De miljardenorder voor vier nieuwe onderzeeboten voor de Koninklijke Marine gaat naar Naval. De uit Nederland verdwenen kennis hoe een onderzeeboot te bouwen „gaan we weer opbouwen”, aldus Van der Maat.
Negen minuten had staatssecretaris van Defensie Christophe van der Maat er vrijdagmiddag voor nodig om 5,4 miljard euro uit te geven. Op een winderige kade bij de Onderzeedienst in Den Helder maakte hij officieel bekend dat de Franse Naval Group vier nieuwe onderzeeboten voor de Koninklijke Marine mag bouwen. Ze gaan Zr.Ms. Orka, Zwaardvis, Barracuda en Tijgerhaai heten. Eerder deze week was al uitgelekt dat Naval de order krijgt.
„Trots en opgelucht”, zei Van der Maat te zijn. De Franse werf, die voor een groot deel in staatshanden is, bouwt de „beste boot voor de beste prijs met een stevige rol voor de Nederlandse industrie en kennisinstellingen”. Af te leveren tussen 2034 en 2037. De uit Nederland verdwenen kennis hoe een onderzeeboot te bouwen „gaan we weer opbouwen”, aldus Van der Maat.
Dat Nederlandse bedrijven aan deze order opdrachten ter waarde van „honderden miljoenen euro’s” overhouden, is volgens de staatssecretaris van Defensie „gegarandeerd en gecontroleerd door het ministerie van Economische Zaken.” Ook afspraken over het onderhoud –vaak het meest lucratieve deel van een order– zijn „keihard” vastgelegd.
Vaart
De mannen en (weinige) vrouwen van de Onderzeedienst zaten erbij op de kade in de marinehaven en luisterden ernaar. „Volle kracht vooruit” en „nu doorpakken” hoorden ze de politieke baas van de marine zeggen. En dat de nieuwe boten stiller zijn en moeilijker te vinden”. Na afloop van de negen minuten durende aankondiging waren ze snel verdwenen.
Alleen mannen met veel goud op hun uniform bleven achter op de kade, zoals de Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal René Tas. Hij zegt tevreden te zijn. „De huidige onderzeeboten zijn op. We moeten nu vaart maken.” Tas voorziet geen problemen met de plaatsing van Amerikaanse Tomahawk-raketten op de nieuwe onderzeeboten, die dus van Franse makelij zijn. „Het worden Nederlandse boten, ze zijn echt van ons.” De kruisraketten moeten doelen ver op het land kunnen raken.
Geheim
Dertien treden naar beneden is het om van de buitenkant in de buik van Zr.Ms. Zeeleeuw af te dalen. In de ‘sigaar’ is het een krappe bedoening. Overal hangt, staat of ligt iets. Elkaar passeren moet ruggelings en met ingehouden buik. „Als je na een paar weken onder water thuis weer boodschappen doet in de supermarkt heb je de neiging om nog steeds zo langs een vreemd iemand te schuiven”, zegt de navigatieofficier.
De huidige onderzeeboten behoren tot de krachtigste wapensystemen van de Nederlandse krijgsmacht. Met twintig torpedo’s aan boord boezemen ze ontzag in. De onderzeeboten zijn op; twee liggen er inmiddels voor de kant om de andere twee in de vaart te houden. Kannibaliseren heet dat. De Zeeleeuw gaat de komende weken het dok in. Hoe lang dat duurt, is geheim.
Smeekbede
De Zweeds-Nederlandse combinatie Saab-Damen heeft het nakijken in de onderzeebootorder, ondanks smeekbeden van provincies, Kamerleden en het bedrijfsleven om voor deze combinatie te kiezen. „Damen is een fantastisch bedrijf”, zegt staatssecretaris Van der Maat desgevraagd. „Ze mogen voor 11 miljard aan schepen bouwen. Dat is enorm.”
Voor vice-admiraal Tas heeft de keuze voor de Fransen wel een apart tintje. Zijn dienstauto, een Zweedse Volvo, werd juist deze week ingeruild voor nota bene een luxe Franse DS. „Hij zit erg lekker.”
