„Als schoolleiding maken we ons zorgen. Er wordt veel gevloekt én veel gepest op school.” Jan Bakker, bestuurder van het Zeeuwse Calvijn College, nam vorige maand tijdens de jaaropening van de scholengemeenschap geen blad voor de mond. Hij hield de jongeren voor dat het op hun christelijke school niet meevalt met pesten, en dat ze met zulk gedrag iemand levenslang schade kunnen toebrengen.

Hij heeft soms het idee dat mensen maar liever niet te veel over pestgedrag praten, zegt Bakker. Zelf vindt hij het juist belangrijk om het wel bespreekbaar te maken. „Ik vind het een belangrijk thema. Jongeren worden stukgemaakt door hun pesters. Ik denk dat het taboe eraf moet, zodat we samen rond jongeren kunnen staan die gepest worden.”

Roddels

Het gesprek over pesten openen is ook het doel van de Week Tegen Pesten, die deze maandag begint. Voor basisscholen, middelbare scholen en mbo’s is materiaal beschikbaar. Het thema van dit jaar is ”Denk ff na! Als het om geklets gaat”.

Roddelen heeft veel invloed in een klas, zegt Marijke van der Zalm, adviseur pesten bij Stichting School & Veiligheid, die de themaweek organiseert. „Neem de ”gossip girl”- trend uit 2023. Op anonieme roddelaccounts werden roddels verspreid over leerlingen, maar ook over leraren.” Zoiets heeft volgens Van der Zalm impact op een hele klas. „Kinderen zijn extra op hun hoede: gaat de volgende roddel over mij? In de themaweek hopen we dat leerlingen gaan reflecteren op de vraag: Hoe is het voor de ander als ik dit bericht deel?”

„Kinderen zijn op hun hoede: gaat de volgende roddel over mij?” -  Marijke van der Zalm, adviseur pesten bij Stichting School & Veiligheid

Volgens de meest recente Veiligheidsmonitor over 2022 van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gaf 17 procent van de leerlingen in het basisonderwijs en 9 procent van de leerlingen in het voortgezet onderwijs aan weleens gepest te worden. Een flinke stijging ten opzichte van het jaar ervoor, toen het om 14 en 6 procent ging. Andere onderzoeken geven wat lagere percentages aan.

In het geniep

Hoeveel er gepest wordt op het Calvijn College, durft bestuurder Bakker niet te zeggen. Vorig jaar zat hij tegenover een echtpaar  dat vertelde over hun zoon die wordt gepest. „Ik kan niet delen wat zij vertelden, omdat mensen dan gaan gissen om wie het gaat. Maar wat deze jongen mee moet maken, vind ik heel erg.”

Het pesten kan ook jaren nadat een leerling van school af is nog sporen nalaten, weet Bakker. „Ik heb mensen gesproken die niet naar reünies komen omdat ze gepest zijn. Die niets meer van de school willen weten.”

„Ik heb mensen gesproken die niet naar reünies komen omdat ze gepest zijn” - Jan Bakker, bestuurder Calvijn College

Het Calvijn College wil een veilige school zijn voor iedere leerling, zegt Bakker. Toch is dat niet voor iedereen het geval. „Enerzijds is pesten iets van alle tijden. Daar moeten we geen doekjes om winden. Ook denk ik dat sociale media een negatieve invloed hebben. Pesten gebeurt tegenwoordig vaak in het geniep, digitaal.”

Hoe kun je pestgedrag voorkomen? „Dat is moeilijk. Docenten moet in ieder geval alert zijn op wat ze zien en horen gebeuren. Het kost tijd en vraagt tact om erachter te komen wie de pester is. Als je dat weet, is het heel belangrijk om het gesprek aan te gaan en hem of haar te confronteren met de gevolgen van het pestgedrag.”