momenteel 1,6 miljoen Nederlanders een studieschuld hebben. Gemiddeld bedraagt die bijna 18.000 euro. Onder jongeren die nog niet zo lang geleden zijn afgestudeerd, en nu tussen de 25 en 30 jaar oud zijn, is dat bedrag veel hoger: bijna 25.000 euro.

Wie bij een bank of bemiddelaar aanklopt voor een hypotheek is verplicht om zijn schulden te melden. Zo’n schuld zorgt ervoor dat je minder hypotheek kunt krijgen. Het geld dat je nodig hebt voor rente en aflossing van je (studie)schuld, kun je immers niet gebruiken voor je hypotheek.

Bij de toetsing voor de maximale hypotheek zijn in dit verband twee zaken van belang: het termijnbedrag dat de aanvrager moet betalen voor rente en aflossing op zijn studieschuld en de eerdergenoemde bruteringsfactor. Die laatst hangt af van de gemiddelde hypotheekrente op het moment van de aanvraag. Naarmate de rente hoger is, is ook de bruteringsfactor hoger.

Toetsbedrag

Bij een hypotheekrente tussen de 3 en 4 procent is de bruteringsfactor dit jaar 1,20. Als een afgestudeerde bijvoorbeeld elke maand 100 euro aan DUO betaalt, is het toetsbedrag voor de berekening van de maximale hypotheek geen 100 euro, maar 100 x 1,20 = 125 euro.

Die bruteringsfactor gaat in 2025 in de meeste situaties omhoog, blijkt uit de voorgenomen regeling van het ministerie van Financiën. Bij een rente tussen 3,5 en 4 procent is hij straks 1,25.

Hoe pakt dit nu concreet uit? Jan Thale Haandrikman, directeur bij Van Bruggen Adviesgroep, geeft op de website van zijn bedrijf een rekenvoorbeeld van de gevolgen.

In dit voorbeeld heeft een stel een gezamenlijk inkomen van 85.000 euro per jaar. Zonder (studie)schulden zouden ze bij een rente van 3,7 procent een hypotheek kunnen krijgen van bijna 418.00 euro. Maar ze hebben allebei een studieschuld van 50.000 euro waarover ze elk maandelijks 180 euro aan rente en aflossing betalen. Daardoor kunnen ze veel minder lenen voor de aankoop van een huis, namelijk 324.000 euro.

Dit laatste bedrag is het maximum op basis van de hypotheekregels van 2024. Als de brutering voor studieleningen volgend jaar omhooggaat, zakt de maximale hypotheek nog een stukje verder, naar 320.000 euro.

Rente

Is er dan geen goed nieuws? Wél voor jongeren die in 2025 afstuderen. Het lijkt erop dat de rente straks wat lager uitpakt dan dit jaar. En dan valt de maandlast van de studielening waar hypotheekverstrekkers mee moeten rekenen ook lager uit. Daarmee wordt de maximale hypotheek weer wat hoger.

Die wisselende rente zorgt voor ongelijkheid tussen de verschillende generaties afgestudeerden: ze zijn afhankelijk van de marktomstandigheden op het moment dat hun rente wordt vastgesteld. Je kunt je afvragen hoe eerlijk dat is. Onder meer Van Bruggen pleitte eerder voor een vast rentepercentage. Maar dat is alleen mogelijk als daarvoor ruimte wordt gemaakt in de begroting van Financiën.