Dinsdagmiddag rinkelden de alarmbellen. De Amerikaanse regering waarschuwde dat een Iraanse aanval op Israël ophanden was. De Israëlische autoriteiten riepen de bevolking op in de buurt van schuilkelders te blijven. Enkele uren later vuurde Iran de eerste raket op de Joodse staat af.

In totaal schoot Teheran 181 ballistische raketten op Israël af. De Israëlische luchtafweer onderschepte de meeste. Ook de Amerikaanse marine schoot enkele projectielen uit de lucht. Door het massale karakter van de aanval konden niet alle raketten worden tegengehouden. Er waren diverse inslagen, onder andere bij een school in Gedera en een gebouw in Tel Aviv. Een Palestijnse man uit Jericho kwam om door vallende brokstukken. Ook raakten drie Israëliërs gewond. Zo’n 10 miljoen burgers moesten in schuilkelders een veilig heenkomen zoeken.

Het is de tweede keer dat Iran een directe aanval vanaf eigen grondgebied op Israël uitvoert. In april vuurde de Islamitische Republiek honderden drones, kruisraketten en ballistische raketten op de Joodse staat af. Israël schoot toen, samen met enkele bondgenoten, vrijwel alle projectielen uit de lucht.

Nasrallah

Volgens een verklaring van de Iraanse regering was de beschieting van dinsdag een vergelding voor de dood van Hezbollahleider Hassan Nasrallah. Die kwam eind vorige week in de Libanese hoofdstad Beiroet om het leven bij een Israëlische luchtaanval. Iran had vijf dagen nationale rouw afgekondigd; die periode liep dinsdag af.

Israël hield al langere tijd rekening met Iraanse militaire actie. Vooral nadat eind juli Hamasleider Ismail Haniyeh in Teheran door een explosie om het leven kwam. Hoewel Israël de betrokkenheid bij die aanslag nooit heeft toegegeven, wordt er algemeen van uitgegaan dat Jeruzalem daarachter zat.

Die Iraanse vergelding kwam er echter niet. Vermoedelijk doordat de nieuwe Iraanse president Masoud Pezeshkian achter de schermen de opperste leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei, overhaalde om niet direct in actie te komen.

Maar nu Irans belangrijkste bondgenoot Hezbollah de afgelopen weken enorme klappen heeft opgelopen door Israëlische aanvallen, kon Teheran kennelijk niet achterblijven. Zeker niet na de start van een Israëlisch grondoffensief in Libanon eerder deze week.

Olie-installaties

De Iraanse aanval voert de toch al enorm hoge spanningen in het Midden-Oosten nog verder op. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu verklaarde dinsdagavond dat „Iran een grote fout heeft gemaakt en daarvoor zal boeten”. De Amerikaanse nieuwssite Axios meldde woensdagochtend op basis van Israëlische functionarissen dat Israël binnenkort een „forse vergeldingsaanval” zal uitvoeren, mogelijk op Iraanse olie-installaties en andere strategische doelen.

„„Iran heeft een grote fout gemaakt en zal daarvoor boeten”” - Benjamin Netanyahu, premier Israël

Daarmee krijgt het conflict steeds meer trekken van een regionale oorlog, waar al sinds de aanslagen van 7 oktober vorig jaar voor wordt gewaarschuwd. Iran heeft al gedreigd opnieuw aan te vallen als Israël vergeldingsmaatregelen neemt. Daarmee lijkt een totale confrontatie tussen de twee aartsvijanden bijna onvermijdelijk. Het Israëlische dagblad Ha’aretz sprak woensdagmorgen al van een regionale oorlog, omdat Iran zich met deze aanval „in het hart van het conflict heeft gedrongen”.

Bovendien hebben de Verenigde Staten dinsdag nog eens benadrukt dat zij hun bondgenoot Israël zullen helpen verdedigen tegen elke vorm van Iraanse agressie. Daarmee dreigt ook verdere Amerikaanse betrokkenheid bij het conflict. En ook wereldwijd kan escalatie grote gevolgen hebben, met name voor de olieprijzen, die de afgelopen dagen al flink stegen.