Vanuit de boekenkast bespiedt de Rus Tolstoj mij. Op de vuistdikke roman die hij naliet, prijkt in vergeelde letters: ”Oorlog en Vrede”. Onze dagen zijn gevuld met het eerste. Overal zijn conflicten en brandhaarden. Het waren er in jaren niet zo veel. Spanningen lopen dagelijks verder op. Wapengekletter drijft zelfs de zorgen om het klimaat naar de tweede plaats. Onlangs schreven de kranten over rap groeiende oorlogsangst onder Nederlanders. Het gaat om zes op de tien mensen, aldus het jaarlijkse Vrijheidsonderzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Bangmakers zijn de oorlog in Oekraïne, de spanningen in het Midden-Oosten en de Chinese belangstelling voor Taiwan. De Gazaoorlog versterkt de polarisatie wereldwijd. Bewegingen met extremistische standpunten worden fanatieker. Daarnaast bedreigen agressieve grootmachten als Iran en China steeds meer het laatste restje wereldvrede, hetzij door filialen van islamitisch geweld te exporteren en uit te bouwen, hetzij door spionage en aanvallen op computernetwerken.

Onlangs zongen wij na een lezing: „Geef vrede, Heer, geef vrede, de wereld wil slechts strijd”. Die tweede zin bleef haken. De wereld. Dat zijn niet zij, maar dat zijn wij. En wij strijden wat af. In huwelijken, gezinnen, families, kerken, tussen volkeren en binnen volkeren. Voor wat? De ander wordt gedemoniseerd. Grenzen van fatsoen en medemenselijkheid moeten wijken. Een snelgroeiend korps van botteriken en agressors stelt zich boven iedere wet. Vanwege een geringe pakkans valt er weinig te vrezen. Volgens de jongste jaarcijfers hebben politiemensen gemiddeld 33 keer per dag met geweld te maken. En zij niet alleen. Trein- en buspersoneel wordt om niets zonder pardon gemolesteerd. Wat betekent vrijheid als steeds meer mensen permanent bewaakt moeten worden? Zo ook de jonge prinses Amalia. Bij grote evenementen is een leger aan politie- en beveiligingsmensen nodig. De drugshandel bloeit, maffiabazen boeken exorbitante winsten. Kwetsbare jongeren worden het criminele milieu binnengelokt. Volgens het lied om vrede „wint de sterkste het pleit. Het onrecht heerst op aarde, de leugen triomfeert”. Dat laatste voor zolang het duurt.

De brutalen hebben hier misschien de halve wereld, maar eenmaal staan ze met lege handen. De Franse filosoof Eric Sadin schreef een meeslepende analyse over de tirannie van het ”ik”. Zolang dat ”ik” niet capituleert voor het andere, Goddelijke ”Ik” zijn we een gevaar voor onszelf en voor elkaar. „Geef vrede, Heer, geef vrede.”