Er is veel gaande in politiek en samenleving. Crises zijn er genoeg. Bij veel mensen leidt dit tot wantrouwen ten opzichte van de politiek. Ondertussen hebben gevestigde structuren sterk aan gezag ingeboet. Structuren worden alleen als zinvol gezien wanneer ze voor belanghebbenden zinvol zijn. Trouw en loyaliteit richting de overheid zijn er veelal niet en politici wordt verweten dat ze van het volk losgezongen zijn. De afstand tussen Den Haag en de samenleving lijkt groter dan ooit.

Trouw en verantwoordelijkheid

In de kerk valt dezelfde tendens waar te nemen. De binding van gemeenteleden met een gemeente is veel minder vast geworden. Ook is het de vraag of kerkenraden voldoende beseffen wat er bij gemeenteleden leeft. Maar tussen de samenleving enerzijds en de kerk anderzijds bestaat een groot verschil. De kerk heeft een schat ontvangen in het Woord. Daarin blijkt het verbond de manier waarop de Heere met Zijn kerk omgaat.

God heeft met Abraham en zijn nakomelingen een verbond gesloten. De Heilige kan in het midden van Zijn volk wonen door het bloed dat wordt gestort. Wat is de kern van dit verbond? „Ik zal u tot een God zijn en u zult Mij tot een volk zijn” (Leviticus 26:12). Het gaat hier om onvoorwaardelijke trouw en loyaliteit. God bindt Zich genadig. Daarmee is ook het volk gebonden aan zijn God. Dit verbond omvat het hele volksleven en daarmee ook de relatie tussen het volk en de overheid. Alle relaties moeten het karakter van God weerspiegelen door trouw en verantwoordelijkheid.

Zegenrijk

We kunnen het Bijbelse verbond niet rechtstreeks laten gelden voor politiek en samenleving. Het verbond gaat immers over God en Zijn volk, over Christus en Zijn gemeente. Er zijn wel belangrijke lessen te trekken voor politiek en samenleving. De God van het verbond is immers ook Degene Die de mens geschapen heeft en Die weet wat goed is voor de mens. Daarom laat het verbond ook zien wat zegenrijk is voor de mens in het algemeen. Welke lessen en richtlijnen zijn er te noemen?

1. Gericht op gemeenschappelijk belang. Het verbond laat zien dat het niet draait om het individu. Er is immers een gemeenschappelijk belang. Mensen maken deel uit van een geheel. De overheid is daarom ook niet geroepen om alle persoonlijke wensen te vervullen.

2. Loyaal in gezindheid. Onderdanen worden geroepen om een loyale houding te hebben ten opzichte van de overheid (Romeinen 13), in het bijzonder door gebed. Een biddende houding verleent een goede toon aan het gesprek met de overheid en gaat polarisatie tegen.

3. Loyaal door beschikbaarheid. Verantwoordelijkheid en beschikbaarheid kenmerken de God van het verbond. Het verbondsvolk wordt ertoe geroepen. Als we denken vanuit verantwoordelijkheid en beschikbaarheid, weten we ons geroepen om betrokken te zijn op de plaatselijke, provinciale en landelijke politiek. Dit betekent uiteraard niet dat iedereen actief moet zijn in de politiek.

4. Loyaal door te dienen. Wat kan er vanuit Den Haag gedaan worden om de kloof te overbruggen? In het Oude Testament sluit de HEERE een verbond met David en Zijn nakomelingen (Psalm 89 en Psalm 132). Als ”onderkoning” zullen ze in Naam van de HEERE het volk dienen in onvoorwaardelijke trouw. Politici zijn in staat te dienen wanneer ze een gerichtheid op de eigen plaats, positie of partij waar nodig loslaten en oog hebben voor het welzijn van het hele volk. Dit vraagt om een politiek die niet bezig is met de waan van de dag of het aantal zetels van een partij. David en zijn nakomelingen waren koning onder God. Ze moesten afhankelijk zijn van de gunst van God en onafhankelijk van de mensen. Een christenpoliticus is hierbij gezegend met een vast fundament dat richting geeft: Gods Woord en geboden.

De auteur is predikant van de hervormde gemeente te Sliedrecht.