Om iederéén duurzamer van A naar B te krijgen, zijn subsidies op dure elektrische auto’s niet langer de heilige graal, stelt Natuur & Milieu. „Het moet eerlijker en grootschaliger.”
Om ook mensen met lagere inkomens op een groenere manier van A naar B te krijgen, zou het systeem van subsidies op elektrische auto’s op de schop moeten. Er zijn betere en eerlijker manieren om milieuvriendelijker te reizen, stelt Natuur & Milieu. „Subsidies op elektrische auto’s zijn nu niet sociaal. Ze bereiken vooral de hogere inkomensgroepen. Kies daarom voor oplossingen die meer ten goede komen aan lagere inkomensgroepen”, zegt Rob van Tilburg, directeur programma’s van Natuur & Milieu. „Dat leidt tot een schonere lucht en minder CO2 uitstoot. Daar is iedereen bij gebaat.”
De milieuorganisatie liet CE Delft onderzoek doen naar alternatieven voor de huidige subsidieregeling voor elektrische auto’s. Daar is vaak kritiek op omdat de kleine 3000 euro subsidie (voor een nieuwe auto) er niet voor zorgt dat mensen met een lager inkomen daardoor wél een nieuwe stekkerauto kunnen kopen. Met andere woorden: de huidige subsidies op zowel nieuwe als tweedehands elektrische auto’s worden opgeslurpt door een vermogende klasse die vermoedelijk toch wel zo’n auto had gekocht.
Prikkels
Volgens Van Tilburg hebben die stimulerende prikkels hun werk nu grotendeels gedaan: „Het was nodig om de verkoop van elektrische auto’s op gang te brengen. En het blijft ook nodig. Maar de overheid moet nu verder kijken hoe ze ook lagere inkomensgroepen kan helpen duurzamer te reizen. Dat is eerlijker en op die manier kan het ook grootschaliger.”
Natuur & Milieu suggereert bijvoorbeeld om (opnieuw) een slooptegoedregeling in het leven te roepen voor auto’s tot bouwjaar 2005. Daarmee krijgen bezitters van een oude auto extra geld als ze hun voertuig inruilen voor een schoner exemplaar. Volgens CE Delft is deze maatregel het meest toegankelijk voor lagere inkomensgroepen en laat zo’n sloopregeling een forse CO2-besparing zien. Wat ook kan helpen is een hogere subsidie geven op de aanschaf van kleine elektrische auto’s. Die zijn nu nog schaars op de markt, maar autofabrikanten hebben wel een reeks kleine stekkermodellen in de pijplijn.
Deelauto
Om de mobiliteit van Nederlanders te vergroenen kan de regering ook het gebruik van deelauto’s en openbaar vervoer stimuleren met een tegemoetkoming. Met een zogenoemde “auto-de-deur-uit-premie”ontvangen auto-eigenaren dan een vervoerstegoed van 3000 euro als zij hun auto wegdoen. Voor dat geld kunnen mensen dan bijvoorbeeld een e-scooter kopen of een abonnement nemen op een deelauto, stelt Natuur & Milieu voor.
De onderzoekers zijn uitgegaan van de huidige subsidiepot voor verduurzaming van 600 miljoen euro, zegt Van Tilburg. „Onze voorstellen zijn dus niet duurder, bereiken meer de lagere inkomensgroepen en leveren meer schone lucht en CO2-reductie op. Per saldo zijn deze alternatieven budgettair neutraal ten opzichte van de huidige regeling.”
Volgens Natuur & Milieu is er nog veel meer groen voordeel te halen uit innovatieve regelingen vanuit de overheid.
Van Tilburg pleit daarom voor meer onderzoek. „Maar vooral is dit een uitnodiging aan de volgende regering om te investeren in een eerlijker transitie naar groene mobiliteit.”