BuitenlandAanval op Israël

Deze militante groepen staan klaar om Hamas te steunen

Mocht de oorlog tegen Hamas verder escaleren, dan zijn er nog veel meer jihadistische groepen in de regio die de wapens tegen Israël kunnen opnemen. Een verkenning.

Jacob Hoekman
12 October 2023 17:29Gewijzigd op 12 October 2023 17:38
Strijders van de Al-Quds brigade. beeld EPA, Mohammed Saber
Strijders van de Al-Quds brigade. beeld EPA, Mohammed Saber

De terroristen die afgelopen zaterdag in Israël dood en verderf zaaiden, horen overwegend bij de Izz ad-Din al-Qassam Brigades, de militaire tak van Hamas in de Gazastrook. Maar zij zijn lang niet de enigen in de regio die bereid zijn de wapens tegen Israël op te nemen.

Islamitische Jihad

Hoewel de oorlog officieel tegen Hamas is verklaard, zijn ook de leden van Islamitische Jihad betrokken bij de slachtpartijen in Israël. Een onbekend aantal terroristen van deze groep deed mee aan de moorden. Islamitische Jihad claimt dat ze op het moment dertig Israëlische gijzelaars vasthoudt in Gaza. Ook recente raketaanvallen vanuit Zuid-Libanon werden uitgevoerd door leden van Islamitische 
Jihad – met toestemming van Hezbollah.

ANP-480257729.jpg
beeld EPA, Mohammed Saber

Islamitische Jihad is dus geen kleine jongen. Het is een organisatie die een grote groep strijders op de been kan brengen en veel invloed heeft, vooral in Gaza. Daar is de organisatie ook ontstaan, in 1981. Maar ook op de Westelijke Jordaanoever heeft Islamitische Jihad intussen heel wat aanhangers, vooral in de steden Hebron en Jenin.

De officiële naam is Harakat al-Jihad al-Islami fi Filastin – Islamitische Jihadbeweging in Palestina. In feite ligt de ideologie heel dicht bij die van Hamas. Beide groepen zijn uit op de vernietiging van Israël. De verschillen zijn vooral politiek van aard.

De fondsen voor deze terreur komen doorgaans via Syrië en Hezbollah in handen van de leiders. De uitvoering gebeurt door wat ze bij Islamitische Jihad ”Al-Quds-brigades” noemen – Jeruzalembrigades. Vaker wordt naar hen verwezen onder de naam Saraya. Dat is de gewapende tak van Islamitische Jihad, maar er is niet veel meer dan deze gewapende tak. Het belangrijkste doel van Islamitische Jihad is puur het plegen van gewelddadige acties tegen Israël, waarbij soms ook kinderen worden ingezet.

Kleinere Palestijnse groepen

Hamas en Islamitische Jihad zijn met stip de grootste strijdgroepen in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever, maar ze zijn lang niet de enige. Vooral in Gaza krioelt het van groepen en verbanden die zich op bepaalde details onderscheiden van andere, maar zich verenigd weten in hun antizionistische opvattingen. Sommige van die groepen zijn niet eens islamitisch maar stoelen op seculiere ideologie. Kleinere terroristische groeperingen zijn bijvoorbeeld de Al-Aqsa Martelarenbrigade (die aan de politieke partij Fatah is gelieerd) 
en de Al-Nasser Salah al-Deen-
brigade.

Zorgwekkend is dat veel van deze kleinere groepen de laatste jaren intensief samenwerken met Hamas en Islamitische Jihad. Dat is begonnen in 2018. In 2020 oefenden deze groepen voor het eerst samen, zo ontdekten Israëlische veiligheidsdiensten. Het is waarschijnlijk dat ook de aanvallen op Israël van afgelopen week door dit samenwerkingsverband van twaalf terreurgroepen zijn uitgevoerd, en dat dus niet alleen Hamas verantwoordelijk is.

