Israël moet zijn winst nemen en afzien van een grote vergeldingsaanval op Iran. Dat was zondag de boodschap van de Verenigde Staten aan het adres van Jeruzalem. Vooral bedoeld om een gevreesde grootschalige oorlog in het Midden-Oosten te voorkomen.
Die vrees is op zichzelf terecht. Want een verdere escalatie van het conflict tussen Israël en Iran kan desastreuze gevolgen hebben. Teheran zal ongetwijfeld proberen de Verenigde Staten in zo’n oorlog mee te slepen, door Amerikaanse bases in de regio aan te vallen. En het is maar de vraag hoe andere landen in dit explosieve deel van de wereld zullen reageren.
Desondanks is het wel wat kort door de bocht van Washington om het afslaan van de Iraanse aanval als een overwinning –en daarmee als afgedaan– te beschouwen. Natuurlijk, het is een militaire prestatie van formaat dat de gecombineerde inspanningen van Israël, de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk en Jordanië zo’n 99 procent van de Iraanse projectielen wisten tegen te houden.
Maar daarmee is het afschieten van tientallen drones, kruisraketten en ballistische raketten als oorlogsdaad nog niet minder ernstig. De Iraanse beschietingen hadden voldoende vuurkracht en precisie om ten minste twee Israëlische legerbases te verwoesten en duizenden slachtoffers te maken.
Het argument dat Iran het volste recht had te reageren op de dood van Iraanse topofficieren bij een luchtaanval in Damascus op 1 april, snijdt geen hout. De omgekomen generaal Mohammad Reza Zahedi was lid van de hoogste raad binnen de Libanese terreurbeweging Hezbollah, die de afgelopen maanden tientallen aanvallen op Noord-Israël uitvoerde. Israël verdenkt hem bovendien van betrokkenheid bij het plannen en uitvoeren van de aanslagen van 7 oktober.
Teheran probeert de aanvallen van dit weekeinde en de beschieting in Damascus echter wel degelijk onder dezelfde noemer te scharen. Volgens Iran is de zaak nu afgedaan, omdat het zijn wraakactie heeft gehad.
Voor Israël is dat geenszins het geval. Het zag zich geconfronteerd met een nooit eerder vertoonde directe Iraanse aanval. Die kan niet onbeantwoord blijven. En al helemaal niet in het Midden-Oosten, waar niets doen op zijn best als teken van zwakte wordt opgevat en in het slechtste geval als uitnodiging tot meer geweld.
Het is echter niet om het even wanneer en hoe Israël reageert. Sommige militair adviseurs menen dat zich nu een historische mogelijkheid voordoet om Iran een forse slag toe te brengen. Jeruzalem maakt zich immers al sinds jaar en dag zorgen over de nucleaire ambities van Teheran en zou gebruik moeten maken van de kortstondige sympathie in de publieke opinie om de atoominstallaties te bombarderen.
De vraag is echter wat zo’n actie voor gevolgen zal hebben. Iran heeft al gedreigd dat elke Israëlische tegenaanval tot nog zwaardere vergelding zal leiden. Elke misrekening in Teheran of Jeruzalem kan daarom desastreus uitpakken.
Hoofdredactie