Iemand die in Bunschoten de gereformeerde kerk zoekt, doet er goed aan eerst wat huiswerk te doen. Er is in de Utrechtse plaats een gereformeerde kerk binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), met twee kerkgebouwen: de Zuiderkerk en de Adventkerk. En dan is er nog een (hersteld) gereformeerde kerk die samenkomt in multifunctioneel centrum De Samenklank. Deze gemeente , die sinds zaterdag tot de GK behoort, ontstond in 2020 vanwege de „onschriftuurlijke koers” van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV).

Dat kerkverband ging vorig jaar samen met de Nederlands Gereformeerde Kerken (met als nieuwe naam: Nederlandse Gereformeerde Kerken), maar lang niet op alle plaatsen in het land zijn de naambordjes al aangepast: soms staat er nog gewoon ”gereformeerde kerk” op de muur. En er zijn nog de voortgezette Gereformeerde Kerken in Nederland (VGKN), waarvan een lokale gemeente ook de naam ”gereformeerde kerk” kan dragen. Maar die is er niet in Bunschoten.

Eerst de gereformeerde kerken binnen de PKN. Hoe komen die aan hun naam?

De Gereformeerde Kerken in Nederland, ontstaan in 1892 door het werk van Abraham Kuyper, vormden in 2004 –samen met de Nederlandse Hervormde Kerk en de Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden– de Protestantse Kerk in Nederland. Veel plaatselijke kerken fuseerden tot een protestantse gemeente. Daarnaast bleven er hervormde en lutherse gemeenten bestaan. En dus ook gereformeerde kerken.

Hoe zit het met de gereformeerde kerken in de VGKN?

Dit kerkverband ontstond in 2004 uit zeven gereformeerde kerken die niet meewilden in de vorming van de Protestantse Kerk. Ze noemen zich plaatselijk nog steeds ”gereformeerde kerk”. Tegenwoordig zijn het er vijf , met in totaal zo’n 1200 leden.

De GKV bestaan niet meer. Wat gebeurt er met de naam ”gereformeerde kerk”?

Plaatselijke kerken noemden zich sinds het ontstaan van de GKV in 1944 –uit de Gereformeerde Kerken in Nederland– gewoon ”gereformeerde kerk”, meestal zonder de toevoeging ”vrijgemaakt”, omdat het kerkverband zich zag als de ware voortzetting van de kerk van de Reformatie. Maar die naam zal langzaam verdwijnen, omdat ze sinds vorig jaar tot de Nederlandse Gereformeerde Kerken behoren. De gemeenten in Capelle aan den IJssel-Noord en Urk, die niet meegingen, zullen de naam vooralsnog blijven dragen.

De Gereformeerde Kerken (DGK) en de Gereformeerde Kerken Nederland (GKN) kozen zaterdag voor de naam Gereformeerde Kerken (GK). Waarom?

Deze naam sluit aan bij de geschiedenis en maakt duidelijk wat het kerkverband wil zijn: „Kerken die vanuit de Schrift de gereformeerde belijdenis willen handhaven en verkondigen.” Ook de GK zien zich als een voortzetting van de kerk die in de tijd van de Hervorming is ontstaan.

DGK moesten overigens rond hun ontstaan na 2003 het woordje ”De” aan hun naam toevoegen, omdat deze anders te veel zou lijken op die van de Gereformeerde Kerken in Nederland, het kerkverband dat opging in de PKN. De Protestantse Kerk probeerde in 2006 tevergeefs om DGK hun naam te laten wijzigen.

Dat de naam ”gereformeerde kerk” plaatselijk tot misverstanden kan leiden, nemen de GK maar op de koop toe.