Binnen 24 uur tijd elimineerde Israël een kopstuk van Hamas en een kopstuk van Hezbollah. De uitschakeling van deze twee leiders is zeker te rechtvaardigen, gezien de complexe situatie waarin Israël zich bevindt. Te vaak is er te veel kritiek op Israël en te veel begrip voor terreurbewegingen.
Over de doden niets dan goed, moet de gedachte zijn geweest na de uitschakeling van Ismail Haniyeh. Nederlandse media noemden hem een pragmatische en gematigde leider. Maar dat is niet het beeld dat oprijst van deze man. Als hoofd van het politieke bureau van Hamas woonde hij in Qatar. Daardoor was hij betrokken bij de onderhandelingen over de gijzelaars, maar dat betekent niet dat hij gematigd is. Het enkele feit dat hij gematigder zou zijn dan andere Hamasleiders maakt hem hoogstens iets minder extreem. Niet voor niets wilde het Internationaal Strafhof tegen hem een arrestatiebevel uitvaardigen.
Grote doel
De terreurbeweging Hamas staat in zijn geheel op de terreurlijst. Dat geldt voor alle takken van de organisatie, ook de politieke tak. Dat deze tak in sommige gevallen kiest voor een meer gematigde toon is meer een pragmatische keuze. Het dient uiteindelijk allemaal het grote doel: het verwijderen van Israël. Exemplarisch is zijn reactie op het bloedbad van 7 oktober: hij gaat in gebed om te danken voor het succes van de aanval. Haniyeh deed in zijn retoriek zeker niet onder voor andere Hamasleiders.
Sommige stellen dat Israël met de aanval de onderhandelingen kapot maakt. Op korte termijn is dat zeker het geval maar de vraag is hoe dit uitpakt op de lange termijn. Israël huldigt het standpunt dat militaire druk op Hamas belangrijk is. Dat is de taal die de beweging verstaat. Op de lange termijn heeft Hamas net zo goed behoefte aan een einde aan het conflict en zal uiteindelijk weer terugkeren aan de onderhandelingstafel. Hamas heeft bovendien zelf bewust een risico genomen, door juist Haniyeh naar voren te schuiven bij de onderhandelingen. Ze wisten immers dat hij een doelwit was voor Israël, gezien zijn belangrijke rol binnen Hamas.
Medeplichtig
Hetzelfde patroon is te zien na de uitschakeling van de hoge Hezbollah-commandant. Het ging hier om een militaire commandant. Israël zou op zoek zijn naar oorlog, in tegenstelling tot Hezbollah. Alsof de beweging niet verantwoordelijk was voor de dood van 12 kinderen enkele dagen geleden. Het ligt voor de hand dat de terreurbeweging dit niet expres heeft gedaan maar zij neemt met de voortdurende raketbeschietingen wel dit risico. Het miskent bovendien het feit dat Hezbollah vanaf 8 oktober is begonnen met het aanvallen van Israël. Door de aanvallen van Hezbollah zijn er nog steeds tienduizenden burgers uit het noorden van Israël geëvacueerd. Stellen dat de beweging niet uit is op een conflict is alleen daarom al een bevreemdende stelling.
In beide gevallen heeft Israël te maken met zeer berekende terreurbewegingen, die duidelijk uit zijn op de ondergang van Israël. Op de achtergrond speelt dan nog de rol van Iran mee. Met de twee aanvallen slaat Israël meerdere slagen: het raakt beide bewegingen hard en laat de betrokkenheid van Iran zien. Het land neemt zeker risico met deze aanvallen. Maar het is onterecht om Israël hier neer te zetten als oorlogshitser, terwijl Hamas en Hezbollah juist positiever worden afgeschilderd. Dat is in flagrante strijd met de bewuste keuzes van beide bewegingen op 7 oktober en daarna.
De auteur is onderzoeker Israël en het Midden-Oosten bij het CIDI.
