Een legionella-infectie wordt veroorzaakt door een bacterie. Deze ziekteverwekker kan een ernstige longontsteking veroorzaken die ook wel veteranenziekte wordt genoemd. Veel mensen blijven erg lang last houden van vermoeidheid en concentratieproblemen na een legionella-infectie.

Veteranenziekte komt ongeveer 500 keer per jaar voor in Nederland. De legionellabacterie kan in water en tuinaarde zitten. Als hele kleine waterdruppeltjes (nevel) of deeltjes tuinaarde in de lucht komen, kan iemand de bacterie inademen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren tijdens een warme douche of het sproeien van de tuin. Ook een bubbelbad, luchtbevochtiger of natte koeltoren brengen een besmettingsrisico met zich mee.

Ziekenhuizen, verpleeghuizen, sauna’s, zwembaden en hotels moeten maatregelen nemen om besmetting met legionella te voorkomen. Al deze maatregelen zijn grotendeels ingesteld na een grote legionella-uitbraak op de Westfriese Flora in Bovenkarspel, waarbij 32 mensen overleden.

De GGD gaat bij elke melding van een legionellabesmetting na op welke manier mensen besmet zijn geraakt. Met deze bronopsporing wil de GGD voorkomen dat meer mensen ziek worden. Maar ondanks dit onderzoek blijft de bron van de besmetting bij veel patiënten onbekend.

Ook uit het onderzoek bij deze mevrouw komt geen duidelijke bron naar voren. De gevonden legionellabacterie blijkt echter overeen te komen met bacteriën die bij andere patiënten in Nederland zijn gevonden.

Cv-ketel

Samen met collega’s van andere GGD’en en het RIVM proberen we uit te zoeken of al deze patiënten dezelfde bron kunnen hebben door aanvullende vragen te stellen over de woonsituaties. Hieruit blijkt dat deze patiënten de afgelopen periode een nieuwe cv-ketel hebben aangeschaft van hetzelfde merk. Samen met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) worden watermonsters getest uit de ketels. Deze blijken ook dezelfde legionellabacterie te bevatten. Hierop volgt een waarschuwing vanuit de NVWA en de fabrikant naar iedereen die zo’n type ketel heeft gekocht. Het instituut adviseert maatregelen om de legionellabacterie uit de ketel en de waterleidingen te krijgen.

Onrust

Met mevrouw gaat het na de ziekenhuisopname langzaam beter. Wel blijft er veel onrust ontstaan bij mevrouw en haar familie over de veiligheid van de waterleiding in huis. De GGD probeert ze hier zo goed mogelijk in te begeleiden.

Uiteindelijk blijken minimaal elf mensen door hun cv-ketel besmet te zijn, van wie er twee zijn overleden. Het blijft onduidelijk hoe de legionellabacteriën in de ketels terecht zijn gekomen.

De auteur is arts infectieziektebestrijding bij GGD Zuid-Holland Zuid