De spanning in het Midden-Oosten loopt op. Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen.
Advertentie
De Amerikaanse president Joe Biden is „zeer bezorgd” over de toenemende spanning in het Midden-Oosten. Dat zei hij donderdagavond plaatselijke tijd tegen journalisten bij zijn ontmoeting met de drie door Rusland vrijgelaten Amerikanen op de militaire luchtvaartbasis Joint Base Andrews. Hij zei dat hij er bij de Israëlische premier Benjamin Netanyahu op had aangedrongen snel tot een staakt-het-vuren te komen.
De Amerikaanse president zei ook dat het doden van Hamaskopstuk Ismael Haniyeh niet bijdraagt aan een staakt-het-vuren in Gaza. Biden zei een „direct gesprek” te hebben gehad met Netanyahu, eerder op donderdag.
De Amerikaanse president Joe Biden heeft in een telefoongesprek met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu bevestigd dat de VS zich inzetten voor Israëls veiligheid „tegen alle bedreigingen uit Iran, inclusief aanverwante terroristische groepen Hamas, Hezbollah en de Houthi’s”. Dat maakte het Witte Huis donderdagavond bekend.
Biden besprak met Netanyahu mogelijkheden om militaire middelen uit de VS in te zetten om Israëls verdediging tegen raketten en drones te versterken. Maar hij heeft ook op het belang gewezen om spanningen in de regio te verminderen.
Vicepresident en beoogd Democratisch presidentskandidate Kamala Harris nam deel aan het gesprek.
Ismail Haniyeh is gedood met een explosief dat zijn tijdelijke verblijf in was gesmokkeld, meldt The New York Times (NYT) op gezag van zeven anonieme bronnen. De hoge Hamasfunctionaris werd gedood tijdens een bezoek aan de Iraanse hoofdstad Teheran. Hij verbleef in een complex dat door de Iraanse Revolutionaire Garde werd bewaakt.
Vijf bronnen zeggen tegen de NYT dat twee maanden geleden een explosief werd verstopt in het complex waar Haniyeh zou verblijven. De bom werd al die tijd niet opgemerkt. Anonieme overheidsfunctionarissen in het Midden-Oosten en in de Verenigde Staten zeggen dat Israël erachter zat.
Haniyeh woonde in Qatar, maar Israël zou hem daar volgens de krant niet hebben willen doden. Mogelijk heeft dat te maken met de rol die Qatar speelt in de onderhandeling over een mogelijk bestand.
De Israëlische inlichtingendiensten zouden de VS kort nadat Haniyeh werd gedood hebben geïnformeerd over de operatie, aldus de NYT. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zei niet van tevoren op de hoogte geweest te zijn.
Iran vergadert donderdag met bondgenoten uit de regio over mogelijke vergeldingsacties tegen Israël. Dat zeggen vijf ingewijden tegen persbureau Reuters. De bijeenkomst volgt op de dood van Hamasleider Ismail Haniyeh in de Iraanse hoofdstad Teheran.
Op de bijeenkomst worden vertegenwoordigers verwacht van Palestijnse groepen als Hamas en de Islamitische Jihad, de Houthi’s uit Jemen, Hezbollah uit Libanon en milities uit Irak. Namens Iran zou onder meer de hoogste leider Ali Khamenei aanschuiven, evenals leden van de Revolutionaire Garde.
De bondgenoten overleggen over de „beste en meest effectieve manier om terug te slaan tegen het zionistische regime”, zei een hoge Iraanse functionaris, die daarmee doelde op Israël. Dat land wordt verantwoordelijk gehouden voor de dood van Haniyeh. De Hamasleider bezocht Teheran voor de beëdiging van de nieuwe Iraanse president. Vervolgens zou zijn verblijf onder vuur zijn genomen.
Iran voerde in april al een grootschalige aanval uit op Israël met drones en raketten. Die konden vrijwel allemaal worden neergehaald. Destijds was een Israëlisch bombardement van een Iraanse diplomatieke post in Syrië de aanleiding voor de Iraanse aanval.
Israël meldt de dood van de militaire leider van Hamas. „We kunnen nu bevestigen: Mohammed Deif is geëlimineerd”, melden de strijdkrachten op X. Hij was vorige maand het doelwit van een luchtaanval, maar toen was niet direct duidelijk of hij nog leefde.
Deif stond aan het hoofd van de militaire tak van de Palestijnse beweging. Israël zou op 13 juli een gebouw hebben gebombardeerd waar hij zich bevond. Toen zou ook een andere Hamascommandant zijn gedood.
Nadat de Iraanse opperste leider Ali Khamenei heeft gedreigd met „zware straffen” tegen Israël waarschuwen landen voor escalatie in de regio.
De hoogste Iraanse leider, ayatollah Ali Khamenei, heeft opdracht gegeven tot een directe aanval op Israël als vergelding voor de uitschakeling van Hamasleider Ismail Haniyeh in Teheran. Dat dreigement gooit nieuwe olie op het vuur in het Midden-Oosten.
Duizenden Iraniërs zijn de straat op gegaan voor de uitvaartprocessie van de gedode Hamasleider Ismail Haniyeh. Sympathisanten verzamelden zich in het centrum van Teheran met Palestijnse vlaggen en posters van Haniyeh. Er waren kreten te horen als „dood aan Israël” en „dood aan Amerika”.
Ook de top van het Iraanse regime woonde een afscheidsplechtigheid bij voor de Hamasleider. De staatstelevisie toonde beelden van de met Palestijnse vlaggen bedekte grafkisten van Haniyeh en zijn omgekomen lijfwacht. Ayatollah Ali Khamenei ging voor in de gebeden, nadat hij eerder al duidelijk had gemaakt dat de aanval op Haniyeh niet onbestraft zal blijven. Ook de president en het hoofd van de machtige Revolutionaire Garde waren aanwezig.
