Op een beeldscherm in de woonkamer van Mussie Brhane verschijnt een plaat van een te water geraakte auto. Ook is een afbeelding te zien van een veiligheidshamertje waarmee je een autoraam kunt breken. „Nederland kent veel dijkweggetjes”, zegt Brhane. „Je kunt van zo’n weg raken en in het water belanden. Eritreeërs dienen te weten wat ze dan moeten doen. Belangrijk is bijvoorbeeld dat hun lichten aan staan, zodat anderen hun auto beter kunnen vinden.”

De digitale foto’s die Brhane in zijn Urker flatwoning laat zien, staan afgedrukt in een verkeerstheorieboek in het Tigrinya. Dat is een taal die zo’n 7 miljoen mensen spreken in Eritrea en de Ethiopische regio Tigray. Samen met zijn vrouw Hadnet stelde Mussie Brhane afgelopen twee jaar het ongeveer 165 pagina’s tellende boek samen. Binnenkort wil hij de pennenvrucht voor zo’n 25 euro te koop aanbieden in onder meer Eritrese winkels. In Nederland wonen zo’n 25.000 Eritreeërs. Vaak zijn dat jonge mannen.

Bebouwde kom

Eritrese nieuwkomers worstelen met verkeersregels in Holland. Met Nederlandstalige en Engelstalige verkeerstheorieboeken weten ze zich vanwege de taalkloof vaak geen raad. „Een Eritrese vriend is meer dan tien keer gezakt voor zijn theorie-examen”, zegt Brhane. Zelf kwam hij zo’n acht jaar geleden voor studiedoeleinden naar Nederland en werkt hij als laborant bij een Urker visbedrijf.

Met zijn boek in de moedertaal van Eritreeërs wil Brhane zijn landgenoten de Nederlandse weg op helpen. „Zodat ze veilig aan het verkeer kunnen deelnemen.” Bovendien maken Eritreeërs met een rijbewijs meer kans om mee te draaien in de maatschappij, benadrukt Brhane, die christen is. „Iemand met een auto kan werken op bijvoorbeeld 25 kilometer afstand van zijn woning. Heb je alleen een fiets, dan wordt dat lastiger.”

In het Nederlandse verkeer gaat het er vaak totaal anders aan toe dan in Eritrea. Dat land maakt bijvoorbeeld geen onderscheid tussen binnen en buiten de bebouwde kom. Brhane toont een afbeelding van een blauw verkeersbord voor een woonerf, met daarop onder meer een symbool van een voetballend kind. „Mijn landgenoten moeten weten dat je op zo’n plek niet harder dan 15 kilometer per uur mag rijden.”

Brhane toont een foto van een Nederlandse weg waar automobilisten via een bord worden geattendeerd op een bocht en de maximumsnelheid van 90 kilometer per uur. „Dit soort verkeersborden kennen we in Eritrea helemaal niet. Daarom gebeuren in dat land best veel ongevallen.”

Autotunnels boezemen Eritreeërs nogal eens vrees in. „We vinden het moeilijk om tussen twee muren te rijden.”

Fietsende kinderen

Voor zijn pennenvrucht haalde Brhane niet alleen inspiratie uit bestaande theorieboeken. Hij ging ook in onder meer Urk en Emmeloord de straat op en schoot foto’s van verkeerssituaties. Ook zijn vrouw figureert in het boek, onder meer op de omslag. Op een van de platen staat Brhanes eigen Toyota Yaris geparkeerd langs een gele lijn op een weg op een Urker industrieterrein. Hij bindt zijn Eritrese lezers op het hart dat je op die plek je voertuig niet mag stilzetten.

Eritreeërs in Nederland vallen op fietsgebied nogal eens van de ene in de andere verbazing. „In Eritrea kennen we helemaal geen fietspaden”, grijnst Brhane. Hij toont een foto waarop Urker kinderen fietsen op een fietsstrook aan de zijkant van een weg. „Ik ben altijd voorzichtig. Ik wijs mijn landgenoten erop dat die kinderen ook plotseling van de fietsstrook kunnen afwijken en dus voor een auto kunnen belanden.”

Op een ander plaatje staat een auto met achterop een fietsendrager, een voorwerp dat je in Eritrea niet snel zult tegenkomen. „Ik maak de lezers duidelijk dat je moet zorgen dat je kenteken altijd goed zichtbaar is.” In het boek staat ook een plaatje van een speed pedelec – een snelle elektrische fiets. „Die kennen we in Eritrea niet.”

Kreukels

Belangrijk is om Eritreeërs uitleg te geven over Nederlandstalige teksten op verkeersborden, geeft Brhane aan. Te denken valt aan de tekst ”Geef ritsers ruimte” op plekken waar verkeer moet invoegen. „Snap je zo’n bord niet, dan kan dat gevaarlijk zijn.”

In Urk rijdt Brhane inmiddels zonder zweet in de handen rond. In bijvoorbeeld Amsterdam wordt hij nog weleens zenuwachtig. „Dan weet ik bijvoorbeeld niet of ik een tram voorrang moet geven.”

Wees voorzichtig, wil Brhane zijn landgenoten inprenten. Hij scrollt naar een gefotoshopte plaat met daarop een tobbende man naast een auto in de kreukels. „Als je onveilig rijdt, kan dat de uitkomst zijn.”