Theun Aarnoudse (60) uit Tholen was zich „van geen kwaad bewust” toen hij werd benoemd als trouwambtenaar. Hij had er geen benul van dat het besluit op de valreep was genomen, laat staan dat de minister ervoor op het matje werd geroepen.
Dat de discussie over de ‘weigerambtenaar’ speelde, wist Aarnoudse wel. Maar niet dat op 1 november 2014 een wet inging waardoor mensen met gewetensbezwaren tegen het sluiten van huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht geen ambtenaar van de burgerlijke stand meer mochten worden. Drie dagen daarvoor stelde de gemeente Tholen drie trouwambtenaren aan met orthodox-christelijke achtergrond.
Trouwambtenaar worden leek Aarnoudse wel wat, toen hij een oproep van de gemeente Tholen voorbij zag komen. „Ik was in die tijd voorlichter voor Gevangenenzorg Nederland, dus ik was wel gewend om voor groepen te spreken.” Hij stuurde een mailtje en werd uitgenodigd op het gemeentehuis. „Ga maar naar de trouwzaal, daar zit een ‘stel’ dat getrouwd moet worden”, kreeg hij bij de receptie te horen. „Ik heb toen uit m’n blote bol wat gezegd. Na een paar minuten kon ik stoppen.” Er volgde nog een kort gesprek en daarna was hij door de selectie heen.
„Iedereen kan in Tholen een passende trouwambtenaar vinden. Dus waar hebben we het over?” - Theun Aarnoudse, trouwambtenaar
De gemeente vroeg hem niet of hij ervoor openstond mensen van hetzelfde geslacht te trouwen. Toch was de benoeming een bewuste keuze, weet Aarnoudse achteraf. „Eerder was vrij plotseling een trouwambtenaar met christelijke achtergrond overleden. Hij kreeg altijd veel aanvragen, dus de gemeente moest dat gat opvullen.”
Storm
Aarnoudse, in het dagelijks leven zelfstandig schilder, staat op de steiger bij een klant in Anna Jacobapolder als kort na de benoeming zijn telefoon rinkelt. „U moet vanavond naar het gemeentehuis komen”, sommeert de secretaresse van de burgemeester. „Er is heisa over de benoeming, D66 heeft de minister vragen gesteld.”
Minister Plasterk verwijt Tholen vervolgens dat de gemeente „een lange neus naar de staat” maakt. Het besluit gaat niet in tegen de letter van de wet, wel tegen de geest, vindt de bewindsman. Hij kan de ambtenaren echter niet ontslaan, dat is aan het gemeentebestuur. En het college blijft vierkant achter het drietal staan.
De rel noemt Aarnoudse, tien jaar later, „een storm in een glas water”. „Er ís geen probleem. Als homostellen in Tholen niet konden trouwen, was er wat voor de ophef te zeggen. Maar iedereen kan hier een passende trouwambtenaar vinden. Dus waar hebben we het over?”
Plechtig
Prachtig vindt hij het om huwelijken te sluiten. Eind dit jaar staat de teller op 93 – zo’n tien per jaar dus. En dat is veel. Vooral christelijke stellen kiezen bewust voor hem. „Als ik vraag hoe ze bij mij zijn gekomen, verwijzen ze vaak naar het profiel op de gemeentewebsite dat aansluit bij hun levensovertuiging.”
Een huwelijkssluiting is een serieus, plechtig moment, vindt Aarnoudse. „Ik wil een ceremonie leiden met inhoud. Tegelijk vind ik humor belangrijk.” Waar het mag, zal hij niet nalaten iets vanuit zijn christelijke levensovertuiging te zeggen. Vooraf bespreekt hij of het bruidspaar dat wil. „Ik ga geen voorpreek houden, maar kan bijvoorbeeld wel een citaat aanhalen over de christelijke betekenis van het huwelijk.”
De voorgesprekken vindt Aarnoudse „genieten”. Hij vraagt bruidsparen altijd apart van elkaar iets op papier te zetten over hun relatie, zichzelf en de ander. „Soms krijg je zeven regels terug, soms zeven kantjes”, lacht hij. „Maar ik weet er altijd wel een verhaal van te maken.”
Gemis
Als er niets verandert, zal de gewetensbezwaarde trouwambtenaar op den duur verdwijnen. „Meer dan een gemis”, vindt Aarnoudse. „Wat is er mooier dan dat het bruidspaar iemand tegenover zich heeft die hun manier van leven zonder vragen begrijpt?” Hij noemt het relletje rond zijn benoeming „tekenend” voor de ontwikkelingen van de afgelopen decennia. „Wat in de schepping is ingebracht, geldt niet meer. Na 1 november had ik de eed niet meer kunnen afleggen.”
Zelf blijft hij voorlopig „vol enthousiasme” huwelijken sluiten. „Zo leuk om te doen. Ik vind het bijzonder om nauw bij een bruidspaar betrokken te zijn op zo’n belangrijk moment in hun leven.”