Hezbollah

Behalve Palestijnse strijdgroepen zijn er ook niet-Palestijnse terreurgroepen die het einde van Israël liever vandaag dan morgen zien komen. De allerbelangrijkste van hen is Hezbollah, de partij die in feite aan de touwtjes trekt in Libanon en een zeer omvangrijke gewapende tak heeft. Hezbollah is vooral in Zuid-Libanon, dus aan de noordgrens van Israël, oppermachtig. Daar staan standaard duizenden raketten klaar om op Israël afgeschoten te worden zodra de leiding beslist dat het tijd is voor een oorlog op grote schaal.

ANP-469972189.jpg
Strijders van Hezbollah. beeld AFP, Anwar Amro

Of die leider, Hassan Nasrallah, dat gaat beslissen is de grote vraag. Het antwoord daarop zal voor een belangrijk deel bepalen hoe de nabije toekomst eruit gaat zien. Als Hezbollah inderdaad besluit de Palestijnse terreurgroepen te volgen, dan escaleert de oorlog enorm. Israël zal dan alles op alles moeten zetten om de grote vuurkracht van Hezbollah te kunnen pareren.

Overigens kan Hassan Nasrallah daar niet in zijn eentje over beslissen. Hezbollah is in alles afhankelijk van Iran, tot de gedeelde radicaal-sjiitische theologie aan toe. Jaarlijks vloeien er honderden miljoenen dollars van Teheran naar Beiroet, nog los van de wapens die Iran aan Hezbollah levert.

Die wapens zijn een van de aspecten die een directe betrokkenheid van Hezbollah bij deze oorlog zo zorgelijk maken. Het gaat hier niet om thuis gefabriceerde raketten, maar onder meer om drones en geavanceerde systemen die 
zelfs vliegtuigen kunnen onderscheppen.

De leiders van Hezbollah realiseren zelf ook dat hun betrokkenheid enorme gevolgen zal hebben, ook voor henzelf, en reageren vooralsnog terughoudend.

Quds Force

Na Hezbollah is de volgende stap de directe betrokkenheid van 
Iran. Mochten de Iraanse strijdkrachten mee gaan doen in de huidige oorlog, dan betekent dit dat het allerhoogste geweldsspectrum is bereikt. De oorlog is dan allang geen lokale oorlog tegen terroristen in de Gazastrook meer, maar een grote vernietigende strijd die het hele Midden-Oosten in brand zet.

Van de vele militairen die Iran in zo’n geval kan inzetten, zijn die van de Quds Force (de Jeruzalemkracht, niet te verwarren met de naam van de gewapende tak van Islamitische Jihad) de eersten.

ANP-480254962.jpg
Strijders van de Al-Quds brigade. beeld EPA, Mohammed Saber

De Quds Force is een grote en enorm invloedrijke machtsfactor die nu al nauwe banden heeft met Palestijnse terreurgroepen. Zo werd deze week bekend dat Iraanse veiligheidsmensen waarschijnlijk groen licht hebben gegeven voor de operaties van Hamas tijdens een bijeenkomst op 2 oktober in Beiroet. De Wall Street Journal schreef op basis van bronnen dat leden van de Quds Force al sinds augustus „op z’n minst elke twee weken” in Libanon ontmoetingen hadden met vertegenwoordigers van Hamas, Islamitische Jihad en Hezbollah. Zelfs de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, Hossein Amir-Abdollahiah, zou enkele van deze bijeenkomsten hebben bijgewoond. In feite zijn de Iraniërs dus allang betrokken bij de oorlog, maar alleen op een indirecte manier.

De Quds Force staat niet op zichzelf: het is een van de vijf takken van het Islamitische Revolutionaire Korps van Hoeders, ook wel afgekort als IRGC. Het IRGC is het leger van Iran dat de waarden van de Islamitische Revolutie hooghoudt.

Een geruststelling is dat Iran liever via andere groepen invloed uitoefent in plaats van het eigen leger in te zetten. De leiders in Iran weten dat ze anders een grote regionale oorlog in gang zetten die mogelijk ook hun eigen ondergang betekent.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer