Raad van Kerken: Kerk moet present zijn én profetisch spreken
Als een veldhospitaal staat de kerk in de wereld. Juist op een plaats van wonden kan zij van betekenis zijn, stelt de Raad van Kerken in zijn recent uitgebrachte rapport ”Presentie en profetie”.
”Presentie” en ”profetie” keren als sleutelwoorden in het rapport terug. Waarom deze begrippen?
„De kerken willen present zijn in de samenleving, door naast mensen te staan in hun pijn en onrust. In navolging van paus Franciscus vergelijken we de kerk met een veldhospitaal: juist door aanwezigheid op de plek van de gewonden kan de christelijke gemeente van betekenis zijn.
Daarnaast heeft de kerk de taak om haar stem te verheffen: profetisch spreken. Niet te vaak, want dan verliest het zijn kracht. Maar het is zondig om te zwijgen als er iets op het spel staat dat strijdig is met Gods bedoeling voor de wereld en de boodschap van het Evangelie.”
Wanneer is dat het geval?
„Op het ogenblik speelt bijvoorbeeld de vraag of kerken zich moeten uitspreken tegen het harde asielbeleid dat het kabinet heeft aangekondigd. In het verleden lieten christelijke gemeenten zich ook horen over maatschappelijke vraagstukken. Denk bijvoorbeeld aan de kerken die in de jaren dertig de rassenleer van het nationaalsocialisme veroordeelden. Er moet gesproken worden als de menselijke waardigheid in het geding is en de mens niet als Gods schepsel wordt geëerd.”
Profetisch spreken gaat toch ook over het aan de kaak stellen van zonden?
„In het rapport is het begrip ”zonde” vermeden. De kerken die deel uitmaken van de Raad hebben verschillende opvattingen over deze term. De een ziet de mens als een schepsel dat van nature tot het kwade geneigd is, terwijl de ander uitgaat van het goede in de mens.
Als Raad van Kerken willen we niet als zedenmeester overkomen, wetend dat de kerk zelf ook niet vrijuit gaat. Het woord ”zonde” kan tot een afkeerreactie leiden: daar heb je de kerk weer, die ons komt vertellen wat zondig is.
Er wordt roofbouw op de planeet aarde gepleegd. Er is sprake van genderongelijkheid en slavernij. Dáárover moet de kerk zich laten horen.”
Volgens het rapport heeft de kerk een boodschap voor de wereld. Wat is die boodschap?
„Samengevat gaat het erom dat wij er mogen zijn en dat God van mensen houdt. Wij worden geliefd en het logische vervolg is dat we in liefde met de medemens en de wereld om moeten gaan. Voor haat, wantrouwen en achterdocht –waar de wereld op dit moment door geregeerd lijkt te worden– is dan geen plaats.”
De Bijbelse boodschap is ook dat wie niet in de Zoon van God gelooft, verloren gaat. Hoe komt dat terug in de notitie?
„Dat hebben we in het rapport niet genoemd, omdat de negentien kerken van de Raad daar allemaal hun eigen theologie over hebben. Wij kiezen voor een positieve boodschap en niet voor de dreigende woorden van straf en verdoemenis. De kerk heeft de taak om mensen overeind te helpen en bij te staan, zodat zij met moed in het leven kunnen staan.”
Peter Nissen, die als kerkhistoricus en theoloog meeschreef aan het rapport ”Presentie en profetie” van de Raad van Kerken
„De kerk heeft de taak om mensen overeind te helpen en bij te staan, zodat zij met moed in het leven kunnen staan” - Peter Nissen, theoloog