Het ombrengen van de politieke topman van Hamas, Ismail Haniyeh, hoogstwaarschijnlijk door Israël, zet de situatie in de regio nog meer onder hoogspanning. Het was niet alleen een letterlijke bom op het huis van de in Teheran verblijvende terroristenleider, maar ook een figuurlijke als het gaat om het Midden-Oosten. Een totale oorlog lijkt bijna onafwendbaar. De vraag is of de aanslag op Haniyeh dit waard is.
Advertentie
Op zo’n 2000 kilometer afstand van Israël is woensdag in Teheran Hamasleider Ismail Haniyeh geliquideerd. Militair analist Patrick Bolder: „Dit is een enorme blamage voor Iran.”
Op verzoek van Iran komt de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties woensdagavond om 22.00 uur onze tijd bijeen in het VN-hoofdkwartier in New York over de dood van de Palestijnse ex-premier en Hamas-voorman Ismail Haniyeh. Iran werd in het verzoek gesteund door China, Rusland en Algerije.
Haniyeh werd woensdag in Teheran om het leven gebracht, volgens de Iraanse autoriteiten door een raket die vanuit het buitenland werd afgevuurd. Dit is volgens Teheran agressie tegen het land en wordt beantwoord. De regering van Israël heeft publiekelijk niets over de verantwoordelijkheid voor de dood van de Hamasleider gezegd.
Tal van media in het Midden-Oosten suggereren dat Haniyeh als politiek leider van de beweging Hamas voorlopig wordt vervangen door Khaled Meshaal die in Qatar woont. De stoffelijke resten van Haniyeh worden naar verluidt donderdag naar Qatar overgebracht om daar begraven te worden. Hij woonde ook al geruime tijd in Qatar.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft in een live-toespraak op tv gezegd dat „Israël moeilijke dagen wacht” en het land „op alle scenario’s is voorbereid”. Netanyahu zei niets over een aanval op Hamas-kopstuk Ismail Haniyeh, maar stelde wel dat het „verpletterende klappen heeft uitgedeeld aan vijanden”.
Een woordvoerder van de Israëlische regering weigerde eerder woensdag ook al te reageren op de dood van Haniyeh. „Wij geven geen commentaar op dat specifieke incident”, zei hij.
Hamas-kopstuk Ismail Haniyeh kwam afgelopen nacht om het leven bij een luchtaanval in de Iraanse hoofdstad Teheran. Hamas en Iran houden Israël verantwoordelijk voor Haniyehs dood en dreigen met wraak. Netanyahu waarschuwde Israëliërs dat het land „van alle kanten” wordt bedreigd. „Iedereen die tegen ons is, zal een hoge prijs betalen”, voegde hij daaraan toe.
Israël liet dinsdag weten Hezbollah-commandant Fuad Shukr te hebben gedood met een luchtaanval in Beiroet. Hij wordt verantwoordelijk gehouden voor een dodelijke aanval op kinderen in de door Israël geannexeerde Golanhoogten.
De Iraanse regering heeft drie dagen van rouw afgekondigd na de dood van Ismail Haniyeh. Het politieke kopstuk van Hamas werd in de nacht van dinsdag op woensdag omgebracht in Teheran.
Hamas meldt dat het lichaam donderdag wordt overgebracht naar de Qatarese hoofdstad Doha, na een begrafenisceremonie in Teheran. Haniyeh wordt vrijdag in Doha begraven. Hij woonde in Qatar, maar was in Iran voor de ceremoniële beëdiging van president Masoud Pezeshkian.
Iraanse media schrijven dat de aanval op Haniyeh omstreeks 02.00 uur (lokale tijd) plaatsvond in het noorden van de hoofdstad. Daarbij werden „de speciale woningen voor oorlogsveteranen” getroffen. De leider van Hamas verbleef daar. Er zijn nog geen details gedeeld. De Iraanse Revolutionaire Garde (IRGC) heeft gezegd dat de aanval wordt onderzocht en dat de resultaten later worden gedeeld.
Hamas-leider Ismail Haniyeh is gedood in Iran, meldt de Iraanse Revolutionaire Garde in een verklaring. Haniyeh en een van zijn lijfwachten werden in Haniyehs woning aangevallen, aldus de verklaring. Ook de lijfwacht overleefde de aanslag niet. Haniyeh had dinsdag nog de inauguratie van de nieuwe Iraanse president Masoud Pezeshkian bijgewoond.
De 62-jarige Haniyeh is een Palestijnse politicus die algemeen wordt beschouwd als de belangrijkste politieke leider van Hamas, dat sinds 2007 de Gazastrook bestuurt.
Hamas zegt in een verklaring te rouwen om de dood van Haniyeh, die volgens de groep werd gedood bij „een verraderlijke zionistische aanval op zijn woning in Teheran”. Hamas-woordvoerder Sami Abu Zuhri omschreef de moord van Haniyeh als een „ernstige escalatie die haar doelen niet zal bereiken”. Ook zei hij dat Hamas „open oorlog zal voeren om Jeruzalem te bevrijden” en dat de groep daarvoor „bereid is een zware prijs te betalen”.
In een standaardreactie zei het Israëlische leger dat het geen commentaar kan geven op berichten in buitenlandse media. De Israëlische regering moet nog een officiële verklaring over de aanval uitbrengen. Wel liet de Israëlische minister van Erfgoed, Amichay Eliyahu, al van zich horen. Hij schreef op X dat de dood van Haniyeh „de wereld een beetje beter maakt”.
Advertentie