Het plotselinge vertrek van NSC-leider Pieter Omtzigt uit het formatieoverleg heeft informateur Ronald Plasterk niet persoonlijk geraakt. Wel is „het instituut informateur” daardoor volgens hem beschadigd geraakt.
Plasterk zei dat donderdag na afloop van een bijeenkomst met de leiders van de drie overgebleven partijen, PVV, VVD en BBB.
Vrijdag werkte Plasterk opnieuw met PVV-leider Geert Wilders, VVD-leider Dilan Yeşilgöz en BBB-leider Caroline van der Plas verder aan het eindverslag dat de informateur maandag naar de Tweede Kamer stuurt. Dat NSC niet tot het einde meedeed aan de onderhandelingen „legt een zekere beperking op in hoe ik de Kamer kan informeren”, zegt Plasterk. Ondanks de onderlinge irritaties over de roerige slotfase van deze gespreksronde ziet hij nog genoeg mogelijkheden voor de vier partijen om verder te praten. Hij vindt het een „te korte samenvatting” van de onderhandelingen dat de vier partijen geen perspectief meer hebben op samenwerking.
NSC uitte zich daar veel minder stellig over, al gooide Omtzigts rechterhand en financieel specialist van de fractie, Eddy van Hijum, de deur donderdag niet helemaal in het slot. Tegen het AD zei hij dat NSC zich naar de uitgang geduwd voelde toen PVV, VVD en BBB na een samenzijn op de werkkamer van VVD-leider Yeşilgöz maandagavond met optimistische teksten en duimpjes op berichtendienst X hun intentie om er samen uit te komen naar buiten brachten.
Omtzigt reageerde toen niet, volgens Van Hijum bewust. Het was namelijk de avond waarop hij, naar eigen zeggen, poogde zijn medeonderhandelaars deelgenoot te maken van zijn zorgen over de staat van de overheidsfinanciën. „We zaten aan tafel met partijen waarbij we volledig in het duister moesten tasten hoe ze alle wensen wilden betalen. Daarom trokken wij een streep.”
Struikelblok
NSC blijft echter constructief, zegt Van Hijum, „al zal je in een volgende fase elkaar wel goed in de ogen moeten kijken”. Zicht op het krijgen van overeenstemming over de financiën ziet hij als het grootste struikelblok.
De NOS meldde donderdag op basis van bronnen binnen NSC dat toetreden tot een meerderheidskabinet van PVV, VVD, NSC en BBB voor de fractie hoe dan ook geen optie meer is. NSC zou ook geen steun willen geven aan een minderheidskabinet als Wilders daar leiding aan geeft. Woensdag debatteert de Kamer met Plasterk over diens bevindingen.
