Op 1 augustus stuurde Eurocommissaris Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken) een eerste brief met vragen aan de Hongaarse regering over dit besluit en maakte haar zorgen kenbaar. Boedapest heeft die vragen na de deadline onvolledig beantwoord. Dus stuurde de Commissie een tweede brief met „twee prangende vragen”.

Kort gezegd komt de eerste vraag erop neer wat de Hongaarse regering bezielt om Russen en Wit-Russen vereenvoudigd een werkvisum te geven, terwijl beide landen „vijanden van de Europese Unie zijn”. In plaats van onder meer Russische personen via een werkvisum toegang tot het Schengengebied te geven, is juist extra „waakzaamheid geboden”. Rusland vormt een bedreiging voor de veiligheid, de democratie en de EU, zei Johansson, daarbij verwijzend naar recente gevallen van Russische spionage en sabotage in Europa.

De Commissie wil ook weten waarom Russen en Wit-Russen bij de aanvraag van hun werkvergunning op dezelfde manier worden gescreend als migranten uit andere landen. Onbegrijpelijk vindt Johansson dat, gezien het „verhoogde risico”. De Commissie is bang dat met een soepeler beleid ook Russische spionnen gemakkelijk de EU kunnen inreizen. Eenmaal toegelaten door de Hongaren kunnen Russen vervolgens vrij doorreizen naar andere EU-landen, omdat Hongarije onderdeel is van de Schengenzone.

„Rusland is een bedreiging voor de veiligheid; we hebben meer, niet minder waakzaamheid nodig” - Ylva Johansson, Eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken

Verzet

Het argument dat Hongarije de migrantenarbeiders hard nodig heeft door tekorten op de arbeidsmarkt, gaat er bij de Commissie niet in. Elke EU-lidstaat heeft dat, zei Johansson woensdag. De economische voordelen lijken bovendien „beperkt” en „onevenredig” in vergelijking met de potentiële risico’s, vindt de Commissie.

Daarnaast heeft de regering van premier Viktor Orbán zich altijd fel verzet tegen het opnemen van asielzoekers, uit welk land ze ook kwamen. Zo sloot de regering-Orbán in 2015 de grens met Servië en Kroatië hermetisch af met een hek op een moment dat de vluchtelingencrisis in volle gang was. In de jaren erna mochten soms slechts twee asielzoekers per dag legaal het land binnenkomen.

De laatste jaren neemt de migratie naar Hongarije een hoge vlucht: vorig jaar kwamen ruim 400.000 migranten het land binnen. Toch blijft de regering-Orbán zich vijandig opstellen naar vluchtelingen. Deze week nog miste Hongarije een deadline om een boete van 200 miljoen euro te betalen die het Europees Hof van Justitie het land in juni oplegde wegens het –tegen de Europese regels in– opsluiten van asielzoekers.

Politieke hysterie

Naast de Commissie, hebben ook het Europees Parlement en een aantal lidstaten kritiek geuit op het Hongaarse beleid. „Politieke hysterie” en „klinkklare leugens”, zo vatte János Bóka, de Hongaarse minister van Europese Zaken de reactie van Brussel woensdag tijdens een persconferentie samen.

Volgens Bóka komen alleen Russen en Wit-Russen in aanmerking die vaardigheden hebben waar in Hongarije grote tekorten aan zijn. Zij krijgen na het doorlopen van een aanvraagprocedure een werkvergunning voor twee jaar, die met drie jaar kan worden verlengd. Voor de aanvraag van een visum gelden regels die voldoen aan Europese vereisten, zei Bóka. Hongarije vindt dat het niet het Schengenverdrag schendt.

Daarbij komt dat het zou gaan om kleine aantallen. Sinds de nieuwe Hongaarse maatregel een maand geleden van kracht werd, kregen tien Russen en vier Wit-Russen een werkvergunning. Volgens Bóka is dat aantal verwaarloosbaar en werken in andere lidstaten veel meer Russen en Wit-Russen.