Minister van Financiën Bezalel Smotrich beklaagde zich maandag over de gang van zaken. Volgens hem had premier Benjamin Netanyahu het voltallige kabinet moeten betrekken in het besluit om de troepen uit Gaza weg te halen. In plaats daarvan is de beslissing onder internationale druk door het oorlogskabinet genomen. Smotrich riep Netanyahu op snel duidelijkheid te geven over de staat van de oorlog.

Minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir ging nog een stap verder. Als Netanyahu besluit om de oorlog te beëindigen zonder een groot offensief in Hamasbolwerk Rafah, kan hij wat hem betreft geen premier meer zijn. Dat was een impliciet dreigement om de regering te laten vallen.

De coalitie kampt toch al met de nodige spanningen door het recente besluit van het hooggerechtshof dat het leger ook ultraorthodoxe studenten moet oproepen voor het vervullen van de dienstplicht. De rechts-religieuze partijen in de regering zijn daar fel op tegen en hebben gedreigd uit het kabinet te stappen als de strijdkrachten die uitspraak daadwerkelijk in de praktijk brengen.

Daar komt dan nu de onenigheid over het verdere verloop van de oorlog nog bij. Het is overigens nog steeds onduidelijk wat de werkelijke reden van de terugtrekking is. De speculaties variëren van forse Amerikaanse druk tot de angst dat Iran de Joodse staat zal aanvallen en dat alle militaire capaciteit aan dat front zal moeten worden ingezet.

De militaire top in Israël, inclusief stafchef Herzi Halevi en minister van Defensie Yoav Gallant, houdt nog altijd vol dat het leger zich opmaakt voor een grote grondoperatie in Rafah. Doordat de strijdkrachten zich uit het zuidelijke deel van de Gazastrook hebben teruggetrokken, zouden ontheemde Palestijnen meer mogelijkheden hebben een veilig heenkomen te zoeken als zo’n offensief er inderdaad komt.

De vraag is intussen hoeveel zin een aanval op Rafah nog heeft, nu het leger zich uit het grootste deel van Gaza heeft teruggetrokken. Hamasterroristen kunnen zich in het zuidelijke deel van de strook verplaatsen, zeker als zij zich als burger voordoen. Dat zal het voor Israël bepaald niet makkelijk maken om ook de laatste verzetshaarden op te ruimen.

Gallant liet echter ook doorschemeren dat de militaire operaties van het afgelopen halfjaar ervoor hebben gezorgd dat Israël nu de mogelijkheid heeft om moeilijke besluiten te nemen in het kader van een overeenkomst over de vrijlating van de gijzelaars. Dat zou erop kunnen duiden dat de terugtrekking de opmaat is voor een deal. Voor de families van de ontvoerden is dat alleszins te hopen.