Dinsdag gaf de Kremlincriticus op X weer een teken van leven vanuit Strafkolonie Nr. 3 in het ijzige, hoge noorden van Siberië. Hij beschreef hoe in zijn isolatiecel een ‘normale’ dag voor hem eruitziet. Drie weken hadden familieleden, vrienden en advocaten niets van de Rus vernomen. Maar daar was hij ineens dan weer, nu in een bijna onbereikbaar strafkamp in de buurt van het dorp Charp.

Navalny’s woordvoerster Kira Jarmysh deelde op X mee dat haar chef nu voor de 24e keer in een isolatiecel is opgesloten. Bij elkaar gaat het om 273 dagen. De reden waarom hij in afzondering vastzit? De beschuldigingen klinken vaag, maar Navalny zou zich niet correct hebben voorgesteld, niet op politieke voorlichting hebben gereageerd en geen passende conclusies voor zichzelf hebben getrokken. Het lijkt er meer op dat ze een stok hebben gezocht om hem te slaan.

Navalny vertelde dat de dagelijkse gang van zaken in een isolatiecel anders is dan in een normale gevangenis. Zo mag hij iedere dag nog naar buiten, maar dan in de ochtend om 6.30 uur. Normaal vindt het luchten ergens in de middag plaats, als de temperatuur iets hoger ligt. Hoewel het buiten extreem koud is (ongeveer 32 graden onder nul), wil Navalny het dagelijkse uitstapje niet missen. „Zelfs bij deze temperatuur kan men een half uur lopen”, aldus Navalny. De ruimte waar hij een luchtje mag scheppen is klein: drie stappen in de breedte, elf in de lengte. De hemel wordt afgeschermd door traliewerk.

Woensdag kwam er een video van Navalny naar buiten waarin hij zei dat hij de isolatiecel had verlaten en in afwachting was van een proces. Hij heeft de kampleiding gedaagd, omdat hij de Bijbel wil lezen. Het is de vraag of hij hier religieuze motieven voor heeft, want eerder spande hij een zaak aan omdat hij de Koran niet mocht lezen.

De 47-jarige oppositieleider wordt sinds januari 2021 op beschuldiging van extremisme gevangen gehouden. Het jaar daarvoor was Navalny –de felste criticus van Poetin– vergiftigd tijdens een reis naar Siberië. Hij kreeg een behandeling in Berlijn en raakte er weer bovenop. Bij zijn terugkeer in Rusland in januari 2021 werd hij meteen opgepakt. Twee maanden later werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf. Hij moet 19 jaar zitten.

Emigreren

In het Westen wordt er vreemd tegenaan gekeken dat Navalny drie jaar geleden naar Rusland terugkeerde. Hoe kon hij dat doen terwijl hij zo goed als zeker wist dat hij achter de tralies zou verdwijnen? Navalny is niet de enige die uit het buitenland terugkeerde en wist dat hij zou worden opgepakt.

Het Russische oppositielid Wladimir Kara-Mursa deed april vorig jaar hetzelfde. Na twee aanslagen op zijn leven keerde hij vanuit het buitenland, waar zijn familie verblijft, terug naar Rusland. En dat terwijl hij wist dat hij in een strafkamp terecht zou komen. Hij kreeg maar liefst 25 jaar. Zijn vrouw Jevgenia na het vonnis: „Hij wilde bij de mensen zijn die de oorlog tegen Oekraïne afwijzen. Als ik hem had verhinderd terug te gaan, zou dit betekenen dat ik hem niet meer accepteer als degene die hij is.” Kara-Mursa streeft naar een democratisch, Europees Rusland. Hij voelt zich verplicht zich in het land zelf daarvoor in te zetten, zoals hij steeds heeft benadrukt.

Een andere tegenstander van Poetin, Ilja Jaschin, kreeg 8,5 jaar strafkamp omdat hij fakenews zou hebben verspreid over de Russische strijdkrachten. Hij had onder andere de gruweldaden van Russische soldaten in de Oekraïense stad Boetsja benoemd.

Jaschin wist wat hem te wachten stond als hij geen blad voor de mond nam. Emigreren heeft hij nooit serieus overwogen, hoewel hem dat werd geadviseerd. „Vertrekken stuitte mij tegen de borst. In het buitenland zou ik een ongelukkig, verloren mens zijn geworden. Ik heb geen berouw en heb een zuiver geweten.”

Navalny ziet het niet anders. Ondanks de tegenwerking van de Russische autoriteiten heeft hij een netwerk van activisten opgebouwd die hij niet in de steek wil laten. Was hij in het buitenland gebleven dan had men kunnen twijfelen aan zijn politieke missie. Nu kan hij net als Kara-Mursa en Jaschin via sociale netwerken deelnemen aan politieke debatten. Navalny zei dinsdag dat „het naïef van Poetin was te denken dat hij tevreden kon zijn door me in een kazerne in het hoge noorden op te sluiten”.