Het gezicht van Lana Gerssen, voorzitter van NVM Wonen én zelf makelaar, staat niet vrolijk als ze de ontwikkelingen op de huizenmarkt toelicht. Er zijn volgens haar positieve signalen, maar de almaar stijgende prijzen boezemen haar zorg in.

In het laatste kwartaal zijn bestaande huizen maar liefst 7,2 procent duurder geworden. Hoe komt dat?

„De belangrijkste reden zal bijna iedereen herkennen: de krapte op de woningmarkt. In de afgelopen maanden hebben gelukkig meer mensen hun huis te koop gezet, maar het zijn er nog altijd veel minder dan in het verleden. De vraag is veel groter dan het aanbod en dat zorgt ervoor dat mensen meer gaan bieden. Kijk naar het overbieden. Dat gebeurt inmiddels in twee derde van de gevallen. Dat is gemiddeld. In steden als Amsterdam en Utrecht gaat inmiddels meer dan 80 procent van de te koop staande huizen boven de vraagprijs weg. Gemiddeld betalen kopers zo’n 20.000 euro meer.”

Er zijn toch nog meer oorzaken?

„Jazeker. Veel mensen hebben meer te besteden doordat hun salaris flink is gestegen. Het vertrouwen in de economie is daardoor toegenomen. Daarnaast kunnen nogal wat huizenkopers meer geld lenen van de bank. En dat tegen een rente die inmiddels is gestabiliseerd.”

Wanneer stoppen de prijsstijgingen?

„Voorlopig niet, verwacht ik. Er zijn banken die schattingen over 2024 doen. Dat doet de NVM niet, omdat we hebben gezien dat die prognoses heel vaak niet uitkomen. Maar zolang de vraag veel groter blijft dan het aanbod van huizen, blijven woningen duurder worden.”

Waarom worden er nog steeds te weinig huizen te koop gezet?

„Dat heeft alles met het gebrek aan doorstroming te maken. Doordat er al jaren te weinig nieuwe woningen bij komen, blijven mensen zitten waar ze zitten. We schatten in dat de NVM-makelaars dit jaar uiteindelijk zo’n 140.000 verkooptransacties begeleiden. Dat is historisch laag. In het recente verleden waren er jaarlijks gemiddeld 170.000 transacties.”

„De groep die buiten de boot valt, wordt steeds groter” - Lana Gerssen, voorzitter NVM Wonen

Starters hebben geen kans meer?

„Steeds minder. Vorig jaar kostte 25 procent van de huizen minder dan 300.000 euro. Nu is dat nog maar 16 procent. In sommige regio’s, zoals Amsterdam en Haarlem, worden bijna helemaal  geen huizen onder de drie ton aangeboden. Voor beginners op de woningmarkt, maar ook voor alleenstaanden is dat een groot probleem.”

Die moeten gaan huren?

„Zo simpel is het helaas niet. Het aantal huurwoningen loopt terug, vooral omdat de overheid verhuurders zwaarder belast. Als deze huizen vervolgens verkocht worden, zijn de groepen die het minste te besteden hebben opnieuw de dupe. Als starter kun je zo’n huis misschien nog wel huren, maar niet kopen. De groep die buiten de boot valt, wordt daardoor steeds groter.”

Zijn de problemen overal groot?

„Ik noemde zojuist een paar regio’s waar de huizen voor veel mensen onbetaalbaar zijn geworden. Er zijn ook streken waar relatief weinig huizen worden aangeboden, zoals Flevoland en Utrecht. In andere gebieden is veel meer mogelijk, zoals in Zeeland en Limburg.

Hoe lossen we het tekort aan huizen op?

„Dat kan alleen door er heel veel bij te bouwen. Dat is al jaren de bedoeling, maar tot nu toe lukt het niet  voldoende. Daarbij is het ook belangrijk dat er wordt gekeken wat voor woningen er nodig zijn. Bouw niet alleen appartementen als de meeste mensen het liefst een rijtjeshuis met een tuintje willen.”

Lees ook

Makelaars: Huizenprijs vliegt omhoog

Zijn er geen lichtpuntjes?

„Het nieuwe kabinet geeft aan dat wonen topprioriteit heeft. Er is nu een apart ministerie voor, met Mona Keijzer aan het roer, dat vind ik positief. Wat er in Hoofdlijnenakkoord over de woningmarkt staat, stemt eveneens hoopvol. Maar nu de uitvoering.”

Helpt het dat de regering de instroom van mensen in Nederland wil terugdringen?

,Ook dat soort maatregelen is natuurlijk van invloed. Arbeidsmigranten komen vaak in huurhuizen terecht, en daar kunnen dus geen andere mensen meer wonen.”