Nederland, waterland. Rivieren, kanalen, vaarten, in ons kikkerlandje is de afstand tot het water nooit groot. Dat heeft de Nederlandse economie grote voordelen gebracht, en dat doet het nog steeds, maar tegelijk levert het onderhoud van al die waterwegen veel werk op. Vele duizenden kilometers aan kademuren en andere onderwaterconstructies moeten regelmatig worden geïnspecteerd en, indien nodig, gerepareerd.

Tot voor kort gebeurde dat voornamelijk door duikers, maar nieuwe technieken maken hun werk in veel gevallen overbodig. Tegenwoordig varen er in de rivieren en grachten onderwaterdrones rond, die de omgeving haarscherp in beeld brengen. Dat doen ze ook nog eens snel: in een halfuur kan er zo’n 50 meter kade worden nagelopen.

Troebel water

Geen wonder dat Erik van der Ende, oprichter van het in onderwaterdrones gespecialiseerde Rotterdamse bedrijf PRE-GO, direct enthousiast wordt als hij het over zijn kleine onderzeeërs heeft. „Zelfs in troebel water doen ze het prima.”

Dat bewijst de praktijk, want de miniduikboten van het bedrijf worden onder meer ingeschakeld in het centrum van Amsterdam. De historische grachten daar staan bepaald niet bekend vanwege hun helderheid, maar toch weten de onderwaterdrones de contouren van de kademuren goed te onderscheiden.

Ze hebben dan ook geavanceerde apparatuur aan boord. Camera’s natuurlijk, maar daarnaast een sonarsysteem. Door middel van geluidsgolven maakt dat beelden die volgens PRE-GO van videokwaliteit zijn.

Gevaar

Van der Ende: „Ongeacht de omstandigheden onder water krijgen we goede beelden.” En dat is volgens de ondernemer met name belangrijk op plaatsen die voor duikers lastig bereikbaar zijn. „Denk daarbij aan nauwe doorgangen. Die kunnen voor mensen gevaar opleveren. Of op plekken waar het water heel diep is. We kunnen tot 200 meter gaan, al is dat zelden nodig.”

„Ongeacht de omstandigheden onder water krijgen we goede beelden” - Erik van der Ende, oprichter PRE-GO

Ook in situaties waarin duikers nodig blijven, bijvoorbeeld als er onder de waterlijn laswerkzaamheden moeten worden uitgevoerd, bewijzen onderwaterdrones hun nut. Van der Ende: „Met onze sonar kunnen we de omgeving van de duiker in de gaten houden, en dat op detailniveau. Zelfs zijn vingers zien we.”

Scheuren

Kunstmatige intelligentie (AI) speelt een steeds grotere rol bij onderwaterinspecties. Van der Ende: „Door beelden uit verschillende periodes te vergelijken, kunnen we veranderingen zien, bijvoorbeeld nieuwe scheuren in wanden.” Ook kan AI worden toegepast om contouren te herkennen en te meten.

Van Ende denkt dat er in de nabije toekomst steeds meer onderwaterdrones zullen worden ingeschakeld. „Niet alleen vanwege de snelheid en kwaliteit van de beelden. Ook de scheepvaart heeft er voordeel van. Als er duikers actief zijn, moet de bemanning van passerende schepen daar altijd rekening mee houden. Soms mag er dan niet gevaren worden, en dat levert natuurlijk economische schade op. Bij onbemande inspecties is dat veel minder het geval.”

Grijparm

De nieuwste onderwaterdrones kunnen steeds meer. Zo worden ze tegenwoordig uitgerust met een apparaat dat in staat is om te meten. Ook zijn ze voorzien van een grijparm. Daarmee kan een slimme duikboot kleine objecten oppakken. Een voorbeeld: ten behoeve van ecologisch onderzoek kunnen plantjes van de bodem van een rivier of meertje worden opgepikt.

De kleine onderzeeërs zijn er in verschillende formaten. Zo schakelt PRE-GO sinds enige tijd een minidrone in. „Die kan bijna overal komen, ook in krappe buizen.”