Troepen van het leger en tanks bezetten gisteren rond drie uur ’s middags het Murilloplein voor het Boliviaanse regeringspaleis in La Paz en ramden de deuren open met een pantserwagen, waarna de soldaten het gebouw binnendrongen.

Legergeneraal Juan José Zuñiga, de leider van de bestorming, verklaarde aan de aanwezige journalisten op het plein dat de „mobilisatie van de militaire eenheden” het gevolg was van de „situatie in het land” : „Dit is de roep van het volk. Sinds vele jaren heeft een elite de macht in handen. Deze vandalen vernietigen het vaderland. De gewapende strijdkrachten zullen de democratie herstellen.”

Daarbij zei de legerleider dat er een nieuwe regering zou komen, en dat de huidige ministers door legerleiders vervangen zouden worden. Maar „voor nu” zou hij de linkse president Luis Arce „als regeringsleider blijven erkennen”, aldus Zuñiga. Ook kondigde hij de vrijlating van „alle politieke gevangenen” aan, voordat hij het regeringsgebouw binnenliep.

Volgens de Boliviaanse media zou Arce daar Zuñiga opgedragen hebben de militairen terug te trekken, waarop Zuñiga blijkbaar inbond en het gebouw weer verliet. Prompt benoemde Arce een nieuwe legerleider, die de militairen opdroeg om het plein te verlaten. Een paar uur later werd Zuñiga gearresteerd.

President Arce noemde de couppoging op X aanvankelijk een „irreguliere mobilisatie van enkele eenheden”, maar riep later per videoboodschap, opgenomen in zijn presidentsresidentie, het Boliviaanse volk op om zich te „mobiliseren en organiseren tegen deze staatsgreep en vóór de democratie.”

„We kunnen niet nogmaals toestaan dat pogingen tot staatsgrepen Boliviaanse levens eisen” - Luis Arce, president van Bolivia

„We kunnen niet nogmaals toestaan dat pogingen tot staatsgrepen Boliviaanse levens eisen”, voegde Arce daaraan toe, verwijzend naar de politieke crisis van 2019, toen weken van protesten tegen vermeende fraude bij de verkiezingen, gewonnen door de linkse president Evo Morales (2006-2019), leidden tot tientallen doden en het opstappen van Morales.

De vermeende staatsgreep is een symptoom van de diepe politieke en economische crisis waarin Bolivia verkeert. Het land met 12 miljoen inwoners kampt met grote tekorten aan buitenlandse deviezen en oplopende schulden. Dat leidde het afgelopen jaar tot een run op dollars bij de banken, en schaarste aan brandstof en voedingsmiddelen.

Daarbij is een politieke strijd gaande tussen Arce en Morales, binnen de flanken van de socialistische regeringspartij MAS. Nadat Morales het land ontvluchtte in 2019, nam een rechtse regering de macht over. Lang duurde dat niet: een jaar later won MAS weer glansrijk de verkiezingen onder leiding van Arce, Morales’ voormalige minister van Financiën. Maar bij Morales’ terugkeer in Bolivia bleek Arce zijn oude baas liever kwijt dan rijk te zijn. Met de verkiezingen van 2025 in aantocht probeert Morales zijn politieke terrein terug te winnen.

Volgens de gearresteerde legerleider Zuñiga was het dan ook Arce zelf die hem opdracht had gegeven voor de vermeende staatsgreep, verklaarde Zuñiga aan de pers aanwezig bij zijn aanhouding gistermiddag, aldus de Spaanse krant El país. Arce zou de coup in scène gezet hebben om zijn populariteit een boost te geven, vertelde de gevallen generaal.

Zuñiga was al eerder deze week in opspraak geraakt, toen hij op de Boliviaanse tv verklaarde Morales te zullen tegenhouden als die meedingt naar het presidentschap in 2025. Morales werd in 2023 uitgesloten van deelname door het hof van Justitie, maar wil zich desondanks toch verkiesbaar stellen namens MAS.